Συνέντευξη του Παναγιώτη Βλάχου, Γραμματέα Επικοινωνίας του Κινήματος Αλλαγής στο site https://rosa.gr/

Το κοινωνικό συμβόλαιο, το οποίο επικαλούνται ΚΙΝΑΛ και ΣΥΡΙΖΑ, ήταν προεκλογικό σύνθημα και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Γιατί η πρόταση του ΚΙΝΑΛ είναι από τις τρεις αυτή που πρέπει να επιλέξει ο λαός, ποιες δομικές αλλαγές θα φέρει και σε τι διαφέρει από τις υπόλοιπες; 

Κάποτε ο Antony Giddens έγραφε ότι η Κεντροδεξιά επιστρέφει στην εξουσία υφαρπάζοντας την ατζέντα της Κεντροαριστεράς. Οπότε ας μη μας εκπλήσσουν τέτοια ψευτο-ιδεολογήματα της ΝΔ. Απλά κρύβονται μέσα στην πανδημία και δηλώνουν “κεϋνσιανικοί”. Όταν η “κανονικότητα” της Κυβέρνησης συναντήσει την οικονομική πραγματικότητα των πολιτών, το πραγματικό πρόσωπο θα αποκαλυφθεί.

Από την άλλη ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να μιμηθεί τις μαρκίζες της σοσιαλδημοκρατίας, αλλά ο αριστερισμός και ο φραξιονισμός του τον προδίδουν. Το κοινωνικό συμβόλαιο που προσπάθησε να θέσει σε ισχύ όσο κυβέρνησε ήταν η αφαίμαξη των μεσαίων στρωμάτων και η εξαφάνιση της αυτοαπασχόλησης, ώστε να διαχειρίζεται εκλογικά ένα πρεκαριάτο μισθωτών. Το πλήρωσε στην κάλπη. Εμείς λέμε κάτι άλλο. Ότι το κοινωνικό συμβόλαιο θέλει επαναδιαπραγμάτευση, καθώς το κεφάλαιο καταπιέζει την εργασία μέσα σε κοινωνίες που γερνούν και πολώνονται από τις ανισότητες.

Η οικονομική ύφεση είναι η αφορμή για να το ξαναγράψουμε με έναν νέο κοινωνικό διάλογο, που θα φέρει την εργασία πρώτη στις προτεραιότητες της επόμενης μέρας. Αντί να χρηματοδοτούμε εκ των υστέρων τα λουκέτα, την ύφεση ή τις offshore κάποιων, να κρατήσουμε όρθιους τους εργαζομένους σήμερα. Είναι η ώρα να πάρει το κράτος το τιμόνι και να κινητοποιήσουμε εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους έξυπνα και μεθοδικά. Από τη μία επιδοτώντας τους εργαζόμενους, από την άλλη προωθώντας δημόσιες επενδύσεις στην υγεία, στην παιδεία, στην τεχνολογική ετοιμότητα, σε ανθεκτικές και “πράσινες” υποδομές, ώστε και νέες δουλειές να προκύψουν και τα δημόσια ταμεία να μείνουν ζωντανά.

Με δυο λόγια: δεν θέλουμε ένα κράτος που απλά διαχειρίζεται τις “αποτυχίες της αγοράς” ή επιδοτεί χωρίς όρους, αλλά ένα κράτος παρεμβατικό, δίκαιο και καθοδηγητικό. 

Το ΠΑΣΟΚ ήταν κόμμα με αιχμηρή ρητορική. Το ριζοσπαστικό πρόγραμμά του αποτυπωνόταν σε κάθε επίπεδο. Η κεντροποίηση των προηγούμενων ετών φάνηκε και προγραμματικά και στην ρητορική των στελεχών. Πλέον υπάρχει η πρόθεση επαναπροσδιορισμού της κεντροποίσης; Αν ναι προς ποια κατεύθυνση;

Δεν γνωρίζω σοσιαλιστικό κόμμα που κυβέρνησε και κράτησε τον ριζοσπαστισμό του ανέπαφο. Τα κόμματα εξελίσσονται και αλληλεπιδρούν μαζί με την κοινωνία. Για παράδειγμα, στο μετα-δικτατορικό ΠΑΣΟΚ συναντά κανείς  πολλές διαφορετικές περιόδους, με συγκρούσεις και αναθεωρήσεις, νέες συμμαχίες και οργανωτικά μοντέλα, που τελικά διαμόρφωσαν το μεγάλο μαζικό κόμμα που σύναψε το περίφημο “Συμβόλαιο με το Λαό”.

