Ο δήμος, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του για τη συντήρηση και την ασφαλή χρησιμοποίηση από τους ιδιώτες των κοινόχρηστων χώρων που βρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων του (οδοί, πλατείες κ.λπ.), έχει την υποχρέωση να φροντίζει και να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την ασφαλή κοπή των κλαδιών των δένδρων, τα οποία είτε βρίσκονται σε κοινόχρηστο χώρο είτε βρίσκονται σε ιδιωτικό χώρο και τα κλαδιά τους εκτείνονται σε κοινόχρηστο χώρο, εφόσον τίθεται σε κίνδυνο η ζωή, η σωματική ακεραιότητα ή/και η περιουσία των ιδιωτών που χρησιμοποιούν τον κοινόχρηστο αυτό χώρο. Επομένως, για κάθε παράνομη πράξη ή παράλειψη των οργάνων του Δήμου ιδρύεται ευθύνη του Δήμου κατά τα άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ προς αποκατάσταση της ζημίας. Άτυπο συνεργείο. Νόμιμη η κρίση του ΔΕφ. Απορρίπτει αίτηση αναίρεσης κατά της με αριθμό 204/2021 απόφασης του ΤριμΔΕφΘεσ.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία των δικηγόρων Θεσσαλονίκης Αντωνίου Μικροπανδρεμένου και Γεωργίου Κωνσταντινίδη)

Αριθμός 1568/2024

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Α΄

Απόσπασμα

. . .

4. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση και τα λοιπά διαδικαστικά έγγραφα προκύπτουν τα εξής: Ο …………………., γεννηθείς το 1939, περί τα τέλη του 2013 απευθύνθηκε επανειλημμένως προφορικά στον ………………………….., με τον οποίο συνδεόταν με χρόνια και στενή φιλική σχέση, εθελοντή, κατά τους αγωγικούς ισχυρισμούς, στην Υπηρεσία Πρασίνου του Δήμου …………………, ζητώντας του να κινήσει τις νόμιμες διαδικασίες προκειμένου ο Δήμος να επιληφθεί του προβλήματος που αντιμετώπιζε η κόρη του ………………….. από ένα δένδρο (πεύκο), ύψους 10-15 μέτρων, που βρισκόταν ανάμεσα στην οικοδομή που αυτή κατοικούσε και την παρακείμενη οδό στην περιοχή των εργατικών κατοικιών της οδού …………………….

Συγκεκριμένα, κατά τα εκτιθέμενα στο δικόγραφο της αγωγής, η ανάπτυξη του δένδρου μέσω των διακλαδώσεών του ήταν τόσο μεγάλη ώστε είχε καταστεί επικίνδυνη για το κτίριο, καθώς από το μέγεθος των κλαδιών ήταν δυνατόν να προκληθούν φθορές και βλάβες στην οικοδομή, υπήρχε κίνδυνος από την πτώση κλαδιών σε διερχόμενα αυτοκίνητα και περαστικούς, ενώ το δένδρο απέκλειε εντελώς τη θέα της κατοικίας της ανωτέρω. Την Παρασκευή 17.1.2014 ο ………………….. ενημερώθηκε τηλεφωνικά από τον ……………………… ότι την επομένη, 18.1.2014 ημέρα Σάββατο, θα ερχόταν η τεχνική υπηρεσία του Δήμου με τον κατά δήλωση του ………………….. «υπεύθυνο» για το κλάδεμα των δένδρων και Αντιδήμαρχο Πρασίνου και Καθαριότητας …………………., που ήταν εκλεγμένος δημοτικός σύμβουλος του Δήμου ………… Στις 18.1.2014 το πρωί έφτασε στον χώρο όχημα με το διακριτικό «Τεχνική Υπηρεσία Δήμου ………….» (ο Δήμος …………….. συνενώθηκε από το 2010 με το Δήμο ………….. στα πλαίσια του σχεδίου «Καλλικράτη») με συνεργείο που αποτελούνταν από δύο άτομα, τον …………………… και τον ……………, οι οποίοι ανήλθαν με το ανυψωτικό μηχάνημα προκειμένου να ξεκινήσουν το κλάδεμα του δένδρου με αλυσοπρίονο, επισημαίνοντας στον ………………. ότι θα χρειαστεί αυτός να παραμείνει στο σημείο ώστε να απωθεί τους περαστικούς, ή αυτούς που άφηναν τα αυτοκίνητά τους, καθώς σε κοντινή απόσταση υπήρχε δημοτική οδός, χώροι στάθμευσης και πεζοδρόμιο. Ο ………………. δεν φορούσε προστατευτικό κράνος, ενώ στο σημείο δεν είχε τοποθετηθεί σήμανση που να προειδοποιεί για την εκτέλεση των εργασιών, ούτε είχε γίνει περίφραξη του χώρου με δίχτυ ή κορδέλες, κατά τη διάρκεια δε του κλαδέματος τα κομμένα κλαδιά προσγειώνονταν με σφοδρότητα στο έδαφος. Ενόσω οι εργασίες συνεχίζονταν, ο εγγονός του ……………….. βγήκε από την κατοικία του λόγω του εκκωφαντικού θορύβου και προσπάθησε να προσεγγίσει τον παππού του, ο οποίος όμως τον παρότρυνε να μην πλησιάσει προκειμένου να είναι ασφαλής. Κάποια στιγμή, ενώ ήδη είχαν στοιβαχτεί στο έδαφος περιμετρικά πολλά κλαδιά και ενώ το αλυσοπρίονο σταμάτησε να λειτουργεί, ο ………………… πλησίασε κοντά στο δένδρο. Τη στιγμή εκείνη, χωρίς προειδοποίηση, τέθηκε το αλυσοπρίονο πάλι σε λειτουργία με αποτέλεσμα να κοπεί ένα μεγάλο και βαρύ κλαδί, το οποίο με σφοδρότητα έπεσε στο κεφάλι του ανωτέρω, τραυματίζοντάς τον μπροστά στα μάτια του ανήλικου εγγονού του. Ο …………………. διεκομίσθη στο Γενικό Νοσοκομείο ………………., εισήχθη στη Β΄ Χειρουργική Κλινική, όπου διαγνώστηκε κάταγμα θόλου του κρανίου και βαρύτατη κρανιοεγκεφαλική κάκωση. Εξαιτίας της βαρύτητας της κατάστασής του διεκομίσθη την ίδια ημέρα στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ, όπου εισήχθη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Αναισθησιολογικού (Μ.E.Θ.Α.) ως πολυτραυματίας ύστερα από πτώση ξένου σώματος στο κεφάλι του, υποβλήθηκε σε κρανιεκτομία, αμφιβρεγματικά και αφαίρεση επισκληριδίου αιματώματος και διασωληνώθηκε όντας ήδη σε κωματώδη κατάσταση. Από τις 18.1.2014 οπότε ο θανών εισήχθη στη Μ.Ε.Θ.Α. μέχρι τις 17.2.2014 βρισκόταν σε καταστολή με πολύ μικρή βελτίωση. Όμως, στις 17.2.2014 εμφάνισε κλινική επιδείνωση οφειλόμενη σε βαρεία αναπνευστική ανεπάρκεια και στις 21.2.2014 εξέπνευσε εντός της Νευροχειρουργικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ με αιτία θανάτου την βαρεία καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια εξαιτίας ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας που οφειλόταν σε βαρεία κρανιοεγκεφαλική κάκωση και εξαιτίας της συνεχόμενης κωματώδους κατάστασής του (σχετ. το από 21.2.2014 πιστοποιητικό θανάτου του Ιατρού …………….).

