Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στο συνέδριο: “ΜμΕ: Καινοτομία, ανταγωνιστικότητα και ευημερία σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, που διοργάνωσαν ο ECONOMIST, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και η ΓΣΕΒΕΕ.
Κυρίες και κύριοι,
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, κ. Πρόεδρε, για την πρόσκληση να τοποθετηθούμε λίγες ημέρες πριν από τις κρίσιμες ευρωπαϊκές εκλογές για τα ζητήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, για το μέλλον της πατρίδας μας, αλλά και για το μέλλον της Ένωσης, διότι οι γεωοπολιτικές, οικονομικές και κλιματικές προκλήσεις κλιμακώνονται με πολύ σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών.
Για την ελληνική κοινωνία το μεγαλύτερο ζήτημα είναι η ακρίβεια. Όπως γνωρίζετε όλοι, ο πληθωρισμός των τροφίμων θεριεύει. Τον Μάρτιο ήταν υπερτετραλάσιος και τον Απρίλιο υπερτριπλάσιος του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Την καθημερινότητα δυσκολεύει η αύξηση των ανελαστικών δαπανών όπως είναι τα ενοίκια που για οικογένειες τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν αυξηθεί 40% ενώ στην υγεία οι Έλληνες πολίτες πληρώνουν τις δεύτερες υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες, ενώ το ιδιωτικό χρέος γιγαντώνεται.
Το γνωρίζετε όλοι εσείς πολύ καλά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως και τον ουσιαστικό αποκλεισμό που βιώνεται από πρόσβαση σε φτηνό δανεισμό.
Αυτό που θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση ως ένα οικονομικό θαύμα, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια επικοινωνιακή κατασκευή που στηρίζεται σε σαθρά θεμέλια.
Όμως η πραγματικότητα είναι ότι η κυβέρνηση δεν εκμεταλλεύτηκε με σοβαρό και επωφελή για την οικονομία και την κοινωνία τη δημοσιονομική ευελιξία στην Ευρώπη λόγω πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία, ούτε και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Αντί να αλλάξει το παραγωγικό μας πρότυπο, η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης οδήγησε απλώς σε μία βραχυπρόθεσμη εκτίναξη του ελατηρίου της οικονομίας έπειτα από τη βαθιά ύφεση του 2020.
Σήμερα όμως, το δήθεν οικονομικό θαύμα αποδεικνύεται ότι είναι μία εικονική πραγματικότητα.
Το πρώτο καμπανάκι χτύπησε η ΕΛΣΤΑΤ, με την προσγείωση της ανάπτυξης στο 2% του ΑΕΠ από 2,4% που προβλεπόταν.
Οι επενδύσεις μάλιστα αυξήθηκαν μόνο 7%, ενώ σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό, το οικονομικό επιτελείο προέβλεπε αύξηση 15,5%.
Το δεύτερο ηχηρό καμπανάκι ήρθε από τη Moody’s και τη JP Morgan, που δεν αναβάθμισαν την ελληνική οικονομία και το Χρηματιστήριο.
Οι διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας γίνονται πλέον ορατές.
Το ΑΕΠ παραμένει μικρότερο από εκείνο πριν 15 χρόνια.
Το δημόσιο χρέος, τόσο απόλυτα όσο κι ως ποσοστό ΑΕΠ, είναι υψηλότερο από εκείνο πριν 15 χρόνια. Το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών παραμένει επίμονα και ανησυχητικά υψηλό.
Κάνουμε εισαγωγές ακόμα και τροφίμων, όταν ο πρωτογενής τομέας, σε συνεργασία με την τυποποίηση και την μεταποίηση θα έπρεπε να είναι η ατμομηχανή των εξαγωγών μας.
Οι ιδιωτικές επενδύσεις παραμένουν πολύ κάτω του Ευρωπαϊκού μέσου όρου. Άλλωστε, κι όσες σχετικά μεγάλες επενδύσεις γίνονται, γίνονται με λεφτά του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η διαφορά στα επιτόκια καταθέσεων και δανείων από τις ελληνικές τράπεζες είναι διπλάσια από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη.
Με συνέπεια, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να μην έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.
Το πιο εξοργιστικό όμως είναι ότι η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τα ρεκόρ στις ξένες άμεσες επενδύσεις. Η αλήθεια είναι ότι το 2023 ήταν μειωμένες κατά 40% σε σχέση με το 2022.
