Σε μια πρόσφατη έρευνα του οργανισμού «Διανέοσις» η έννοια – ιδέα του σοσιαλισμού συγκεντρώνει το 62% των θετικών απόψεων των πολιτών και αποτελεί την κυρίαρχη ιδεολογική αναφορά στην ελληνική κοινωνία. Την ίδια στιγμή το πρότυπο διακυβέρνησης για τους έλληνες πολίτες σε ποσοστό 58% ταυτίζεται με το σκανδιναβικό μοντέλο, το κατά γενική παραδοχή πιο γνήσιο εκφραστή της σοσιαλδημοκρατικής παράδοσης.
Ο χώρος της κεντροαριστεράς λοιπόν και οι ιδεολογικές αναφορές του είναι παρών. Για ποιο λόγο, όμως, οι πολιτικοί εκφραστές της κεντροαριστεράς στην Ελλάδα δεν καταφέρνουν να κεφαλαιοποιήσουν αυτή την ιδεολογική υπεροχή που καταγράφεται σε μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας;
Μια πρώτη εξήγηση είναι πως το ΠΑΣΟΚ – ως κύριος εκφραστής της κεντροαριστεράς στη χώρα μας, στο ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης ευρισκόμενο στην κυβέρνηση αναγκάστηκε να πάρει μέτρα με μεγάλο πολιτικό κόστος, με αποτέλεσμα την κατακόρυφη πτώση της δημοτικότητάς του και την ταυτόχρονη αποξένωσή του από τα τμήματα των ψηφοφόρων αυτών που παραδοσιακά το στήριζαν. Την ίδια στιγμή το ΠΑΣΟΚ προσπαθώντας να αποφύγει τον λαϊκισμό της αριστεράς και της ευρωσκεπτικιστικής δεξιάς μετακινήθηκε σε πρότυπα και αξίες πιο κοντινά προς το φιλελεύθερο υπόδειγμα.
Η παραπάνω ανάλυση ίσως είναι επαρκής για να εξηγήσει την κατάρρευση ενός κόμματος, δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση αρκετή για να αποδώσει τη συνεχιζόμενη αδυναμία των κεντροαριστερών σχηματισμών να εμπνεύσουν, να κινητοποιήσουν και να ταυτιστούν με τα στρώματα αυτά της ελληνικής κοινωνίας που συνεχίζουν να ταυτίζονται με τις σοσιαλδημοκρατικές αρχές και αξίες.
Οι εκδοχές για την σύγχρονη μορφή της σοσιαλδημοκρατίας είναι πολλές και γι’ αυτό είναι δύσκολή η σύγκλιση ωστόσο βασικός της στόχος παραμένει η διασφάλιση της κοινωνικής δικαιοσύνης σ’ ένα πλαίσιο ελευθερίας και δημοκρατίας που περιλαμβάνει την κοινωνική προστασία, την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Τα στοιχεία δηλαδή που θεμελιακά συγκροτούν το κοινωνικό κράτος που επιπλέον στην σημερινή συγκυρία θα πρέπει να είναι:
Ένα κοινωνικό κράτος που επενδύει στο ανθρώπινο δυναμικό, την εκπαίδευση, την υγεία, την απασχόληση και την κοινωνική κινητικότητα.
Ένα κοινωνικό κράτος που θα επενδύει ενεργά στον άνθρωπο και θα εξασφαλίζει το τέλος της διαγενεακής μεταβίβασης της ανισότητας και θα εγγυάται ένα συγκεκριμένο κοινωνικό δημοκρατικό όραμα.
Θα εξασφαλίζει την υπόσχεση της προόδου που μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη.
Θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις έτσι ώστε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους και να επιτύχουν τους στόχους τους.
Θα έχει καθοριστική επίδραση στην ευημερία, την κοινωνική συνοχή και την εμπέδωση μιας προοπτικής για όλους.
Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι συντηρητική και προσκολλημένη σε σχήματα του περασμένου αιώνα, αλλά θα πρέπει να επανεφεύρει τον εαυτό της και να αποτελέσει την πρωτοπορία στην ανανέωση ενός νέου οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου. Ενός μοντέλου που δεν θα αυτοπεριορίζεται σε έναν αναδιανεμητικό ρόλο, αλλά θα δημιουργεί τις συνθήκες για τη δημιουργία μια δυναμικής οικονομίας, μιας ζωντανής δημοκρατίας και ενός αποτελεσματικού κοινωνικού κράτους που θα έχει στον πυρήνα του την αλληλεγγύη, τη συλλογικότητα, την ανοχή και την εξωστρέφεια.
Η σοσιαλδημοκρατική πολιτική είναι η μόνη διαδρομή που εγγυάται ευκαιρίες ζωής για όλους.
Η κεντροαριστερά δεν πρέπει αυτή τη στιγμή να αισθάνεται ούτε απογοητευμένη ούτε ηττημένη.
Βιώνουμε την ιστορική συγκυρία όπου οι κοινωνικές προσδοκίες απαιτούν από τις σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις να παίξουν τον ρόλο τους ως φορείς της οικονομικής ζωτικότητας, της δημοκρατικής σταθερότητας και της κοινωνικής συνοχής.
Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή η κεντροαριστερά θα πρέπει και πάλι να αποδείξει ότι παραμένει ο πιο γνήσιος εκφραστής των λαϊκών απαιτήσεων προσφέροντας όραμα και λύσεις για την επόμενη μέρα.
Τσιάκαλος Στέλιος
Ιδιωτικός Υπάλληλος
Καταγωγή/Διαμονή: Λάρισα
Μέλος Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