Κοινή ανακοίνωση του βουλευτή Αργολίδας και Υπεύθυνου του Κοινοβουλευτικού Τομέα Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Ανδρέα Πουλά και του Τομεάρχη Κλιματικής Κρίσης και Ανθεκτικότητας, Μιχάλη Χάλαρη
Με θλίψη και οργή παρακολουθούμε μια ακόμη τραγωδία που εκτυλίχθηκε στην Κρήτη. Ο 37χρονος Στέλιος «Λούκος» έχασε τη ζωή του στο φαράγγι του Αμπά, έπειτα από μια μαραθώνια επιχείρηση διάσωσης διάρκειας άνω των 24 ωρών, που ξεκίνησε το μεσημέρι της Κυριακής 7/12/2025 και ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Δευτέρας 8/12/2025— δυστυχώς με τον εντοπισμό του χωρίς αισθήσεις. Στην προσπάθεια απεγκλωβισμού συμμετείχαν δεκάδες διασώστες (Πυροσβεστική, ΕΜΑΚ, Ορειβατική Ομάδα) και κλήθηκε ελικόπτερο Super Puma, το οποίο όμως δεν μπόρεσε να προσεγγίσει το δύσβατο σημείο.
Η τραγωδία αυτή αναδεικνύει με τον πιο δραματικό τρόπο την ανυπαρξία του υποτιθέμενου «Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών», δύο χρόνια μετά τη θέσπισή του. Η κυβέρνηση της ΝΔ φέρει ακέραιη την ευθύνη, η αδράνειά της να υλοποιήσει τον νόμο κοστίζει ανθρώπινες ζωές.
Θυμίζουμε ότι ο Ν. 5075/2023 («Αναδιάρθρωση Πολιτικής Προστασίας – Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών “Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος” και άλλες επείγουσες διατάξεις») ψηφίστηκε με τυμπανοκρουσίες τον Δεκέμβριο του 2023. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός τότε πανηγύριζε ότι στόχος είναι η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Πολιτικής Προστασίας και του Εθνικού Μηχανισμού Έρευνας & Διάσωσης «Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος» — στην πράξη όμως έμεινε μόνο στα λόγια.
Δύο χρόνια μετά, ο νόμος έχει μείνει στα χαρτιά. Η ίδια η κυβέρνηση εξέδωσε την Κοινή Υπουργική Απόφαση για το Εθνικό Σχέδιο Εναέριας Διάσωσης και Αεροδιακομιδών (ΕΣΕΔΑ) μόλις τον Μάιο του 2025 — 17 μήνες μετά την ψήφιση του νόμου. Ακόμη και εκεί, τίθεται ως ορίζοντας πλήρους υλοποίησης μεταγενέστερη ημερομηνία (έως το 2027), γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η χώρα παραμένει σε μεταβατικό καθεστώς, με το κρίσιμο επιχειρησιακό αποτύπωμα να υπολείπεται της επικοινωνίας.
Και ενώ ο νόμος προβλέπει συγκεκριμένες Βάσεις Ετοιμότητας/Επιφυλακής (μεταξύ αυτών και στο Ηράκλειο, δηλαδή στην καρδιά της Κρήτης), η κοινωνία εξακολουθεί να βλέπει στην πράξη τον χρόνο, την πρόσβαση και τη δυνατότητα εναέριας συνδρομής να εξαντλούνται πάνω στο ανάγλυφο, στις ελλείψεις και στην ασυνέχεια.
Αντιθέτως, επικράτησε προχειρότητα και χάος. Ακόμη και ο σχεδιασμός των βάσεων ετοιμότητας άλλαξε αιφνιδιαστικά με απόφαση αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, χωρίς καμία ενημέρωση των αρμόδιων φορέων, μετακινώντας σχεδιαζόμενες βάσεις (π.χ. αντί για Ιωάννινα σε Άκτιο και Νάξο). Η κυβέρνηση περιορίστηκε σε επικοινωνιακές φιέστες — «εργαλειοποιώντας» ακόμη και το όνομα του αδικοχαμένου Θεοφάνη Θεοχαρόπουλου — αντί να εργαστεί σοβαρά για την ουσιαστική λειτουργία του μηχανισμού. Δυστυχώς, σήμερα θρηνούμε ξανά απώλειες που θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν αποφευχθεί, εάν οι κυβερνητικές εξαγγελίες είχαν υλοποιηθεί εγκαίρως.
Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής είχε από την πρώτη στιγμή επισημάνει τους κινδύνους της κυβερνητικής ανεπάρκειας. Οι προειδοποιήσεις μας επιβεβαιώθηκαν πλήρως, η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο, να εξαγγέλλει νόμους και «εθνικούς μηχανισμούς» χωρίς συνέχεια, αφήνοντας τον κρατικό μηχανισμό ανοργάνωτο και τους πολίτες απροστάτευτους.
Η αδράνεια αυτή είναι εγκληματική. Το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής καταγγέλλει την κυβέρνηση για την αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην ενεργοποίηση του Εθνικού Μηχανισμού Εναέριας Διάσωσης και απαιτεί την άμεση εφαρμογή του νόμου. Δεν χωρούν άλλες δικαιολογίες, κάθε μέρα που περνά χωρίς πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία του μηχανισμού, θέτει ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο.
Ζητάμε από την κυβέρνηση, άμεσα και δημόσια:
- πλήρη ενημέρωση για το επιχειρησιακό επίπεδο του ΕΜΕΔΑ σήμερα (διαθεσιμότητα μέσων, στελέχωση, χρόνοι απόκρισης, διασύνδεση με ΕΚΑΒ/ΕΚΣΕΔ/ΠΣ),
- συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα πραγματικής επιχειρησιακής ετοιμότητας ανά βάση, με διαφανείς δείκτες,
- λογοδοσία για τις καθυστερήσεις και τα κενά εφαρμογής, ώστε να μη συνηθίσουμε τις απώλειες ως «δύσκολη γεωγραφία».
Η ανθρώπινη ζωή δεν προστατεύεται με τίτλους νόμων, ούτε με πανηγυρικές διακηρύξεις. Προστατεύεται μόνο με εφαρμογή, ετοιμότητα, μέσα, σχέδιο και ευθύνη.
Δεν επιτρέπεται η Ελλάδα του 2025 να στερείται ενός σύγχρονου μηχανισμού εναέριας διάσωσης, αντίστοιχου των ευρωπαϊκών χωρών. Καλούμε την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ολιγωρία και την επικοινωνιακή διαχείριση και να προβεί, έστω και τώρα, σε πράξεις. Η ασφάλεια και η ζωή των πολιτών προέχουν των προσχημάτων.
Δεν θα ανεχθούμε άλλα «θα», απαιτούμε αποτελέσματα. Ήδη θρηνήσαμε αρκετά θύματα εξαιτίας των καθυστερήσεων. Ήρθε η ώρα, επιτέλους, τα λόγια να γίνουν πράξη και ο Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Διάσωσης να πάψει να είναι «ανενεργός» τίτλος, αλλά να λειτουργήσει επιτέλους προς όφελος όλων μας.
