Η συζήτηση για τον ρόλο του ΠΑΣΟΚ είναι διαρκής τα τελευταία χρόνια. Άνοιξε το 2012, μετά το εκλογικό αποτέλεσμα και την τρικομματική κυβέρνηση, συνεχίστηκε το 2015, όταν έφτασε στο 4,7%, κορυφώθηκε στις δύο εσωκομματικές εκλογικές αναμετρήσεις του 2017 και του 2021.
Σε αμέτρητες εσωτερικές συζητήσεις το συμπέρασμα ήταν ένα: ή η παράταξη θα υπάρξει ως πρωταγωνιστής των εξελίξεων ή θα αργοσβήσει ως συμπλήρωμα.
Αυτό δεν ήταν αποτέλεσμα αυτάρεσκο και εγωιστικό, που ικανοποιεί τη φιλοδοξία του χώρου, ή εύκολο σύνθημα για πολιτική κατανάλωση, αλλά απόσταγμα ιδεών, αξιών, προσώπων, έργων, ιδανικών που άλλαξαν την Ελλάδα τις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης.
Η διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη είναι κείμενο βαθιά πολιτικό, έχει ταυτότητα, πρόσημο αλλά και την ευφυΐα του συγγραφέα να παραμένει επίκαιρη μέσα στις δεκαετίες, προσαρμοζόμενη στον σύγχρονο κόσμο.
Σχεδόν πέντε δεκαετίες μετά, οι Έλληνες παρακολουθούν την κυβέρνηση της ΝΔ να υποπίπτει στη μία γκάφα μετά την άλλη, να μιλά για υποχωρήσεις στα εθνικά θέματα, να μην μπορεί να ελέγξει ποιος μπαίνει στη χώρα για να δολοφονήσει, να μην έχει το παραμικρό σχέδιο πυροπροστασίας, να παίζει με τους θεσμούς και τη Δικαιοσύνη, να βλέπει το ΕΣΥ και την Παιδεία να απαξιώνονται σε όλους τους διεθνείς, ποιοτικούς δείκτες, το Δημογραφικό να μας απειλεί και την οικονομική και κοινωνική ασφάλεια να μοιάζουν όνειρα θερινής νυκτός.
Παρ’ όλ’ αυτά, και το φύλλο συκής που της προσφέρουν κάποια MME, η ΝΔ πήρε πρόσφατα 41%.
Και αυτό το αποτέλεσμα έρχεται να επιβεβαιώσει όσα βλέπουμε σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, ειδικά μετά τις κρίσεις χρέους, κορωνοϊού, μετανάστευσης και πολέμου στην Ουκρανία: συντηρητικές δυνάμεις χρησιμοποιούν επικοινωνιακά τεχνάσματα, ποντάροντας στα χαμηλά αντανακλαστικά ή και την απαξίωση που είχε ο προοδευτικός χώρος την τελευταία δεκαετία. Ως πότε όμως;
Φαίνεται ότι το όραμα της ασφάλειας καταρρέει στα χέρια της συντήρησης, μαζί με εκείνο της δίκαιης ανάπτυξης.
Ένα νέο όραμα ανατέλλει για τη δημοκρατική, προοδευτική παράταξη. Έρχεται ως αίτημα των κοινωνικών, παραγωγικών δυνάμεων που δοκίμασαν τα τελευταία χρόνια διάφορες επιλογές. Από την συνταγή του τέλους των ιδεολογιών εώς την πλήρη απαξίωση της πολιτικής.
Το όραμα αυτό επενδύει στην ευημερία που έρχεται μέσα από συλλογική δράση, συνδυάζει ζητήματα δημοκρατίας απέναντι στην ανεξέλεγκτη δύναμη της εξουσίας, την υπονόμευση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις ανισότητες που μεγαλώνουν, την κλιματική αλλαγή που αλλάζει τον κόσμο όπως τον ξέραμε, τις εργασιακές σχέσεις στην εποχή που η τεχνολογία και η ψηφιακή επανάσταση ανατρέπουν όσα ξέραμε, την προστασία της Ευρώπης και της Ελλάδας από παντοδύναμα οικονομικά συμφέροντα που κερδοσκοπούν ανεξέλεγκτα εις βάρος των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Ένα όραμα που θέλει τον άνθρωπο στο επίκεντρο των εξελίξεων, ως ενεργό πολίτη μιας κοινωνίας που αναπτύσσεται, εξελίσσεται, προοδεύει, χωρίς να φοβάται την ιδεολογική αντιπαράθεση που αφορά το μέλλον.
Οι σοσιαλιστές καλούνται ήδη να παρουσιάσουν μια νέα δέσμη πολιτικών ενόψει των ευρωεκλογών.
Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ θα κληθεί πολύ σύντομα να εκφράσει πρόταση εξουσίας, που ενώνει τους Έλληνες, μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις του αύριο.
Είναι στο δικό μας χέρι, στα 50 χρόνια της ιδρυτικής διακήρυξης, να αποτελούμε το ελπιδοφόρο, ευρωπαϊκό παράδειγμα επιστροφής της προοδευτικής παράταξης, αλλά κυρίως να είμαστε ο πόλος που θα ενσαρκώσει την ελπίδα των πολιτών για μια καλύτερη ζωή.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» το Σάββατο 12 Αυγούστου 2023.
