Με ιστορική αναφορά στις ιδρυτικές αρχές του ΠΑΣΟΚ, την αξία τους στους σύγχρονους καιρούς, τα πολιτικά διλλήματα, τα επίκαιρα ζητήματα, την καθαρή ματιά σε επιλογές και ρεαλιστικούς στόχους, η βουλευτής Λάρισας του Κινήματος Αλλαγής και μέλος του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη, συνδέει την φετινή επέτειο της 3ης Σεπτέμβρη, που είναι αφιερωμένη στο ΕΣΥ, με τη σημερινή κατάστασή του, αλλά και την προοπτική του, που δεν μπορεί να είναι άλλη, παρά η αδιαπραγμάτευτη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του.
Αναφερόμενη στην 3η Σεπτέμβρη η Λαρισαία βουλευτής συνδέει ιστορικά την φετινή επέτειο τονίζοντας καταρχήν ότι « πέρασαν κιόλας 46 χρόνια από την Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, όταν ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωνε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας την ίδρυση του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος – της παράταξης που έμελλε να κυριαρχήσει πολιτικά στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Η ημερομηνία, όχι τυχαία επιλεγμένη από τον «μαέστρο» των πολιτικών συμβολισμών, ιδρυτή και ιστορικό ηγέτη του ΠΑΣΟΚ. Είχε προηγηθεί η ιστορική ημερομηνία της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, που όρισε την δεύτερη μεγάλη στιγμή της πολιτικής ιστορίας του νεοελληνικού κράτους – μετά την ίδρυσή του , την παραχώρηση Συντάγματος από τον απολυταρχικό μέχρι τότε Όθωνα και τη μετάβαση της Ελληνικής πολιτείας από την «ελέω Θεού» μοναρχία, στη συνταγματική μοναρχία. Ένα διόλου μικρό πολιτικό επίτευγμα, για τα δεδομένα της εποχής» .
Μεταφέροντας το όραμα της εποχής η Ε.Λιακούλη επισημαίνει ότι «. Η ίδια ημερομηνία, η 3η του Σεπτέμβρη, 131 χρόνια αργότερα επιλέχθηκε από μια δράκα οραματικά δημοκρατικών ανθρώπων, προκειμένου να σηματοδοτήσει την ίδρυση ενός κόμματος, που θα συνδέονταν όσο κανένα άλλο, με την ίδια τη Μεταπολίτευση, ως περιόδου που μόλις ξεκινούσε. Ηταν μια δυναμικά εξελισσόμενη διαδικασία που εμφατικά πραγμάτωνε τη μετάβαση από τις «κουτσουρεμένες» Δημοκρατίες της προπολεμικής, μεταπολεμικής και μετεμφυλιακής Ελλάδας, όπως βέβαια κι από την 7χρονη στυγερή δικτατορία των Συνταγματαρχών, στη σύγχρονη, ελεύθερη και δημοκρατική Πολιτεία που έκτοτε γνωρίζουμε»
Η Λαρισαία βουλευτής αναφέρεται εμφατικά στην περίοδο της μεταπολίτευσης και στην πολιτική ουσία της , τονίζοντας ότι «με το καθαρό μάτι, που επιτρέπει πλέον η απόσταση από τα γεγονότα, η τόσο παρεξηγημένη – ιδίως από την οικονομική κρίση και έπειτα – Μεταπολίτευση, δεν είναι απλώς η ιστορική περίοδος που σηματοδοτεί την επιστροφή στην Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, στην αποχουντοποίηση και τον εκδημοκρατισμό. Γιατί η Μεταπολίτευση δεν αποτελεί αυστηρά και μόνο πολιτειακή περίοδο. Αντίθετα, συνιστά μια πολύπλευρη, πολυεπίπεδη και εντελώς πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της Ελληνικής ιστορίας, ιστορική μετάβαση κατά την οποία η Ελληνική κοινωνία, η οικονομία, οι πολιτικές και οι κρατικές δομές, ο ίδιος ο τρόπος με τον οποίο ο μέσος Έλληνας και η μέση Ελληνίδα αντιλαμβανόταν τον εαυτό τους, άλλαξαν ριζικά, αφού αμετάκλητα έγιναν κοινωνοί μιας νέας πανεθνικής, συλλογικής αυτοπεποίθησης. Σε αυτό το πλαίσιο, γράφτηκε και η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, η οποία πέρα από το θεωρητικό «σημείο μηδέν» της Μεταπολίτευσης, ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα διαχρονικό πολιτικό κείμενο. Οι 2407 λέξεις της ρέουν μέσα στον χρόνο, καθώς αρκετά από τα προτάγματα που τίθενται παραμένουν ζητούμενο, ακόμη και σήμερα. Γιατί η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη, τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσε ρεαλιστικά να χαρακτηριστεί και ως ένα ιδιότυπο, διαχρονικό, «Κοινωνικό Συμβόλαιο», μεταξύ του οράματος μιας Πολιτείας με προοδευτικό πρόσημο και του λαού της».