Τα μεγέθη δείχνουν ότι οι επενδύσεις των ξένων στη χώρα μας επέστρεψαν στα επίπεδα του 2019.
Άνω του 45% των ξένων επενδύσεων ήταν real estate λόγω της golden visa, που έχει ως αποτέλεσμα τον αφελληνισμό την ελληνική περιουσία για να θησαυρίζουν τα ξένα funds!
Επί ημερών της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη, η διεθνής ανταγωνιστικότητα της χώρας παρουσιάζει επιδείνωση!
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Institute for Management Development (IMD), η Ελλάδα υποχώρησε στην 49η θέση μεταξύ 64 χωρών, από την 47η που είχε καταταγεί στην προηγούμενη αντίστοιχη έκθεση.
Επιπλέον, την ώρα που επαίρεται για το ψηφιακό κράτος, και για το ότι η πάταξη της φοροδιαφυγής θα επιτευχθεί με άμεσες και έμμεσες τεχνικές ελέγχου και άλλα μέσα ηλεκτρονικής παρακολούθησης των εισοδημάτων, ουσιαστικά ομολογεί την πλήρη αποτυχία των μέτρων αυτών, καθώς η κυβέρνηση επιλέγει να επιστρέψει στα ξεπερασμένα και ισοπεδωτικά μέτρα τεκμηρίων, που ανήκουν σε περασμένες δεκαετίες.
Για εμάς, απαιτείται μια ριζικά διαφορετική οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική. Το ΠΑΣΟΚ έχει ως στόχο την άμεση συγκρότηση Εθνικού Στρατηγικού Αναπτυξιακού Σχεδίου “Made in Greece”, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτουμε μέσω και της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Σε αυτό το σχέδιο, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα βρίσκεται στο επίκεντρο. Για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας σε ένα εξαιρετικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον θέλει πολλή δουλειά, είναι ένα απαιτητικό έργο, δεν χωρούν ευχολόγια.
Ειδικότερα, για την προσαρμογή στη ψηφιακή μετάβαση και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στο περιβάλλον της κλιματικής κρίσης, απαιτείται εκσυγχρονισμός στην παραγωγή, στις υπηρεσίες και στα προϊόντα, αλλά και στην υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών.
Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνουμε κάποια πολύ συγκεκριμένα και στοχευμένα μέτρα:
–Την τριετή απαλλαγή από τον φόρο πραγματοποιούμενων κερδών, ως κίνητρο για την δημιουργία νέων επιχειρηματικών σχημάτων (με συνεργασίες και δικτυώσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων) και την ανάπτυξη αλυσίδων αξίας.
Ώστε να μπορούν να προχωρήσουν ευκολότερα σε εξειδίκευση, τεχνολογικό μετασχηματισμό, να αναζητήσουν νέες αγορές και να έχουν βελτιωμένη πρόσβαση σε χρηματοδοτικές πηγές. Όσο πιο πολύ αναπτύσσεσαι σε διεθνές επίπεδο, τόσο πιο εύκολα μπορείς να βρεις φθηνή χρηματοδότηση.
–Ειδικές γραμμές χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο για μικρομεσαίες επιχειρήσεις όπως έγινε και στην Πορτογαλία. Το έλεγα εδώ και δυόμισι χρόνια ότι δεν ήταν μονόδρομος να πάνε όλα τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης μέσω των τραπεζών στην αγορά. Διότι αυτή τη στιγμή ποιο είναι το φαινόμενο που αντιμετωπίζετε; Αυτοί που θα δανείζονταν έτσι κι αλλιώς, δανείζονται με χαμηλότερα επιτόκια. Και αυτοί για τους οποίους έδωσε η Ευρώπη τα δάνεια και τότε δεν μπορούσαν να δανειστούν και τώρα δεν μπορούν να δανειστούν. Άρα, τι έκανε η κυβέρνηση; Μια τρύπα στο νερό.
Θα μπορούσε, λοιπόν, αυτές οι γραμμές χρηματοδότησης να μην είναι με τα εμπορικά κριτήρια των τραπεζών για επενδύσεις στην καινοτομία, την ενεργειακή προσαρμογή, τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Τα αποτελέσματα της σημερινής πολιτικής για το Ταμείο Ανάκαμψης; Είναι εκκωφαντικά. Έως σήμερα, μόλις 287 εταιρείες έχουν λάβει 4,8 δισεκατομμύρια ευρώ με πολύ ευνοϊκούς όρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό, λοιπόν, υπονομεύει την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, που είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Επίσης, δημιουργεί και στρεβλό ανταγωνισμό.
