Θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερα. Τον Απρίλιο, όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε τον εμπορικό του πόλεμο, οι επενδυτές και πολλοί οικονομολόγοι προετοιμάζονταν για μια βαθιά παγκόσμια ύφεση. Τελικά, το παγκόσμιο ΑΕΠ πιθανότατα θα αυξηθεί περίπου κατά 3% φέτος, όσο και πέρυσι. Η ανεργία παραμένει χαμηλή σχεδόν παντού. Τα χρηματιστήρια κατέγραψαν άλλη μια χρονιά αξιοπρεπών κερδών. Μόνο ο πληθωρισμός αποτελεί πραγματική ανησυχία. Στον χώρο του ΟΟΣΑ παραμένει πάνω από τον στόχο του 2% που θέτουν οι κεντρικές τράπεζες.
Αυτή η συνολική επίδοση κρύβει μεγάλη ποικιλομορφία. Έτσι, για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, ο Economist αναζήτησε την «οικονομία της χρονιάς». Το οικονομικό περιοδικό συγκέντρωσε δεδομένα για πέντε δείκτες, πληθωρισμό, «εύρος πληθωρισμού», ΑΕΠ, απασχόληση και χρηματιστηριακή επίδοση, για 36 – κατά βάση – πλούσιες χώρες. Η κατάταξη έγινε με βάση το πόσο καλά τα πήγαν σε κάθε μέτρο, δημιουργώντας μια συνολική βαθμολογία οικονομικής επιτυχίας για το 2025. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τις κατατάξεις.
Περισσότερα καλά οικονομικά νέα για τη Νότια Ευρώπη. Μετά τη νίκη της Ισπανίας πέρυσι, η Πορτογαλία βρίσκεται αυτή τη φορά στην κορυφή. Το 2025 συνδύασε ισχυρή αύξηση ΑΕΠ, χαμηλό πληθωρισμό και ένα ζωηρό χρηματιστήριο. Άλλα μέλη της ευρωζώνης που δυσκολεύτηκαν τη δεκαετία του 2010, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας (νικήτριας το 2022 και 2023) και της Ισπανίας, βρίσκονται επίσης κοντά στην κορυφή. Αλλού, το Ισραήλ συνέχισε την ισχυρή ανάκαμψή του από το χάος του 2023. Η Ιρλανδία χάνει οριακά την πρώτη θέση.
Οι ουραγοί, από την άλλη, είναι κυρίως βορειοευρωπαϊκοί. Η Εσθονία, η Φινλανδία και η Σλοβακία συνωστίζονται στο κάτω μέρος. Η Γερμανία τα πάει λίγο καλύτερα από προηγούμενες χρονιές, αλλά και πάλι όχι καλά. Το ίδιο ισχύει για τη Βρετανία. Η Γαλλία, παρά το πολιτικό της χάος, τα πάει αρκετά καλά. Πέρα από τον Ατλαντικό, η Αμερική κατατάσσεται μόλις στη μέση —και χειρότερα από την Ιταλία. Η αγορά εργασίας της είναι ισχυρή αλλά όχι εντυπωσιακή. Ο σχετικά υψηλός πληθωρισμός μειώνει τη συνολική επίδοση των ΗΠΑ.
Πράγματι, το πρώτο μας μέτρο είναι ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος εξαιρεί τις τιμές τροφίμων και ενέργειας επειδή είναι ευμετάβλητες. Μια χώρα τα πάει καλύτερα στην κατάταξή μας όσο πιο κοντά βρίσκεται ο ετήσιος ρυθμός της στο 2%, έναν συνηθισμένο στόχο των κεντρικών τραπεζιτών. Ο πληθωρισμός της Τουρκίας παραμένει πολύ υψηλότερος από οπουδήποτε αλλού, λόγω της παράλογης οικονομικής πολιτικής του προέδρου της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η Εσθονία είναι η δεύτερη χειρότερη, με δομικό πληθωρισμό σχεδόν 7% στο τρίτο τρίμηνο του 2025, καθώς συνεχίζει να ανακάμπτει από το τεράστιο ενεργειακό σοκ του 2022. Πολλές άλλες χώρες έχουν τα δικά τους προβλήματα. Ο δομικός πληθωρισμός της Βρετανίας είναι χαμηλότερος από πέρυσι τέτοια εποχή. Αλλά στο 4% παραμένει πολύ υψηλότερος από αυτό που θα επιθυμούσε η Τράπεζα της Αγγλίας.
