Τηρώντας τη δέσμευσή της κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκλήρωσε χθες την πρότασή της για την επόμενη γενιά ιδίων πόρων. Η δέσμη μέτρων περιλαμβάνει έναν νέο προσωρινό στατιστικό ίδιο πόρο που βασίζεται στα εταιρικά κέρδη. Μετά την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας σχετικά με τη δέσμη Fit For 55, η οποία επιδιώκει να διασφαλίσει ότι οι πολιτικές της ΕΕ συμβάλλουν στην κλιματική ουδετερότητα της ηπείρου μας, η Επιτροπή προτείνει να προσαρμοστούν και οι προτάσεις για τους ιδίους πόρους με βάση το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ΣΕΔΕ) και τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) σε σύγκριση με τις αρχικές προτάσεις του Δεκεμβρίου 2021.  

Η χθεσινή πρόταση ολοκληρώνει και επικαιροποιεί τη δέσμη μέτρων για την επόμενη γενιά ιδίων πόρων του προϋπολογισμού που υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021. Τότε είχαν προταθεί τρεις πηγές εσόδων: μία που βασίζεται στα έσοδα από την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ), μία που βασίζεται στους πόρους που παράγονται από τον προτεινόμενο μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της ΕΕ και μια τρίτη που βασίζεται στο μερίδιο επί των υπολειπόμενων κερδών πολυεθνικών εταιρειών που θα ανακατανέμονται στα κράτη μέλη της ΕΕ βάσει της πρόσφατης συμφωνίας ΟΟΣΑ/G20 για την ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων («πρώτος πυλώνας»). Οι πηγές αυτές συμπληρώνονται με έναν στατιστικό ίδιο πόρο που συνδέεται με τον εταιρικό τομέα. Μόλις τεθεί σε ισχύ, αυτή η δέσμη νέων ιδίων πόρων θα εξασφαλίσει επαρκή μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης της αποπληρωμής του NextGenerationEU.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε σχετικά: «Η σημερινή [σ.σ. χθεσινή] πρόταση συμπληρώνει την πρότασή μας για σταθερούς νέους ιδίους πόρους για τη χρηματοδότηση των μαζικών επενδύσεων του NextGenerationEU στην ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα της ΕΕ με τέσσερις νέους ιδίους πόρους για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα κράτη μέλη έχουν πλέον όλα τα στοιχεία για να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία και να διασφαλίσουν τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.»

Νέος προσωρινός στατιστικός ίδιος πόρος που βασίζεται στα εταιρικά κέρδη

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Επιτροπή συμφώνησαν από κοινού το 2020 ότι έπρεπε να προταθεί έναν νέος ίδιος πόρος που να συνδέεται με τον εταιρικό τομέα. Ο νέος στατιστικός ίδιος πόρος που βασίζεται στα εταιρικά κέρδη θα είναι προσωρινός και πρόκειται να αντικατασταθεί από πιθανή συνεισφορά της πρωτοβουλίας «Επιχειρήσεις στην Ευρώπη: Πλαίσιο για τη φορολογία εισοδήματος» (BEFIT), μόλις προταθεί και εγκριθεί ομόφωνα από όλα τα κράτη μέλη.  

Εν τω μεταξύ, ο ίδιος πόρος που προτείνεται θα υπολογίζεται ως 0,5% της θεωρητικής βάσης κερδών των εταιρειών της ΕΕ, που είναι ένας δείκτης που υπολογίζεται από την Eurostat με βάση τις στατιστικές των εθνικών λογαριασμών.

Δεν πρόκειται για φόρο εταιρειών, ούτε αυξάνει το κόστος συμμόρφωσης για τις εταιρείες. Θα είναι μια εθνική συνεισφορά που καταβάλλεται από τα κράτη μέλη βάσει του ακαθάριστου διαχειριστικού πλεονάσματος για τους τομείς των χρηματοδοτικών και μη χρηματοδοτικών εταιρειών, η οποία θα συμβάλει στην εξισορρόπηση της δέσμης ιδίων πόρων και στην περαιτέρω διαφοροποίηση των πηγών εσόδων του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Ο στατιστικός ίδιος πόρος επί των εταιρικών κερδών θα αποφέρει έσοδα από το 2024, ύψους περίπου 16 δισ. ευρώ (τιμές 2018) ετησίως.

Προσαρμογή του ιδίου πόρου του ΣΕΔΕ

Μετά την αύξηση της τιμής των ανθρακούχων εκπομπών σε περίπου 80 ευρώ ανά τόνο CO2 το 2022 (από 55 ευρώ το 2021), τα έσοδα των κρατών μελών από το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ΣΕΔΕ) διπλασιάστηκαν σε διάστημα δύο ετών αγγίζοντας τα 30 δισ. ευρώ το 2022. Οι τιμές αναμένεται να παραμείνουν αρκετά υψηλότερες από 55 ευρώ ανά τόνο CO2 τα επόμενα έτη. Σε σύγκριση με την αρχική πρόταση του Δεκεμβρίου 2021, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθεί ο συντελεστής καταβολής για τον ίδιο πόρο που βασίζεται στο ΣΕΔΕ σε 30% όλων των εσόδων που προκύπτουν από την εμπορία εκπομπών της ΕΕ — από 25% που είχε προταθεί αρχικά. Αυτό αναμένεται να αποφέρει έσοδα ύψους περίπου 7 δισ. ευρώ για τον προϋπολογισμό της ΕΕ (σε τιμές 2018) ετησίως από το 2024 και μετά. Το ποσό αυτό αναμένεται να αυξηθεί σε περίπου 19 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028, όταν τα έσοδα από το νέο ΣΕΔΕ θα εισρέουν και αυτά στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ταυτόχρονα, τα ετήσια έσοδα από το ΣΕΔΕ που κατανέμονται στα κράτη μέλη θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 46 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά πολύ το ποσό που αναμενόταν όταν υποβλήθηκε η πρόταση Fit for 55.

Προσαρμογή του ΜΣΠΑ

Υπό το πρίσμα της δέσμης Fit for 55, η Επιτροπή προτείνει επίσης τεχνική προσαρμογή του πλαισίου ελέγχου του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ), ώστε να ευθυγραμμιστεί η αρχική της πρόταση για ίδιο πόρο με το εγκεκριμένο κείμενο. Αυτή η πηγή εσόδων αναμένεται να αποφέρει περίπου 1,5 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028 για τον προϋπολογισμό της ΕΕ.

Επόμενα βήματα

Η χθεσινή πρόταση θα εξεταστεί στις διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο σχετικά με την επόμενη γενιά ιδίων πόρων του προϋπολογισμού.

Οι νομοθετικές συζητήσεις σχετικά με την πρώτη πρόταση του Δεκεμβρίου 2021 σημείωσαν περιορισμένη πρόοδο. Ενώ αρχικά η δεύτερη πρόταση για νέους ιδίους πόρους έπρεπε να υποβληθεί έως το 2024, η Επιτροπή αποφάσισε να την υποβάλει νωρίτερα, ώστε τα κράτη μέλη να έχουν όλα τα στοιχεία για να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος χάρτη πορείας. Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο να επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις αυτές.

Γιώργος Φελλίδης

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.