Με διατάξεις στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο: «Ενίσχυση δικηγορικής ύλης: Ρυθμίσεις για τα σωματεία, τα κληρονομητήρια, τις αποδοχές και αποποιήσεις κληρονομιών», που τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, ορίζεται η διαδικασία για την πληρωμή αποζημιώσεων στους δικηγόρους που παρείχαν υπηρεσίες στο πλαίσιο του συστήματος νομικής βοήθειας
Οι σχετικές διατάξεις αναφέρουν τα εξής:
Άρθρο 23
Εξαίρεση κατά την καταβολή αποζημιώσεων νομικής βοήθειας του ελέγχου για οφειλές προς ασφαλιστικούς οργανισμούς – Τροποποίηση άρθρου 14 ν. 3226/2004
Στο άρθρο 14 του ν. 3226/2004 (Α’ 24), περί της αποζημίωσης δικηγόρων υπηρεσίας και άλλων προσώπων, προστίθεται παρ. 3 ως εξής:
«3. Κατά τη διαδικασία καταβολής αποζημιώσεων των δικηγόρων υπηρεσίας, συμβολαιογράφων, δικαστικών επιμελητών και άλλων προσώπων, που παρέχουν υπηρεσίες στο πλαίσιο της παροχής νομικής βοήθειας σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, δεν εφαρμόζεται από το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. η παρ. 1 της υποπαρ. ΙΑ.2 της παρ. ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014 (Α΄ 85).»
Άρθρο 24
Σύσταση ομάδας εργασίας για την εκκαθάριση και εξόφληση απαιτήσεων από την παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο χορήγησης νομικής βοήθειας
1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών συστήνεται ομάδα εργασίας υπαλλήλων του Υπουργείου Δικαιοσύνης μέχρι είκοσι (20) ατόμων, έργο της οποίας είναι αποκλειστικά η εκκαθάριση και διαδικασία εξόφλησης απαιτήσεων στο πλαίσιο χορήγησης νομικής βοήθειας στο ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει τους δεκαοκτώ (18) μήνες. Τα μέλη της άνω ομάδας εργασίας εργάζονται πέραν του κανονικού ωραρίου απασχόλησης των εργάσιμων ημερών και κατά τις εξαιρέσιμες ημέρες αργίας, τις απογευματινές και υπερωριακής νυχτερινής απασχόλησης ώρες.
2. Στην απόφαση της παρ. 1 ορίζεται η αμοιβή των μελών, η οποία καταβάλλεται μετά από βεβαίωση της υπηρεσίας του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. περί της επαρκούς παροχής των υπηρεσιών τους προς επίτευξη των στόχων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. αναφορικά με την εκκαθάριση και εξόφληση των απαιτήσεων των δικαιούχων της νομικής βοήθειας. Η ανωτέρω δαπάνη βαρύνει τον προϋπολογισμό του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ..
3. Ο ορισμός των υπαλλήλων του Υπουργείου Δικαιοσύνης ως μελών της ομάδας εργασίας του παρόντος διενεργείται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, μετά από σχετική αίτησή τους, η οποία υποβάλλεται ύστερα από πρόσκληση του οικείου Υπουργού Η πρόσκληση καθορίζει τα απαιτούμενα προσόντα των υπαλλήλων, τα οποία είναι ανάλογα με τις ανάγκες του Τμήματος Εκκαθάρισης των Δαπανών Νομικής Βοήθειας, όπως αποτυπώνονται στον Οργανισμό του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. που κυρώθηκε με το π.δ. 52/2018 (Α’ 98), και στην υπ. αρ. 20145/9.7.2018 (AΔΑ 7 Α0Η46ΨΧΥΙΔ9Ξ) απόφαση του Προέδρου του Δ.Σ. περί καταμερισμού των οργανικών θέσεων ανά Τμήμα, καθώς και στην υπ. αρ. 19621/4.7.2018 (ΑΔΑ 6ΠΛΤ46ΨΧΥ-3ΒΙ) απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.