–Στροφή της Αναπτυξιακής Τράπεζας στην χρηματοδότηση των επενδύσεων της μικρομεσαίας επιχείρησης. Χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ για την μετεγκατάσταση μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε βιοτεχνικά πάρκα κλπ
–Για τα σωρευμένα χρέη σε εφορίες και ασφαλιστικά Ταμεία, πραγματικές ρυθμίσεις σε 120 δόσεις, με κούρεμα 30% για τους συνεπείς. Εφαρμογή της Ευρωπαϊκής οδηγίας για δημιουργία μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης για πιθανή αφερεγγυότητα και επισήμανση της ανάγκης άμεσης αντίδρασης μέσω των επιμελητηρίων. Αυτές είναι πολιτικές που ξεχωρίζουν τον στρατηγικό κακοπληρωτή από εκείνον που αγωνίζεται, αλλά δεν αντέχει. Ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα σήμερα στο σύνολο της οικονομίας, που αφορά και εσάς; Ότι το κράτος δεν μπορεί να ξεχωρίσει αυτόν που δηλώνει πραγματικά εισοδήματα, αυτόν που πραγματικά αγωνιά και αγωνίζεται, απ’ αυτόν που έχει μάθει να ζει εις βάρος του πρώτου. Γι’ αυτό ζούμε οριζόντιες πολιτικές που καθηλώνουν την οικονομία, την αξιοκρατία, τη διαφάνεια και τον υγιή ανταγωνισμό.
-Δεύτερη ευκαιρία αξιοπρέπειας, με προστασία της πρώτης κατοικίας , σε αυτούς που αποδεδειγμένα αδυνατούν να εξοφλήσουν τα χρέη τους. Και κανόνες διαφάνειας στις διαπραγματεύσεις και στο σύνολο της λειτουργίας των funds, ώστε προτεραιότητα να είναι η ρύθμιση και όχι ο ξαφνικός θάνατος της μικρομεσαίας επιχείρησης.
–Κίνητρα για νέες προσλήψεις νέου προσωπικού με πλήρη απασχόληση, με επιδότηση επί τέσσερα έτη των εργοδοτικών εισφορών στην κοινωνική ασφάλιση.
-Καθιέρωση ακατάσχετου λογαριασμού για τις επιχειρήσεις, να μπορέσουν να ανταποκριθούν βραχυπρόθεσμα στα προβλήματα ρευστότητας.
-Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
-Πίεση στις τράπεζες για τη μείωση των προμηθειών τους σε ηλεκτρονικές συναλλαγές, χρεώσεις ,έξοδα στο e-banking , ώστε να μειωθεί το κόστος για τις ΜμΕ. Το έχουμε θέσει πολλές φορές στη Βουλή το πρόβλημα με τις προμήθειες και τις χρεώσεις των μηχανημάτων POS αλλά και του IRIS.
Όλα αυτά κάποιος πρέπει να τα κάνει. Δεν μπορεί οι τράπεζες να έχουν κερδίσει σε δύο χρόνια – αυτές που εμείς στηρίξαμε με τις συνεχόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις – 3 δισεκ. ευρώ από χρεώσεις και το πρόστιμο της Επιτροπής Ανταγωνισμού να είναι μόλις 41 εκατομμύρια ευρώ. Μα, αν για κέρδη ύψους 3 δισεκ., βάζουν πρόστιμο 41 εκατ. ευρώ, είναι σαν να τους λες: «συνεχίστε την κερδοσκοπία».
Τέσσερα δισεκατομμύρια κέρδισαν μόνο φέτος. Τα υπόλοιπα 2,5 είναι από την διαφορά επιτοκίων.
Εδώ θέλει στοχευμένη πολιτική και όχι όσα ακούσαμε προς χάριν επικοινωνίας από τον αρμόδιο υπουργό ότι αντάλλαξε «μπινελίκια» με τους τραπεζίτες. Είναι σοβαρή πολιτική προσέγγιση αυτή από αυτή την κυβέρνηση; Όλα στον βωμό της επικοινωνίας; Με μηδενικό αποτύπωμα.