Σημασία έχει να δούμε τι κατάφερε κυβερνώντας. Είναι ο γεννήτορας μιας μεγάλης και δημοκρατικής μεσαίας τάξης, ενός επιπέδου ευημερίας που δεν είδε ποτέ η Ελλάδα. Κληροδότησε θεσμούς που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, βλέπε Ε.Σ.Υ. Δυστυχώς πλήρωσε το μάρμαρο της ανεύθυνης λαϊκής Δεξιάς που οδήγησε συνειδητά την Ελλάδα ικέτη στο διάδρομο του ΔΝΤ. Στο μεγάλο δίλημμα “χρεοκοπία της χώρας ή πολιτικός αυτοακρωτηριασμός”, το ΠΑΣΟΚ επέλεξε το δεύτερο.

Όταν υπερασπίζεσαι περιοριστικές πολιτικές, κάνεις εκπτώσεις προγραμματικές, αξιακές, ρητορικές. Ο απογαλακτισμός από τον κυβερνητισμό, η ανανέωση σε πρόσωπα και η επαναφορά της Δεξιάς στην εξουσία δίνουν πλέον στο Κίνημα Αλλαγής τον πολιτικό χώρο να επανασυνδεθεί με τις αξίες του, να ασκεί αντιπολίτευση στο φυσικό του αντίπαλο, να ξαναχτίσει τις κοινωνικές του συμμαχίες. Φάνηκε έντονα τον τελευταίο χρόνο και αποδεικνύεται και μέσα στην πανδημία. 

Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης. Θα ακούσουμε από το ΚΙΝΑΛ κάτι όπως  την  περιβόητη ατάκα του Ανδρέα Παπανδρέου: «Δεν πρόκειται να σωθεί η ΝΔ ύστερα από τον γάμο της με την ακροδεξιά»; Το ΚΙΝΑΛ θα αγγίξει σε επίπεδο ρητορικής το παρελθόν του;

Έχετε ακούσει και θα ακούσετε ξανά ότι στη ΝΔ υπάρχει ακροδεξιός θύλακας. Κάθε φορά που θερμαίνονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ή το προσφυγικό ζήτημα, βγαίνει να μας θυμίσει την παρουσία του. Εξάλλου, ο κ. Σαμαράς δεν μίλησε για “λαθροεισβολή”; Βουλευτές της ΝΔ μαζί με τον Βελόπουλο δεν έκαναν λόγο για κέντρα φιλοξενίας προσφύγων σε ξερονήσια;

Η ΝΔ δεν είναι που αρνήθηκε την αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια και το σύμφωνο συμβίωσης με εξωπραγματικά επιχειρήματα; Οι ίδιοι δεν είναι που διορίζουν ως διοικητή φιλο-ναζί συγγραφέα στην προσφυγική δομή στον Πύργο; Άρα το Κίνημα Αλλαγής, το κόμμα που έχει ως καταστατικό του θεμέλιο την απελευθέρωση του πολίτη, τη ζωντανή δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη είναι απέναντι στη Συντήρηση, την Δεξιά και τις παραφυάδες της, χωρίς να χρειάζεται βουτιά στο παρελθόν για να υπερασπιστεί τους ευάλωτους και αποκλεισμένους. 

Σήμερα η ακροδεξιά γλώσσα, το ρατσιστικό μίσος και ο εθνικισμός επανέρχονται από μερίδα στελεχών της ΝΔ. Το ΚΙΝΑΛ πώς θα αντιμετωπίσει αυτή την εκ δεξιών ριζοσπαστικοποίηση και ποια άποψη έχετε εσείς προσωπικά για τα στελέχη που ενορχηστρώνουν  αυτήν την ακραία ρητορική μίσους;

Όπως σας είπα παραπάνω, η ξενοφοβία και η πατριδοκαπηλία είναι το όχημα κάποιων να χτίσουν πολιτικές καριέρες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μας το δίδαξαν τα χρόνια των μνημονίων οι Σαμαράς, Καμμένος, Πολάκης και άλλοι, που μετά δεν προλάβαιναν να υπογράφουν τα μνημόνια – με απώτατο όριο ταπείνωσης την δέσμευση της δημόσιας περιουσίας για 99 χρόνια.

Έτσι βρήκε χώρο και ο νεοναζιστικός θύλακας για να μολύνει την πολιτική μας ζωή. Τώρα είναι η σειρά αρκετών “φερέλπιδων” της ΝΔ, που μαζί με τις διαδικτυακές τους ομάδες χτίζουν μεθοδικά ενα νεοδεξιό “υποκατάστημα”, με ξενοφοβικό και λαϊκίστικο λόγο, σερβιρισμένο με ένα προφίλ νεότητας και τεχνοκρατίας, για να μην τρομάζει τα πλατιά ακροατήρια.

Ενδεικτική αυτής της ύπουλης κανονικοποίησης των άκρων είναι και η επανεμφάνιση Κασιδιάρη με κοστούμι και γραβάτα, ως μια εξευγενισμένη εκδοχή μιας νέας Χρυσής Αυγής. Αν κρατήσουμε την πολιτική αντιπαράθεση εντός δημοκρατικού γηπέδου και λήξει επιτέλους και η δίκη της Χρυσής Αυγής, αυτές οι φωνές θα ακούγονται όλο και λιγότερο, άρα όλοι έχουμε ευθύνη. 