Άρθρο 25
Πληρωμή αποζημιώσεων δικηγόρων νομικής βοήθειας
1. Η πληρωμή αποζημιώσεων στους δικηγόρους που παρείχαν υπηρεσίες στο πλαίσιο του συστήματος νομικής βοήθειας, σύμφωνα με τα άρθρα 1 έως 12 του ν. 3226/2004 (Α΄ 24), για τις οποίες έχουν εκδώσει ειδικά γραμμάτια κατά τις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, (Α΄ 208) κατά τo χρονικό διάστημα από 1.1.2023 έως 31.12.2023, καθώς και σε αυτούς που έχουν εκδώσει ειδικά γραμμάτια κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.2019 έως 31.12.2022 αλλά δεν έκαναν χρήση του άρθρου 69 του ν. 5016/2023 (Α΄ 21), δύναται να διενεργείται και με τη διαδικασία που περιγράφεται στις παρ. 1, 2, και 3 του άρθρου 69 και στο άρθρο 69Α του ν. 5016/2023. Στην περίπτωση εφαρμογής του πρώτου εδαφίου, προσκομίζονται φορολογικά παραστατικά (τιμολόγια) και τα στοιχεία τους αναγράφονται στην υπεύθυνη δήλωση της περ. γ’ της παρ. 3 του άρθρου 69 του ν. 5016/2023. Οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται σύμφωνα με την παρούσα αφορούν στο εκατό τοις εκατό (100%) του συνολικού ποσού των φορολογικών παραστατικών (τιμολογίων).
2. Στους δικηγόρους που έκαναν χρήση του άρθρου 69 του ν. 5016/2023 το υπολειπόμενο είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού ποσού αμοιβής καταβάλλεται με χρηματικά εντάλματα πληρωμής που εκδίδονται από το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων (ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.) ανά δικηγορικό σύλλογο, κατόπιν υποβολής στο ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. από την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων: α) κατάστασης, στην οποία παρατίθενται, σε ξεχωριστές στήλες για κάθε δικαιούχο, αα) τα ειδικά γραμμάτια για τα οποία πληρώθηκε το ογδόντα τοις εκατό (80%) του συνολικού ποσού αμοιβής που προκύπτει από τα γραμμάτια αυτά, αβ) το ποσό που αντιστοιχεί στο υπολειπόμενο είκοσι τοις εκατό (20%) του συνολικού ποσού αμοιβής, αγ) τα φορολογικά παραστατικά που έχουν εκδοθεί για τα ως άνω γραμμάτια, είτε αντιστοιχούν στο εκατό τοις εκατό (100%), είτε στο υπολειπόμενο είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής, αδ) ο φόρος εισοδήματος και ο φόρος προστιθέμενης αξίας, εφόσον ο δικαιούχος δεν τυγχάνει απαλλαγής, που αναλογούν στο υπολειπόμενο είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής και αε) το πληρωτέο ποσό, β) των φορολογικών παραστατικών που εκδόθηκαν για το υπολειπόμενο είκοσι τοις εκατό (20%) της αμοιβής, στην περίπτωση που δεν είχαν υποβληθεί ήδη φορολογικά παραστατικά για το εκατό τοις εκατό (100%) και γ) υπεύθυνης δήλωσης του δικαιούχου στην οποία δηλώνει την Τράπεζα και τον τραπεζικό λογαριασμό πίστωσης, σε μορφή Διεθνούς Τραπεζικού Λογαριασμού (ΙΒΑΝ), συμπεριλαμβανομένης και σχετικής αποτύπωσής του, εφόσον έχει υπάρξει μεταβολή σε σχέση με τον τραπεζικό λογαριασμό που είχε δηλώσει για την πληρωμή του ογδόντα τοις εκατό (80%).
3. Η παρ. 4, το τρίτο και τέταρτο εδάφιο της παρ. 6 και η παρ. 7 του άρθρου 69 του ν. 5016/2023 εφαρμόζονται αναλόγως και στις πληρωμές που διενεργούνται σύμφωνα με τις παρ. 1 και 2 του παρόντος.