Ακόμα και ο κ. Στουρνάρας μιλά για ολιγοπώλια στις τράπεζες. Ας ανοίξει η αγορά, να σπάσουν τα ολιγοπώλια. Ενέργεια ολιγοπώλια, τράπεζες ολιγοπώλια, εμπορία τροφίμων ολιγοπώλια, υγεία ολιγοπώλια.
Πολλές μικρές συνεταιριστικές τράπεζες, ώστε να υπάρξει ανταγωνισμός και να ενισχυθούν οι τοπικές οικονομίες. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Αλλά δεν βλέπω διάθεση από την κυβέρνηση να σπάσει αυγά.
-Αν δεν δοθούν κίνητρα για να γίνει η πολιτική της πράσινης μετάβασης – και πράσινη και δίκαιη – δεν θα καταφέρουμε τίποτα. Μεγάλα πάρκα στα χέρια ολιγαρχών. Καμία διασύνδεση με την παραγωγή, με τους μεταποιητές, με τους συνεταιρισμούς. Άρα, πώς θα θωρακίσουμε την οικονομία μας; Ποιος θα είναι ο ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων; Θα παίξετε κανέναν ρόλο σε ενεργειακές κοινότητες, όπως γίνεται στα προηγμένα ευρωπαϊκά κράτη; Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι ακόμη και αυτό που είναι μια ευρωπαϊκή πολιτική δεν έχει γίνει με όρους ενεργειακής ασφάλειας και ενεργειακής, αν θέλετε, σταθερής τιμής σε σχέση με το κόστος παραγωγής και το κόστος της καθημερινής διαβίωσης μιας επιχείρησης.
Τέλος, το Ταμείο Ανάκαμψης – τεράστια ευκαιρία. Θα αποδειχθεί ότι αυτά τα 36 δισεκ. ήταν μια χαμένη ευκαιρία. Διότι θα μπορούσαμε να πάρουμε τρεις τομείς, όπως η Υγεία, η πράσινη μετάβαση και τα δίκτυα, και να επιτευχθεί η μεγάλη μεταστροφή στην ανταγωνιστικότητα, κάτι που ως αποτέλεσμα θα έχει και την ανθεκτικότητα.
Δεν έγινε. Λίγα χρήματα έχουν πάει σε επενδύσεις που θα αφήσουν σημαντικό αποτύπωμα στην οικονομία. Τα περισσότερα είναι λες και είχαν ένα ΕΣΠΑ στα χέρια τους. Διευθετήσεις, σε όλα διευθετήσεις. Πίσω από την λέξη «μεταρρύθμιση» κρύβονται διευθετήσεις.
Για εμάς, το ΠΑΣΟΚ, για την δημοκρατική παράταξη, μεταρρύθμιση σημαίνει εκσυγχρονισμός του κράτους και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και όχι διευθετήσεις ισχυρών οικονομικών συμφερόντων.
Κλείνοντας, θέλω να σας πω ότι η 9η Ιουνίου είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για πολλούς λόγους.
Ο πρώτος λόγος για να σταματήσει σε όλα όσα προανέφερα η απάντηση της αλαζονείας του Μαξίμου να είναι «41%». Στο χέρι σας είναι να πάψει αυτή η απάντηση να είναι στο στόμα τους.
Ο δεύτερος λόγος για να αποκτήσει η χώρα ισχυρή, σοβαρή αντιπολίτευση και όχι lifestyle για να δίνει περιθώρια διαφυγής στην κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη.
Και ο τρίτος λόγος γιατί η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρές προοδευτικές σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις.
Χαίρομαι πάρα πολύ που κάλεσε ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου στο συνέδριό σας τον Φρανσουά Ολάντ. Είναι ο άνθρωπος που στάθηκε το 2015 δίπλα στην πατρίδα μας. Γιατί την ώρα που κάποιοι έπαιζαν την πατρίδα μας στα ζάρια, όπως και την πρώτη περίοδο που την χρεοκόπησε ο κ. Καραμανλής και την πέταξαν ως «βόμβα» στα χέρια μας, κάποιοι έπαιζαν παιχνίδια στην πλάτη μας. Όλοι μαζί τότε, μέχρι που πήραν την εξουσία. Μετά μόνοι τους οι δεύτεροι.
Το αποτέλεσμα είναι ότι αν η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία – και αναφέρομαι και στον κ. Ολάντ – αλλά και ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Γιούνκερ, δεν είχαν βαθιά πίστη ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να μην είναι στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης και της ευρωζώνης, τότε σήμερα θα συζητούσαμε για άλλα πράγματα.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
