Κυρίες και κύριοι σύνεδροι,

Είναι ευτυχής συγκυρία που μέσα στον Μάιο και τα τρία μεγάλα κόμματα της χώρας πραγματοποιούν τις εργασίες των Συνεδρίων τους. Αποτελεί μια σπουδαία ευκαιρία για ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού μας συστήματος να αναστοχασθεί και να προχωρήσει μπροστά με γνώμονα το καλό του τόπου και των πολιτών.

Διότι, πράγματι, σε συνθήκες διεθνούς γεωπολιτικής ανασφάλειας, ασφυκτικών πληθωριστικών πιέσεων και οξείας ενεργειακής κρίσης, έχει πολύ μεγάλη αξία ένα μίνιμουμ συναίνεσης, όλων των πολιτικών δυνάμεων, πάνω σε συγκεκριμένους εθνικούς στόχους. Είναι, στα αλήθεια, καθοριστικής σημασίας να μπορέσουμε να βρεθούμε «δίπλα σε κάθε πολίτη», όπως είναι και η προμετωπίδα του Συνεδρίου σας. Το ΠΑΣΟΚ, εξ άλλου, ήταν εκείνο που έβαλε «Πρώτα τον Πολίτη» στο μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα.

Το κάθε κόμμα βέβαια, είναι θεμιτό και αναμενόμενο, ανάλογα με τη ιστορική διαδρομή και ιδεολογία, να προσλαμβάνει με διαφορετικό τρόπο βασικές έννοιες, όπως η κοινωνική προστασία και η έμπρακτη στήριξη των πολιτών.

Αυτό πάντως που δεν είναι θεμιτό ούτε χρήσιμο είναι η αλαζονεία, οι τεχνητοί διχασμοί, η τοξικότητα στο δημόσιο διάλογο, η «εργαλειοποίηση» των θεσμών και η απαξίωση των προτάσεων των αντιπάλων. 

Εμείς, στο ΠΑΣΟΚ/Κίνημα Αλλαγής, σεβόμαστε την αποστολή μας. Ασκούμε τον αντιπολιτευτικό μας ρόλο με μετριοπάθεια και ξεκάθαρες θέσεις. Όποτε χρειάστηκε, δώσαμε τη συναίνεσή μας. Αυτή ήταν η στάση μας τόσο στην πανδημία και στον εμβολιασμό, όσο και στην τραγωδία της Ουκρανίας, και στις αμυντικές συμφωνίες της χώρας. Στεκόμαστε και ενεργούμε αξιακά και σταθερά. Χωρίς όρους και αστερίσκους.

Καλύπτουμε το κενό μιας Αξιωματικής Αντιπολίτευσης που με την πολιτική της αδυναμία και τις θολές θέσεις της, πολλές φορές, ενεργεί ως ο καλύτερος χορηγός της Κυβέρνησης.

Καταθέτουμε τεκμηριωμένες προτάσεις, ρεαλιστικές: για
την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό, την ακρίβεια σε καταναλωτικά αγαθά και είδη πρώτης ανάγκης, καθώς και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.

Η Κυβέρνηση, ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, ενώ στην αρχή μάς λοιδόρησε, στη συνέχεια έσπευσε να υιοθετήσει τις προτάσεις μας, χωρίς καν να αναγνωρίσει την πατρότητα αυτών. Δεν μας ενδιαφέρει η αντιγραφή, την καλωσορίζουμε. Άλλωστε όλοι αντιγράφουν από τον καλύτερο. Μας ενδιαφέρει, όμως, η ειλικρίνεια και η ουσία. Και ουσία για εμάς είναι να είμαστε χρήσιμοι στον λαό και στη χώρα. Χρήσιμοι στην κρίσιμη ώρα.

Επιτρέψτε μου να αναφέρω δύο συγκεκριμένα παραδείγματα.

Ήδη από τον Γενάρη έχουμε μιλήσει για την ανάγκη φορολόγησης των «ουρανοκατέβατων» κερδών των ενεργειακών εταιρειών, με στόχο την ανακούφιση των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας. Αρχικά, η Κυβέρνηση  απαξίωσε την πρότασή μας, χαρακτηρίζοντάς τη «λαϊκιστική», αλλά στη συνέχεια ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μέσα από τη Βουλή προσχώρησε στη θέση μας.

Σας καλούμε, λοιπόν, να υιοθετήσετε και την άλλη κεντρική μας πρόταση: να τεθεί -αύριο το πρωί- πλαφόν στη λιανική τιμή της ενέργειας στη χώρα! Μόνο έτσι ο πολίτης και η επιχείρηση θα βρουν ανακούφιση από το ράλι των τιμών.

Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι το σχέδιο που καταθέσαμε για μια νέα στεγαστική πολιτική, ιδίως στους νέους ανθρώπους, στα πρότυπα άλλων χωρών, όπως η Πορτογαλία. Η Κυβέρνηση, αφού ενέταξε αρχικά στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης μόλις εκατό κατοικίες, το τελευταίο διάστημα συνειδητοποίησε ότι απαιτείται μια ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική.

Βεβαίως, οι ιδεολογικοπολιτικές διαφορές του ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ είναι διαχρονικές και προφανείς.