4. Για τις παρ. 1 έως 3 διενεργείται δειγματοληπτικός έλεγχος από το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ., το αργότερο μέχρι το πρώτο εξάμηνο του ερχόμενου έτους της καταβολής της απαιτούμενης αποζημίωσης των δικαιούχων, σε ποσοστό όχι μικρότερο του πέντε τοις εκατό (5%) του συνολικού αριθμού των τιμολογίων, τα οποία εξοφλήθηκαν ανά έτος. Σε περίπτωση ουσιώδους ανακρίβειας της δηλώσεως ή πλημμέλειας στην αποστολή των δικαιολογητικών, ο δικηγόρος που έλαβε την αποζημίωση καλείται να επιστρέψει αυτήν στο ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. Αν παραλείψει να το πράξει, το ποσό της αποζημίωσης που έλαβε βεβαιώνεται σε βάρος του στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, (Α’ 190), ενώ δύναται να αποκλείεται έως και δύο (2) έτη από την παροχή νομικής βοήθειας. Στην περίπτωση του δεύτερου εδαφίου, το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. υποβάλλει αναφορά στο πειθαρχικό όργανο του οικείου δικηγορικού συλλόγου και εφαρμόζονται τα άρθρα 146 έως 159 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013, Α’ 208). Για την εφαρμογή του δεύτερου εδαφίου το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. αποστέλλει χρηματικό κατάλογο στην Α.Α.Δ.Ε.
Άρθρο 26
Νομοτεχνική προσαρμογή της διαδικασίας εκκαθάρισης και πληρωμής αποζημιώσεων δικηγόρων νομικής βοήθειας λόγω της πληρωμής αποζημιώσεων – Τροποποίηση παρ. 2 και 6 άρθρου 69 ν. 5016/2023
Στο άρθρο 69 του ν. 5016/2023 (Α’ 21) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 οι λέξεις «η προκαταβολή φόρου που προβλέπεται στην παρ. 5 του άρθρου 69» αντικαθίστανται από τις λέξεις «ο φόρος που πρoβλέπεται στο άρθρο 64», β) το πρώτο εδάφιο της παρ. 6 καταργείται και οι παρ. 2 και 6 διαμορφώνονται ως εξής:
«2. Τα χρηματικά εντάλματα της παρ. 1 εκδίδονται σύμφωνα με πίνακα δικαιούχων και οφειλόμενων αποζημιώσεων, που υποβάλλεται από την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της Ελλάδος προς το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ.. Στον πίνακα προσδιορίζεται για κάθε δικαιούχο το σύνολο των ειδικών γραμματίων που εκδόθηκαν από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο, το συνολικό ποσό αμοιβής που προκύπτει από τα ως άνω ειδικά γραμμάτια, ο φόρος που προβλέπεται στο άρθρο 64 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος [ν. 4172/2013, (Α’ 167)], οι εισφορές υπέρ του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) οι κρατήσεις που προβλέπονται στα άρθρα 61 και 62 του Κώδικα Δικηγόρων και το πληρωτέο ποσό.».
«6. Για όσο χρονικό διάστημα εκκρεμεί η διαδικασία εκκαθάρισης και απόδοσης του είκοσι τοις εκατό (20%), μετά του αναλογούντος ΦΠΑ, αναστέλλεται η παραγραφή του δικαιώματος είσπραξης του δικαιούχου. Αν κατά τον έλεγχο της παρούσας διαπιστωθεί ότι έλαβε χώρα καταβολή του ογδόντα τοις εκατό (80%) χωρίς να τηρούνται οι προϋποθέσεις των παρ. 1 έως 5, ο λήπτης της αποζημίωσης καλείται να επιστρέψει αυτήν στο ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. εντός είκοσι (20) ημερών και αν παραλείψει να το πράξει, το ποσό της αποζημίωσης που έλαβε βεβαιώνεται σε βάρος του στην Α.Α.Δ.Ε. σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων [ν. 4978/2022 (Α’ 190)]. Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου το ΤΑ.Χ.ΔΙ.Κ. αποστέλλει χρηματικό κατάλογο στην Α.Α.Δ.Ε..»
Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στον Οδηγό του Πολίτη (odigostoupoliti.eu). Επιτρέπεται η αναδημοσίευση (όχι αυτολεξεί) του περιεχομένου του παρόντος άρθρου, μόνο με αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link)(https://www.odigostoupoliti.eu), της πηγής προέλευσης