Σε κάποιες χώρες ο δομικός πληθωρισμός είναι υπερβολικά χαμηλός. Αυτό περιλαμβάνει τη Σουηδία, όπου είναι σχεδόν ανύπαρκτος. Για πολλά νοικοκυριά, κουρασμένα από τέσσερα χρόνια απότομων αυξήσεων τιμών, αυτό ίσως ακούγεται υπέροχο. Ωστόσο, σε μια τέτοια κατάσταση οι οικονομολόγοι ανησυχούν για αποπληθωρισμό, ο οποίος αποθαρρύνει τη δαπάνη και αυξάνει τα πραγματικά βάρη του χρέους. Λίγος πληθωρισμός είναι καλύτερος από καθόλου. Μια ομάδα άλλων χωρών, μεταξύ των οποίων η Φινλανδία και η Ελβετία, έχουν παρόμοια αναιμικά αποτελέσματα. Η Ιαπωνία έχει υψηλότερο πληθωρισμό από ό,τι στη δεκαετία του 2010, αλλά τίποτα που να θυμίζει την υπερθέρμανση που παρατηρείται αλλού.
Το «εύρος πληθωρισμού» λέει παρόμοια ιστορία. Παρακολουθεί το μερίδιο των ειδών στο καταναλωτικό καλάθι των οποίων οι τιμές αυξάνονται πάνω από 2% τον χρόνο. Σε ορισμένες χώρες έχει αυξηθεί απότομα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, ίσως ως αποτέλεσμα τολμηρής δημοσιονομικής πολιτικής. Ακόμη και σήμερα, οι τιμές πάνω από 85% των ειδών στο καταναλωτικό καλάθι της Αυστραλίας αυξάνονται πάνω από 2% ετησίως.
Τι γίνεται με την ανάπτυξη και την απασχόληση, τα άλλα πράγματα που ενδιαφέρουν έντονα τους ψηφοφόρους; Εδώ, η Πορτογαλία ξεχωρίζει. Ο τουρισμός ανθίζει, ενώ πολλοί πλούσιοι ξένοι μετακομίζουν στη χώρα για να επωφεληθούν από χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές. Η ανάπτυξη του ΑΕΠ είναι πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Τσεχία και η Κολομβία σημειώνουν αξιοπρεπείς αυξήσεις τόσο στην παραγωγή όσο και στην απασχόληση, ωθώντας τις στο ανώτερο τρίτο της κατάταξής μας. Αντίθετα, η Νότια Κορέα έχασε θέσεις εργασίας. Η Νορβηγία, που είναι έντονα εκτεθειμένη σε εμπορεύματα και στη ναυτιλία, έχει δυσκολευτεί λόγω της επιβράδυνσης του παγκόσμιου εμπορίου.
Στο τρίτο τρίμηνο του έτους, η Ιρλανδία κατέγραψε αύξηση ΑΕΠ άνω του 12% σε ετήσια βάση —κάτι θεαματικό αλλά και παραπλανητικό. Οι πολλές μεγάλες πολυεθνικές που δηλώνουν κέρδη στην Ιρλανδία παραμορφώνουν τους εθνικούς λογαριασμούς της χώρας. Οι Ιρλανδοί οικονομολόγοι προτιμούν να χρησιμοποιούν το «τροποποιημένο σύνολο εγχώριας ζήτησης», που παράγεται από τη στατιστική υπηρεσία της χώρας και αφαιρεί πολλές από αυτές τις στρεβλώσεις, οπότε χρησιμοποιήσαμε το ίδιο μέτρο.
Οι χρηματιστηριακές αγορές ολοκληρώνουν την αξιολόγησή μας. Ίσως, θα περιμένατε τα αμερικανικά χρηματιστήρια να είναι οι αδιαμφισβήτητοι νικητές. Τα κέρδη των μετοχών είναι απλώς αξιοπρεπή, ωστόσο. Οι υψηλές τους αποτιμήσεις αντανακλούν κυρίως επιτυχίες προηγούμενων ετών. Παρόμοια και η Γαλλία, με τις μετοχές της πιο πολύτιμης εταιρείας της, της LVMH, να μένουν στάσιμες. Σε αυτό το μέτρο, πουθενά δεν τα πήγε χειρότερα από τη Δανία. Τον τελευταίο χρόνο η τιμή της μετοχής της Novo Nordisk, της κατασκευάστριας του Ozempic, έχει πέσει κατά 60%, καθώς η εταιρεία έχασε την ηγετική της θέση στην αγορά φαρμάκων απώλειας βάρους.
Για καυτές χρηματιστηριακές αποδόσεις, κοιτάξτε αλλού. Αν και οι τσεχικές και νοτιοκορεατικές εταιρείες τα πήγαν καλά το 2025, πουθενά δεν τα πήγε καλύτερα (σε όρους τοπικού νομίσματος) από το Ισραήλ. Τον τελευταίο χρόνο η τιμή της μετοχής της πολυτιμότερης εισηγμένης εταιρείας της χώρας, της Bank Leumi, έχει αυξηθεί περίπου κατά 70%. Οι Πορτογάλοι επενδυτές τα πήγαν επίσης καλά, με το χρηματιστήριο να ανεβαίνει πάνω από 20% το 2025. Και ίσως υπάρξει συνέχεια. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, το χρηματιστήριο της χώρας που ανακηρύσσουμε «οικονομία της χρονιάς» αυξάνεται κατά μέσο όρο 20% την επόμενη χρονιά. Δεν παρέχουμε επενδυτικές συμβουλές, αλλά…
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
