Με αφορμή την πρόσφατη ανακοίνωση αύξησης του κατώτατου μισθού, το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ), στο πλαίσιο του πυλώνα δράσης για την προώθηση του οικονομικού αλφαβητισμού στη χώρα μας, αποφάσισε να φωτίσει μια συχνά αθέατη πλευρά του μέτρου αυτού. Το αποτέλεσμα της αύξησης του κατώτατου μισθού έχει συχνά απρόβλεπτες και ζημιογόνες συνέπειες σε βάρος εκείνων που προσπαθεί να ενισχύσει.
Το βίντεο του ΚΕΦίΜ για τον κατώτατο μισθό:
- Εξετάζει τις επιπτώσεις της αύξησης του κατώτατου μισθού μέσα από ένα γνώριμο ελληνικό παράδειγμα.
- Αναδεικνύει τι συνεπάγεται μια αύξηση του κατώτατου μισθού τόσο για τον εργαζόμενο όσο και τον εργοδότη.
- Απαντά ποιος είναι ο αποδεδειγμένα αποτελεσματικός τρόπος αύξησης των μισθών.
- Φωτίζει τέσσερις αθέατες συνέπειες της αύξησης του κατώτατου μισθού:
- την παρεμπόδιση εισόδου των νέων στην αγορά εργασίας
- την αύξηση της ανεργίας
- την αύξηση της αδήλωτης εργασίας
- την επιβάρυνση των ασφαλιστικών ταμείων
Ο Αλέξανδρος Σκούρας, Πρόεδρος του ΚΕΦίΜ σχολίασε: «Το μέτρο του κατώτατου μισθού είναι ιδιαίτερα δημοφιλές για τους πολιτικούς επειδή νομίζουν ότι με την αύξησή του, δίνουν δια νόμου μία αύξηση στους χαμηλόμισθους. Η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική όμως. Το μέτρο έχει απρόβλεπτες, αρνητικές συνέπειες και αρκετά συχνά επιβαρύνει την οικονομία, τους ανέργους και τους ανειδίκευτους.»
Ο Τάσος Αβραντίνης, δικηγόρος, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοσιονομικών Μελετών και μέλος του Δ.Σ. του ΚΕΦίΜ έκανε την εξής τοποθέτηση: «Ο κύριος λόγος, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες, για την αύξηση του κατώτατου μισθού είναι η εξασφάλιση ενός ελαχίστου αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης στους λιγότερο προνομιούχους εργαζομένους. Κατά τη γνώμη μου, η αύξηση του κατώτατου μισθού σε συνδυασμό με την υπερπροστατευτική εργατική νομοθεσία θα ζημιώσει εκείνους που η κυβέρνηση προσπαθεί να προστατεύσει, όπως έχει αποδείξει άλλωστε η διεθνής εμπειρία.»
Το βίντεο
Και ο σχολιασμός του ΚΕΦίΜ:
Συχνά στην πολιτική αρένα γίνεται συζήτηση σχετικά με τον κατώτατο μισθό και το ύψος το οποίο αυτός θα έπρεπε να έχει. Συνήθως αυτό το ζήτημα παρουσιάζεται ως μάχη ανάμεσα στα συμφέροντα των επιχειρηματιών και των υπαλλήλων.
Για να κατανοήσουμε όμως τα πραγματικά αποτελέσματα του μέτρου του κατώτατου μισθού θα πρέπει να εξετάσουμε ένα παράδειγμα.
Ο Λευτέρης διαθέτει ένα ψητοπωλείο με 2 εργαζόμενους, την Κατερίνα και τον Κωνσταντίνο. Η Κατερίνα κάθε μήνα παράγει 2.000 σουβλάκια. Ο Κωνσταντίνος παράγει κάθε μήνα 1.500 σουβλάκια. Ο Λευτέρης για κάθε σουβλάκι που παράγεται έχει κέρδος €0,50. Εάν ο κατώτατος μισθός βρίσκεται στα €586, τότε ο Λευτέρης έχει κόστος μισθοδοσίας για κάθε υπάλληλο €733.
Αυτό σημαίνει πως ο Λευτέρης έχει κέρδος €267 από την εργασία της Κατερίνας και μόλις €17 από την εργασία του Κωνσταντίνου. Αν με μία απόφαση της κυβέρνησης ο κατώτατος μισθός αυξηθεί στα €650, το κόστος μισθοδοσίας που έχει ο Λευτέρης για κάθε υπάλληλο θα διαμορφωθεί στα €813 χωρίς να έχει αυξηθεί ταυτόχρονα η παραγωγικότητα των υπαλλήλων του.
Με αυτήν την απόφαση το κέρδος του Λευτέρη από την εργασία της Κατερίνας θα διαμορφωθεί στα €187, αλλά ο Κωνσταντίνος θα γίνει ζημιογόνος. Προφανώς η Κατερίνα θα χαρεί με την αύξηση του κατώτατου μισθού, καθώς ως άτομο με σημαντική παραγωγικότητα η θέση της στην αγορά εργασίας είναι ασφαλής. Όμως η Κατερίνα θα έπαιρνε ούτως ή άλλως την αύξηση στον μισθό της πολύ γρήγορα με πρωτοβουλία του ίδιου του εργοδότη.
Αυτό θα συνέβαινε επειδή, ακόμη και στην Ελλάδα της κρίσης, μόλις το 7,7% των εργαζομένων αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, επειδή οι εργοδότες θέλουν να κρατήσουν τους παραγωγικούς υπαλλήλους και να μην τους χάσουν απο έναν ανταγωνιστή.
Όμως τι θα συμβεί στον Κωνσταντίνο που είναι λιγότερο παραγωγικός και η θέση του στην αγορά εργασίας είναι ευάλωτη;
Με την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, ο Κωνσταντίνος θα χάσει την δουλειά του και ενδεχομένως θα αποκλειστεί απο την αγορά εργασίας συνολικά. Eίναι μάλιστα πολύ πιθανό, ο Κωνσταντίνος να εργαστεί υπό το καθεστώς αδήλωτης εργασίας.
Το ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε είναι πως οι χαμηλόμισθοί εργαζόμενοι μπορούνε να ευημερήσουν.
Όπως έγραψε και ο Henry Hazlitt στο βιβλίο του Οικονομικά σε ένα μάθημα: «Ο καλύτερος τρόπος για να αυξηθούν οι μισθοί είναι η αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας. […] Οι πραγματικοί μισθοί προέχονται από την παραγωγή και όχι από κυβερνητικές αποφάσεις.»
Μολονότι λοιπόν ο κατώτατος μισθός δημιουργήθηκε για να προστατεύει τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, εν τέλει δυσκολεύει την είσοδο στην αγορά εργασίας και αυξάνει την ανεργία και την παράνομη εργασία, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τα ασφαλιστικά ταμεία.