Άρθρο του Παναγιώτη Βλάχου, Γραμματέα Επικοινωνίας του Κινήματος Αλλαγής στο «Βήμα της Κυριακής»:
Μέχρι πρόσφατα είχαν ανακοινωθεί περίπου 200 ερευνητικά projects για το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Ανάμεσα σε αυτά, της Pfizer/Biontech και της Moderna, που άναψαν το φως στο τέλος του τούνελ. Μια σημαντική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ότι χρηματοδοτεί και διαπραγματεύεται την αγορά 300 εκ. εμβολίων από διάφορες εταιρίες, ώστε μετά να τα κατανείμει σε όλα τα κράτη-μέλη αναλογικά. Το ίδιο κάνει η Μ.Βρετανία (20 εκ.) και οι ΗΠΑ (100 εκ.). Το ποσό που καταβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ουσιαστικά προκαταβολή και το υπόλοιπο θα το πληρώσουν τα κράτη-μέλη ανάλογα με τον αριθμό εμβολίων που θα χρειαστούν.
Το σύστημα δηλαδή λειτουργεί εγγυητικά και χρηματοδοτικά, αλλά αφήνει στις κεντρικές κυβερνήσεις την διακριτική ευχέρεια αν θα διαθέσουν δωρεάν το εμβόλιο. Επίσης λειτουργεί προστατευτικά για τις χώρες που δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν τέτοιου βεληνεκούς έρευνα, δεδομένου ότι π.χ. η Γερμανία επιδότησε με 375 εκ. ευρώ την έρευνα της Biontech, συνεργάτη της Pfizer. Εξάλλου μια Ευρώπη διαφορετικών “εμβολιαστικών ταχυτήτων” θα ισοδυναμούσε με δώρο άδωρο. Επιπλέον, η παραγωγή ενός “εμβολίου των πολιτών” ενθαρρύνεται και από την Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, ώστε η γνώση, τα δεδομένα, οι τεχνολογίες και οι πατέντες να γίνουν κτήμα της ανθρωπότητας, με τη συνδρομή του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Η διαδικασία αυτή, από την έρευνα έως την διάθεση στον πληθυσμό, είναι μια μεγάλη πρόκληση για το κράτος, που καλείται να διαχειριστεί την πανδημία από την μπροστινή θέση του οδηγού και όχι από το πίσω κάθισμα. Το κράτος εκ των πραγμάτων “ξαναμεγαλώνει” και μπορεί να επιβάλει στην αγορά τους όρους του, χρηματοδοτώντας συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα: κρατώντας χαμηλά τα κόστη, εξασφαλίζοντας καθολική πρόσβαση, βοηθώντας ευπαθείς ομάδες, βάζοντας κανόνες στον ανταγωνισμό, την ποιότητα του προϊόντος, τη διαχείριση του κέρδους. Απο τη στιγμή δηλαδή που η Κομισιόν απορροφά μεγάλο μέρος του ρίσκου για τη βιομηχανία ή τις φαρμακευτικές, μπορεί να επιβάλει την δωρεάν παροχή του εμβολίου, τη δωρεάν διάθεση της πατέντας και να μοντελοποιήσει τις προϋποθέσεις (μεταφορά, παράδοση, διάθεση) για όλους, χωρίς αθέμιτο ανταγωνισμό. Σήμερα, όλο και περισσότεροι ηγέτες υπόσχονται ότι θα χορηγήσουν δωρεάν το εμβόλιο στις χώρες τους. Το ίδιο έκανε και η ελληνική Κυβέρνηση.
Θα βγούμε όμως από αυτήν τη δοκιμασία με μερικά ωφέλιμα μαθήματα για τις δυνατότητες που έχει το κράτος, όχι μόνο στην διαχείριση του κινδύνου αλλά στη δημιουργία ενός νέου μοντέλου συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, στην ενθάρρυνση και καθοδήγηση της έρευνας, της ανάπτυξης και της νέας βιομηχανικής πολιτικής; Μια μεγάλη πρόκληση για τον προοδευτικό χώρο, τώρα που το κράτος σηκώνει ξανά βάρη στους ώμους του, είναι να σχεδιάσει μια νέα πολιτική οικονομία. Όπου η δημόσια διακυβέρνηση θα εγγυάται ότι το τελικό προϊόν που χρηματοδοτείται από την τσέπη μας, από ένα εμβόλιο μέχρι ένα ηλεκτρικό λεωφορείο, θα ενσωματώνει αξία και δημόσιο όφελος, εξασφαλίζοντας ότι το μέλλον μπορεί να είναι πιο υγιές, πιο πράσινο, πιο ασφαλές, πιο ανταποδοτικό, πιο δίκαιο. Αυτή είναι και η φιλοσοφία του προγράμματος του Κινήματος Αλλαγής για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Αλλά και η καλύτερη απάντηση σε αυτούς που θέλουν να καταργήσουν τα σύνορα μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς σήμερα: η παραγωγή πλούτου με δημόσια αξία.