Αν ήταν στο δικό σας χέρι ποια δύο στελέχη του ΠΑΣΟΚ τα οποία σήμερα δεν είναι ενεργά (ενδεχομένως για φυσικούς λόγους) θα θέλατε να επιστρέψουν σήμερα στην ακμή τους στο ΚΙΝΑΛ;

Η πολιτική εξελίσσεται μαζί με τη ζωή, με τυχαία, ευχάριστα και δυσάρεστα γεγονότα. Λείπουν πολλά σπουδαία στελέχη από κοντά μας και θα ήταν άδικο να ανακαλέσω μόνο δύο. Από την άλλη είμαστε τυχεροί γιατί η τεχνολογία μας επιτρέπει να είμαστε σε “επαφή” με την παρακαταθήκη τους, την οποία αξίζει να μελετάμε.

Για παράδειγμα, έχει νόημα κάποιος να διαβάσει βιβλία και κείμενα του Ανδρέα Παπανδρέου, να δει βίντεο και συνεντεύξεις καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίας του στα κοινά. Θα αντιληφθεί έναν κοσμοπολίτη πολιτικό με επιμονή, αγωνιστικότητα, βάθος σκέψης, υψηλό επίπεδο ανάλυσης, προσαρμοστικό στην αλλαγή, που κρατούσε την πολιτική αντιπαράθεση σε κόσμιο επίπεδο, παρόλο που οι αντίπαλοί του έκαναν ό,τι μπορούσαν να χαμηλώνουν τον πήχη.

Σε τελική ανάλυση, όσο περισσότερο μπαίνει κανείς στην ουσία, καταλαβαίνει ότι η εικόνα του Ανδρέα και του ΠΑΣΟΚ στα 80s ως μια ρέπλικα γαλαντομίας και ασυδοσίας είναι ένας ψηφιακός χαβαλές, παρά μια κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα. 

Εσείς ως νέος πολιτικός τι πρεσβεύετε; Υπάρχει κάποια μεταρρύθμιση ή μήπως η ενίσχυση κάποιου ιδεολογικού χώρου με τον οποίο θα θέλετε στο τέλος αυτή της σταδιοδρομίας να σας έχει ταυτίσει ο κόσμος; Ποιος είναι ο Π. Βλάχος ως πολιτικό ον;

Με απασχολεί έντονα αυτό που ζουν οι νεότερες γενιές τα τελευταία χρόνια: την σταδιακή αποψίλωση και υποβάθμιση της εργασίας σε “συμπλήρωμα” και “εμπόρευμα”. Ότι ζούμε σε μια διαρκή ανασφάλεια, έχουμε παραιτηθεί από οποιαδήποτε εξασφάλιση, καταναλώνουμε χωρίς να μπορούμε να αποταμιεύσουμε, συμβιβαζόμαστε με μισθούς αδιανόητα λίγους και τα “μαύρα” ως κανόνα. 

Ότι το κράτος έχει συμβιβαστεί σε έναν ηττοπαθή ρόλο, αδύναμο απέναντι στον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό, την εργασιακή επισφάλεια, την δημογραφική γήρανση ή την αυτοματοποίηση, χωρίς να παρεμβαίνει ή να βάζει φιλόδοξους στόχους. Ότι δεν καινοτομεί και περιμένει από τις επιχειρήσεις ή τα ιδρύματα να λύσουν προβλήματα ή να ανοίξουν δρόμους. Ότι μια χώρα με τεράστιες ικανότητες έχει “βολευτεί” στον μαζικό τουρισμό και εκμεταλλεύεται χωρίς πρόνοια τη φύση και τους ανθρώπους της, με αποτέλεσμα στην πρώτη “στραβή” να είναι εκτεθειμένη, όπως τώρα.

Για όλα αυτά και άλλα τόσα αξίζει να παλεύει κανείς για έναν σύγχρονο σοσιαλισμό που βάζει φιλόδοξους στόχους, όπως η εξάλειψη της φτώχειας ή η κλιματική κρίση. Που ασκεί δίκαιη και σταθερή φορολογική πολιτική στο κεφάλαιο. Αφαιρεί αντι-παραγωγικά βάρη και αυθαιρεσία από την εργασία. Ανοίγει χώρο για τις γυναίκες και τις ευάλωτες ομάδες στην εργασία και στην κοινωνική συμμετοχή. Επενδύει στο περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής εντός και εκτός πόλεων. Δίνει κίνητρα στις “δημιουργικές βιομηχανίες” να αναπτυχθούν. Προνοεί για τις συντάξεις και τη φροντίδα όχι μόνο των τωρινών, αλλά και των μελλοντικών γενεών.

Για όλα αυτά και άλλα πολλά, που πραγματώνουν το όραμα μιας δίκαιης και αξιοβίωτης πατρίδας, αξίζει να παλέψει κανείς.