Μετά τον θάνατο του …………….. η σύζυγός του κατέθεσε ενώπιον του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Σερρών την από 10.4.2014 μηνυτήρια αναφορά κατά του ……………. και παντός υπευθύνου του Δήμου Σερρών. Με το ΕΓ2-2014/166 κλητήριο θέσπισμα του Εισαγγελέα Πρωτοδικών Σερρών οι …………………….. κλήθηκαν να δικαστούν στις 8.1.2015 στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Σερρών ως υπαίτιοι ανθρωποκτονίας από αμέλεια και ειδικότερα του ότι «στις ……………….. στις 18.1.2014 από αμέλεια, ήτοι λόγω έλλειψης προσοχής την οποία όφειλαν κατά τις περιστάσεις και μπορούσαν να καταβάλλουν δεν προέβλεψαν το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη τους (ασυνείδητη αμέλεια) και προκάλεσαν το θάνατο άλλου. Συγκεκριμένα χρησιμοποιώντας ένα καλαθοφόρο όχημα και πριόνι έκοβαν κλαδιά ενός πεύκου που βρισκόταν στο πεζοδρόμιο της οδού …………….υ (ο δεύτερος κατόπιν εντολής του πρώτου) και πετούσαν τα κλαδιά στο έδαφος, χωρίς να φροντίσουν για την απομάκρυνση των περίοικων με αποτέλεσμα ένα κλαδί να χτυπήσει στο κεφάλι τον ……………….. και να του προκαλέσει σωματική βλάβη και ειδικότερα κάταγμα θόλου του κρανίου και βαρεία κρανιοεγκεφαλική κάκωση, η οποία ως μόνη ενεργή αιτία επέφερε το θάνατό του». Κατόπιν τούτων, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι υφίσταται αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των παράνομων παραλείψεων οργάνων του Δήμου …… να προβούν στη λήψη των απαραίτητων μέτρων για την αποτροπή ενδεχόμενης πτώσης των κλαδιών του δένδρου και του θανάσιμου τραυματισμού του ………….., ο ισχυρισμός δε περί έλλειψης ειδικού τεχνικού προσωπικού για το κλάδεμα δένδρου στην υπηρεσία πρασίνου κρίθηκε ότι δεν συνιστά λόγο αποκλεισμού της αντικειμενικής ευθύνης προς αποζημίωση.

. . .

Ενόψει αυτών, το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι στοιχειοθετείται αποζημιωτική ευθύνη του Δήμου ………….., σύμφωνα με τα άρθρα 105 και 106 του Εισ.Ν.Α.Κ. σε συνδυασμό με το άρθρο 932 του Α.Κ., δέχθηκε την έφεση και την παρέμβαση και εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση, ακολούθως δε, δίκασε και έκανε εν μέρει δεκτή την ένδικη αγωγή.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης του ΣτΕ δημοσιεύεται στο dsanet.gr

Δημοσιεύτηκε στον Οδηγό του Πολίτη (https://www.odigostoupoliti.eu)