Παγκόσμια Ημέρα των Ρομά σήμερα.
Στην χώρα μας, μεγάλοι πληθυσμοί Ρομά παραμένουν στο περιθώριο, εγκλωβισμένοι σε συνθήκες που αναπαράγουν τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Τα μέτρα που λαμβάνουμε ως Πολιτεία χαρακτηρίζονται από αποσπασματικότητα, έλλειψη συνέχειας και σταθερότητας.
Μέτρα που ανακοινώνονται πανηγυρικά αλλά σιωπηρά αποσύρονται, όταν τελειώνει η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Όταν όμως η κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική επιβραδύνεται «επειδή τα λεφτά τελειώσαν», η αίσθηση ματαίωσης στις κοινότητες των Ρομά υπονομεύει κάθε προσπάθεια βελτίωσης των συνθηκών ζωής τους.
Η παραβατικότητα δεν αποτελεί γενετικό χαρακτηριστικό ούτε των Ρομά ούτε κάποιας άλλης πληθυσμιακής ομάδας. Είναι αποτέλεσμα των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών που ζουν, της έλλειψης ελπίδας και προοπτικής, των στερεοτύπων που αναπαράγουν τον αποκλεισμό και την περιχαράκωσή τους.
Η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την βιώσιμη αλλαγή.
Με μακροπρόθεσμο και ολιστικό σχέδιο.
Με την Πολιτεία να αναλαμβάνει τις ευθύνες της, να επιμένει και να μην τις μεταθέτει σε κοινωνικά αποκλεισμένους ανθρώπους ούτε να υποκύπτει στις σειρήνες της «τσιγγανοφοβίας» και του ακροδεξιού λαϊκισμού.
Εκπαίδευση για τα παιδιά, όπως προβλέπει το Σύνταγμα αλλά και εκπαίδευση για τους ενηλίκους, σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, προσαρμοσμένα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και πολυεπίπεδη υποστήριξη για τις γυναίκες.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα πρέπει να γίνει πραγματικά συμπεριληπτικό και να συνομιλεί με τις τοπικές κοινωνίες που πρέπει να μάθουν να ζουν χωρίς στερεότυπα και διακρίσεις.
Δεν μας λείπουν τα πιλοτικά προγράμματα και οι καλές πρακτικές. Από τις αρχές του 2000 δοκιμάσαμε πολλά, αλλά τα περισσότερα, τα αφήσαμε στη μέση ή τα χρησιμοποιήσαμε ως άλλοθι ενδιαφέροντος.
Σωτήριος ο θεσμός των τάξεων υποδοχής, που προνόησε το ΠΑΣΟΚ να θεσπιστούν, αλλά πως είναι δυνατόν οι εκπαιδευτικοί τους να είναι οι τελευταίοι που διορίζονται και να είναι κυρίως αναπληρωτές; Πως είναι δυνατό να μην επενδύουμε στην εκπαίδευση αυτών των εκπαιδευτικών;
Έχουμε να κάνουμε πολλά λοιπόν. Αλλά δεν βαδίζουμε χωρίς πυξίδα.
Η κοινότητα των Ρομά, παρά τις αντιξοότητες, έχει καταφέρει να κάνει βήματα προς την πρόοδο.
Οι Ρομά οργανώνουν τη συλλογική τους εκπροσώπηση, αποκτούν φωνή, απαιτούν αυτό που τους ανήκει, συμμετέχουν στη δημόσια συζήτηση και καταθέτουν τεκμηριωμένες προτάσεις. Πολλές και πολλοί έχουν εκπαιδευτεί να διαδραματίσουν τον πολύτιμο ρόλο του πολιτισμικού διαμεσολαβητή και είναι εκεί περιμένοντας την Πολιτεία να τους αξιοποιήσει.
Τα καλύτερα παραδείγματα όμως, η απόδειξη πως αξίζει να προσπαθήσουμε περισσότερο, είναι τα παιδιά που συμμετέχουν στο εκπαιδευτικό σύστημα. Παιδιά που ολοκληρώνουν το λύκειο.
Παιδιά που πετυχαίνουν τους εκπαιδευτικούς στόχους.
Παιδιά που όχι μόνο δεν σταματούν πρόωρα το σχολείο αλλά αποφοιτούν πλέον από τα ελληνικά πανεπιστήμια. Εκπαιδευτικοί, γιατροί και δικηγόροι.
Είναι λίγες και λίγοι ακόμα, αποτελούν όμως τους φάρους της ελπίδας και της αλλαγής.