Έχει, ωστόσο, σήμερα κάποιο νόημα η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, τίθεται το ερώτημα , για να υπάρξει αμέσως η απάντηση «… ξεκάθαρα ναι. Και αυτό συμβαίνει γιατί τα ιστορικά κείμενα έχουν ρόλο στη σύγχρονη πολιτική ζωή του τόπου, από την στιγμή που εμείς επιλέγουμε να τα εντάξουμε στη δράση και τη ζωή μας. Διαβάζουμε επί παραδείγματι στο σημείο ζ) της Διακήρυξης το εξαιρετικά επίκαιρο: « ..κοινωνικοποίηση της υγείας, που συνεπάγεται τη δωρεάν ιατρική, φαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη, την προληπτική υγιεινή για όλους τους Έλληνες κι Ελληνίδες, την κατάργηση όλων των προνομίων στην παροχή ιατρικών και νοσοκομειακών υπηρεσιών»… Με λίγα λόγια εν έτει 1974, περιγράφεται η μελλοντική τομή – μεταρρύθμιση της δημιουργίας του ΕΣΥ, από την πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ , με την προσωπική σφραγίδα του Παρασκευά Αυγερινού και Γιώργου Γεννηματά. Μια τομή που – έστω και παρά τη θέλησή της – δείχνει να αποτελεί επιλογή και της σημερινής συντηρητικής κυβέρνησης της ΝΔ. Μιας κυβέρνησης που από τις τακτικές της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας υγείας, από την «πίσω πόρτα», της πρώτης περιόδου, στην κυριολεξία «σύρθηκε» από τις δραματικές εξελίξεις της πανδημίας, στην αναγκαστική επιλογή ενίσχυσης του ΕΣΥ»
Φέτος το ΠΑΣΟΚ αφιερώνει την επέτειο της 3ης Σεπτέμβρη στο Ε.Σ.Υ., με εμφανή μεν τη σημειολογία λόγω της πανδημίας, αλλά περαιτέρω η Ε. Λιακούλη, αναφέρεται στο πολιτικό μήνυμα αυτού του εορτασμού, επισημαίνοντας ότι «…ο χώρος μας, το Κίνημά μας, καλωσορίζει όλους , όσοι – έστω και οψίμως – επιλέγουν να στηρίξουν ένα πραγματικά δημόσιο και ισχυρό σύστημα υγείας. Παρατηρώ ότι οι γεμάτες νόημα – ή και υπονοούμενα! – εξαγγελίες της προ του κορωνοϊού εποχής περί ανάγκης ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ, κόπασαν. Δεν είμαστε αφελείς να πιστεύουμε ότι εγκαταλείφθηκαν. Με τα αλάρμ είναι στη γωνία και περιμένουν, να επανέλθουν δριμύτεροι ! Προς το παρόν όμως, το ΕΣΥ, η έμπνευση, το πολιτικό γέννημα και δημιούργημα του ΠΑΣΟΚ, απέδειξε ότι άντεξε και υπηρέτησε με αυταπάρνηση τον Άνθρωπο. Οι σημερινές συνθήκες κατέδειξαν το πόσο απαραίτητο είναι για την κοινωνία, αφού οι συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού κατακρήμνισαν τα νεοφιλελεύθερα φληναφήματα και τους θιασώτες τους στη συνείδηση, όχι μόνο του ελληνικού λαού, αλλά και στην παγκόσμια κοινότητα. Όλοι παραδέχθηκαν ότι οι δομές της δημόσιας υγείας « τα έδωσαν όλα» και ότι γιατροί, νοσηλευτές και προσωπικό των δομών, έγιναν οι ήρωες της καθημερινότητάς μας. Δύσκολο φαίνεται, ανάμεσα στα χειροκροτήματα των ηρώων, που βγαίνουν από την ψυχή του λαού, να μιλήσει η Κυβέρνηση και οι αυτόκλητοι συνήγοροί της πχ για την μετατροπή των νοσοκομείων σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, χωρίς κανένα σχέδιο, καμία οργάνωση, κανένα προγραμματισμό, παρά , για μια ουσιαστικά, άνευ όρων, παράδοση στον ιδιώτη.. »
Το ΕΣΥ σήμερα και η κατάστασή του, αλλά και η προοπτική του είναι το μεγάλο ζητούμενο , καθώς σύμφωνα με τη βουλευτή του ΚΙΝΑΛ «… όχι τυχαία, αφού το ΕΣΥ κράτησε και εξακολουθεί να κρατά όρθια την Υγεία της Ελλάδας, όχι μόνο κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά συνολικά την τελευταία δύσκολη δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Αυτό το δημόσιο σύστημα υγείας – το τόσο συκοφαντημένο από «συντρόφους» και λιγότερο συντρόφους μας – είναι που μας κράτησε όρθιους. Βεβαίως και πρέπει να προχωρήσει, με εκσυγχρονισμό, νέο και επικαιροποιημένο οργανωτικό πλαίσιο λειτουργίας και νέους στόχους. Η ενίσχυσή του, με ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους είναι μονόδρομος και αδήριτη ανάγκη. Η πρόταση του Κινήματος Αλλαγής και του ΠΑΣΟΚ, είναι σαφής και σήμερα θα εκτεθεί αναλυτικά από την Πρόεδρο του Κινήματός μας. Καμία όμως από τις αναγκαίες αλλαγές στο ΕΣΥ, δεν μπορεί να αλλοιώνουν τον δημόσιο χαρακτήρα του και την πρωτογενή ουσία του της ίδρυσής του. Γιατί το ΕΣΥ, το δημόσιο σύστημα υγείας του ΠΑΣΟΚ, είναι ό,τι μας χωρίζει από τους «λάκκους» με τα θύματα της πανδημίας που ακόμη στοιχειώνουν το μυαλό μας…»
