Σύμφωνα με το Ελληνικό Ινστιτούτο Προμηθειών, τα Αντισταθμιστικά Ωφελήματα (ΑΩ) είναι ένας καθιερωμένος θεσμός στις διεθνείς προμήθειες και αφορούν σε ένα σύνολο ανταποδοτικών πράξεων που πραγματοποιούνται από τον ξένο προμηθευτή προς τον αγοραστή, ως αντιστάθμισμα για κάθε συγκεκριμένη προμήθεια. Τα ΑΩ είναι ένας θεσμός στις διεθνείς προμήθειες που εφαρμόζεται από πάρα πολλά κράτη, κυρίως μικρά και αφορούν σε ένα σύνολο ανταποδοτικών πράξεων, που πραγματοποιούνται από τον ξένο προμηθευτή ή τη χώρα του (προς τον αγοραστή ή τη χώρα του), ως αντιστάθμισμα για κάθε συγκεκριμένη προσπάθεια, ενώ έχουν καθιερωθεί ακόμα και από πολύ αναπτυγμένα τεχνολογικά κράτη.

Στη χώρα μας ο θεσμός των ΑΩ δημιούργησε ενδεχομένως ευκαιρίες ενίσχυσης της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒΙ), αλλά παράλληλα αμφισβητήθηκε αφενός μεν για το αν η σχέση κόστους-οφέλους ήταν θετική για τη Χώρα μας και αφετέρου ότι η εφαρμογή τους δημιούργησε εστίες διαφθοράς.

Είναι προφανής η προστιθέμενη αξία και η αναγκαιότητα εφαρμογής ΑΩ στον τομέα των αμυντικών εξοπλισμών των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας μας, ιδιαίτερα για την επίτευξη στόχων, όπως:

• Σταδιακή απεξάρτηση των εγχώριων αναγκών από τις πηγές του εξωτερικού.

• Ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας με την παροχή υλικών ή/και υπηρεσιών και μέσω συμπαραγωγών, διείσδυση στις διεθνείς αγορές.

• Δημιουργία νέων διαύλων εισροής επενδυτικών κεφαλαίων και εξοικονόμηση συναλλαγματικών πόρων.

• Αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης του εγχώριου επιστημονικού, τεχνικού και εργατικού δυναμικού.

• Βελτίωση της τεχνολογικής υποδομής της εγχώριας βιομηχανίας εξαιτίας των περιορισμένων δυνατοτήτων έρευνας και ανάπτυξης (R&D).

• Δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης του πολλαπλασιαστικού παράγοντα της δαπάνης της προμήθειας.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι απαραίτητο τα ΑΩ να εφαρμόζονται συστηματικά και απαρέγκλιτα, με διαφάνεια, μέσω κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, στο οποίο να περιλαμβάνονται κανόνες και αντισταθμιστικές πρόνοιες και δράσεις, όπως ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής και συμπαραγωγής της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας σε εξοπλιστικά προγράμματα εξωχώριων προμηθευτών καθώς και υποχρέωση πραγματοποίησης επενδύσεων στη χώρα μας, σε υποδομές, εκπαίδευση και μεταφορά τεχνογνωσίας κλπ.

Δεδομένου ότι, μετά την κατάργηση, με το νόμο 3978/2011, των διατάξεων περί των ΑΩ του ν.3433/2006, έχει προκύψει η δυνατότητα χρήσης προγραμμάτων SSI (Security of Supply and Information/Ασφάλεια Εφοδιασμού και Πληροφοριών), χωρίς εντούτοις να υφίσταται ακόμη θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή τους.

Δεδομένου ότι, ελλείψει και του κατάλληλου θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου, δεν έχουν προβλεφθεί SSI από προμηθευτές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας σε συμβάσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων δισεκατομμυρίων ευρώ που ήδη έχουν υπογραφεί (π.χ. Naval Group για τις φρεγάτες, Dassault για τα Rafale, Lockheed Martin για τα Ε/Π MH60R).

Δεδομένου ότι, πρόσφατα δημοσιεύματα αναφέρουν την άμεση συσχέτιση προγραμμάτων SSI με την επιστολή προσφοράς και αποδοχής LOA (Letter of Offer and Acceptance) σχετικά με την προμήθεια των μαχητικών αεροσκαφών F-35 από την Ελλάδα.

ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

1. Είναι στις προθέσεις της κυβέρνησης η θέσπιση, μέσω νομοθετικής ρύθμισης, του πλαισίου εφαρμογής των SSI;  
2. Δρομολογήθηκαν και υλοποιήθηκαν ή/και υλοποιούνται προγράμματα SSI στο πλαίσιο  πρόσφατων συμβάσεων; Αν ναι, σε ποιες συμβάσεις και τι περιλαμβάνουν αυτά τα προγράμματα και μέσω ποιας διαδικασίας εγκρίθηκαν και υλοποιήθηκαν ή/και υλοποιούνται;
3. Έχει προβλεφθεί η συσχέτιση προγραμμάτων SSI με την επικείμενη προμήθεια των         μαχητικών αεροσκαφών F-35; Αν ναι, προβλέπεται να ενημερωθεί και να έχει λόγο η Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής σε έγκαιρη φάση της διαδικασίας;