Εμείς ως σοσιαλδημοκράτες, θέτουμε κεντρική προτεραιότητα την ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους.

Στο μέτωπο της πανδημίας, για παράδειγμα, πληρώνουμε τον εφησυχασμό. Το ΕΣΥ, μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις του ΠΑΣΟΚ που στήριξε την ελληνική Κοινωνία σε αυτή τη δοκιμασία, έχει αφεθεί να παραπαίει. Είναι ιστορικό σφάλμα να χαθεί η ευκαιρία αυτή για μια ουσιαστική μεταρρύθμιση και αναβάθμιση της Δημόσιας Υγείας και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Ενός εργαλείου όχι μόνο κοινωνικής προστασίας αλλά και με ισχυρό αναπτυξιακό χαρακτήρα.

Στην οικονομία, επίσης, δεν είμαστε υπέρ των φοροαπαλλαγών στο κεφάλαιο και στη μεγάλη ακίνητη περιουσία, όπως κάνει η Κυβέρνηση, τη στιγμή μάλιστα που βιώνουμε ένα άνευ προηγουμένου σπιράλ κρίσεων. Ο ρόλος του κράτους έχει αναστραφεί διεθνώς, ακόμα και σε χώρες με συντηρητικές κυβερνήσεις. Δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε γιατί υπήρξε τόση καθυστέρηση στα μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους, ενώ η Κυβέρνηση δαπάνησε 43 δις ευρώ για την πανδημία, χωρίς στόχευση, με αποτέλεσμα να παραμένουμε ευάλωτοι στις πιέσεις των «αγορών».

Κυρίες και κύριοι σύνεδροι,

Τόσο από την πολιτική μας ιστορία όσο και από την πρόσφατη, επώδυνη δεκαετή εμπειρία, θα έπρεπε όλοι μας να έχουμε πάρει ορισμένα χρήσιμα μαθήματα:

Πρώτον, ομνύουμε όλοι στη συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων. Πώς επικαλείται όμως τη συναίνεση το κυβερνών κόμμα, όταν για παράδειγμα, σε κορυφαίας σπουδαιότητας εθνικά θέματα, όπως το ξέσπασμα ενός πολέμου μέσα στην Ευρώπη, δεν ενεργοποιείται ο στοιχειώδης εθνικός διάλογος και αποφασίζει ένα μόνο διοικητικό κέντρο; Πώς να μιλήσουμε και να πιστέψουμε στην ειλικρινή διάθεση για συνεννόηση;

Το δεύτερο δεδομένο αφορά στις υπερβάσεις που απαιτούνται ώστε η χώρα να μην βρεθεί ξανά στο χείλος της χρεοκοπίας. Υπερβάσεις που απαιτούν τολμηρό μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, που δεν θα υπολογίζει το πολιτικό κόστος και θα προτάσσει το εθνικό συμφέρον. Είμαστε παρόντες σε αυτό. Ειδικά όσον αφορά σε τομές που ενισχύουν τους θεσμούς, τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, τη διαφάνεια, την διοικητική αποκέντρωση.

Το έχουμε αποδείξει στην πράξη, άλλωστε, όταν επωμιστήκαμε μεγαλύτερο μερίδιο βάρους από εκείνο που μας αναλογούσε, μένοντας μόνοι την πρώτη περίοδο της κρίσης να παλεύουμε με τα προβλήματα της χώρας χωρίς ίχνος έστω προσχηματικής συναίνεσης.

Σε κοντόφθαλμες όμως πολιτικές, που απλώς διευθετούν ή ψηφιοποιούν υπάρχουσες παθογένειες και συντηρούν ένα άδικο και αντιαναπτυξιακό πελατειακό σύστημα που παράγει ανισότητες, εμείς αρνούμαστε να συναινέσουμε. 

Οι κυβερνήσεις, ιστορικά, δεν κρίνονται μόνο από τις εκλογικές νίκες αλλά κυρίως από το νομοθετικό και μεταρρυθμιστικό έργο που αφήνουν πίσω τους και κατά πόσο αυτό συμβάλλει στην ευημερία του λαού και των επόμενων γενεών.

Αν ψάχνουμε, λοιπόν, το «παλιό» στην πολιτική θα πρέπει να το εντοπίσουμε στον ελιτισμό, στην πελατειακή λογική, στις κλειστές ομάδες διαχείρισης της εξουσίας.

Κι αν θέλουμε το «νέο», θα πρέπει να επιδιώξουμε και να αγωνιστούμε όλοι για διαφάνεια, αξιοκρατία και δημοκρατική συμμετοχή στην πολιτική.

Στο αμέσως προσεχές διάστημα, η Παράταξή μας πραγματοποιεί το δικό της συνέδριο. Εκεί θα καταθέσουμε τις δικές μας προτάσεις, τις δικές μας θέσεις, σε μια σαφή σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση. Για ελπίδα και αισιοδοξία στην Κοινωνία και ιδίως τη νέα γενιά.

Με αυτές τις σκέψεις, θα ήθελα να ευχηθώ ειλικρινά καλή επιτυχία στις

εργασίες του Συνεδρίου σας και να σας διαβεβαιώσω ότι θα μελετήσουμε με ενδιαφέρον τα συμπεράσματά σας.