Του Αντώνη Αντζολέτου
Το 2026 ενδεχομένως να είναι η χρονιά που θα μπει πιο επιτακτικά και πιο έντονα το δίλημμα περί αυτοδυναμίας ή κυβέρνησης συνεργασιών. Δυσαρεστώντας το Μαξίμου, την κουβέντα άνοιξε πρόσφατα ο Ευάγγελος Βενιζέλος σε συνέντευξη που παραχώρησε στον ΣΚΑΪ, τονίζοντας μεταξύ άλλων πως η αυτοδυναμία έχει κλείσει τον κύκλο της στην Ελλάδα.
«Οι μονοκομματικές κυβερνήσεις οι οποίες αναδεικνύουν μία μονοπρόσωπη εν τέλει εξουσία, δηλαδή ένα πανίσχυρο αρχηγό της πλειοψηφίας, που είναι και πανίσχυρος πρωθυπουργός και έχει τον απόλυτο έλεγχο της Βουλής, της κυβέρνησης, καθορίζει τα πάντα, επιλέγει την ηγεσία της δικαιοσύνης μόνος του, επιλέγει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις ανεξάρτητες αρχές μόνος του, καθορίζει τη γραμμή για όλα τα θέματα και επιβάλει κυρώσεις κομματικής πειθαρχίας ή κυβερνητικού αποκλεισμού, ένας άνθρωπος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται και για την αγορά και για την οικονομία και για τη διεθνή εκπροσώπηση της χώρας, νομίζω ότι αυτό έχει τελειώσει», ανέφερε ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, προκαλώντας αρκετές συζητήσεις.
Η πιο ηχηρή αντίδραση ήρθε από τον Νίκο Αλιβιζάτο, ο οποίος, με άρθρο του στην «Καθημερινή της Κυριακής», φωτογραφίζοντας τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αναφέρεται σε «έμπειρους πολιτικούς, οι οποίοι ενώ στο παρελθόν έπλεκαν το εγκώμιο των μονοκομματικών κυβερνήσεων, μιλούν τώρα για συμμαχίες». Αναρωτιέται, μάλιστα κατά πόσο πρόκειται για «θεμιτές φιλοδοξίες προσώπων που θέλουν να φανούν χρήσιμα σε μια δύσκολη συγκυρία;».
Ο ομότιμος καθηγητής θεωρεί απίθανο «να γυρίσουμε σελίδα και να περάσουμε σε μια εκδοχή συναινετικής αντιπαράθεσης με κυβερνήσεις συνεργασίας, του είδους αυτών που ευδοκιμούν στις χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης».
Από τη στιγμή που η κυβέρνηση εξακολουθεί να μην εμφανίζει δυναμική αυτοδυναμίας –και μάλιστα οι τελευταίες μετρήσεις έδειξαν πως οι αγροτικές κινητοποιήσεις επηρέασαν προς τα κάτω τα ποσοστά της– η κουβέντα για κυβερνητικές συμπορεύσεις θα «ανάψει» όσο πλησιάζουν οι κάλπες.
Ίσως να αποτελέσει και την καλύτερη «πάσα» για τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος παράλληλα με την ανακοίνωση της πολιτικής του πρωτοβουλίας θα βρει την ευκαιρία να αναφερθεί στην απλή αναλογική που ψήφισε το καλοκαίρι του 2016. Οι αντίπαλοί του, βέβαια, θα θυμίσουν πως η επιλογή του δεν βασίστηκε μόνο στις αριστερές καταβολές του, αλλά ήταν ο μόνος δρόμος για να μπορέσει παραμείνει στο Μέγαρο Μαξίμου επιχειρώντας εκείνη την περίοδο να προσεγγίσει το ΠΑΣΟΚ.
Η απλή αναλογική είναι το εκλογικό σύστημα που προϋποθέτει την εξεύρεση κοινού τόπου μεταξύ δύο, τριών ή και περισσοτέρων κομμάτων, αν χρειαστεί, προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση. Οι πλειοψηφικοί εκλογικοί νόμοι, που έχουν θεσπιστεί κατά καιρούς, είχαν ως πρώτο στόχο την επίτευξη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας για το πρώτο κόμμα. Για αυτό, άλλωστε θεωρήθηκε λανθασμένη η επιλογή του κλιμακωτού μπόνους από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που αυξάνει σημαντικά τον πήχη για το πολυπόθητο «151» στη Βουλή.
Αρκετές «γαλάζιες» φωνές, ακόμα και τώρα, θεωρούν πως θα μπορούσαν να γίνουν κάποιες προσαρμογές στο υπάρχον σύστημα με δεδομένο πως τα ποσοστά του 2019 και του 2023 δεν φαίνεται να είναι προσεγγίσιμα. Για τη Νέα Δημοκρατία η «εξίσωση» είναι δύσκολη. Ποιος μικρότερος σχηματισμός θα δεχόταν να συνυπάρξει μαζί της στην Ηρώδου Αττικού «φλερτάροντας» με τον αφανισμό του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΠΑΣΟΚ -αν και σε ειδικές συνθήκες- μετά τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου έφτασε τον Ιανουάριο του 2015 σε ιστορικό χαμηλό καταγράφοντας ποσοστό 4,68%.
Το δίλημμα περί σταθερότητας μέσω της αυτοδυναμίας ή αστάθειας με απανωτές εκλογές μπαίνει ήδη από κυβερνητικά στελέχη. Έχουν αρχίσει να θυμίζουν τα επιτεύγματα των πλειοψηφικών μονοκομματικών κυβερνήσεων σε σχέση με τις περιόδους κρίσης που συνοδεύτηκαν από αναγκαστικές περιόδους συνεργασίας χωρίς προοπτική μακροημέρευσης.
Η διαφάνεια, ο έλεγχος και η λογοδοσία που απαιτείται να υπάρχει μεταξύ των εταίρων αποτελεί των αντίλογο όσων πιστεύουν πως η μετάβαση σε μια νέα εποχή απαιτεί συνεργατικές κυβερνήσεις.
Το δίλημμα μπαίνει πλέον και στις δημοσκοπήσεις με την κοινή γνώμη να εμφανίζεται σχεδόν διχασμένη παρά το γεγονός πως οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες θεωρούν ότι οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι μια φαντασίωση και δύσκολα μπορούν να στηθούν εξαιτίας της τοξικότητας του πολιτικού σκηνικού και των κακών σχέσεων μεταξύ των κομμάτων.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
