Επικουρική σύνταξη: Πόσα χρόνια ασφάλισης και πόσα ένσημα χρειάζονται. Με διατάξεις του νόμου 5078/2023, γίνονται ενιαίες πλέον οι προϋποθέσεις θεμελίωσης επικουρικής σύνταξης για δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με τη συμπλήρωση 15 ετών επικουρικής ασφάλισης (4.500 ένσημα) είτε σε έναν φορέα είτε διαδοχικά
Οι σχετικές διατάξεις έχουν ως εξής:
Νόμος 5078/2023 – ΦΕΚ τεύχος Α 211/20.12.2023
Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και λοιπές διατάξεις
Άρθρο 116
Ενοποίηση της απονομής επικουρικών συντάξεων – Προσθήκη άρθρου 96Α στον ν. 4387/2016
- Μετά το άρθρο 96 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) προστίθεται νέο άρθρο 96 Α ως εξής:
«Άρθρο 96Α
Ενοποίηση προϋποθέσεων απονομής επικουρικής σύνταξης
- Οι ασφαλισμένοι του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.) δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη γήρατος, εφόσον έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης και συνταξιοδοτηθούν για την αυτή αιτία από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών Παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α.
- Οι ασφαλισμένοι του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.) δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη λόγω αναπηρίας, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει και στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή τους λόγω αναπηρίας, και για όσο χρονικό διάστημα συνταξιοδοτούνται για την αυτή αιτία από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης και Λοιπών Παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α..
- Οι δικαιούχοι κύριας σύνταξης λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου δικαιούνται μηνιαία επικουρική σύνταξη λόγω θανάτου από τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-Ε.Φ.Κ.Α., εφόσον ο θανών συνταξιούχος ή ασφαλισμένος έχει πραγματοποιήσει και στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-Ε.Φ.Κ.Α. τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή του εξ ιδίου δικαιώματος ή ανικανότητας και για όσο χρονικό διάστημα συνταξιοδοτούνται για την αυτή αιτία από τον κλάδο κύριας ασφάλισης και λοιπών παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α.
- Η προϋπόθεση συμπλήρωσης δεκαπέντε (15) ετών της παρ. 1 δεν ισχύει για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σε κύρια σύνταξη με τη συμπλήρωση χρόνου ασφάλισης μικρότερου των δεκαπέντε (15) ετών, και ιδίως για τους συνταξιούχους:
(α) του άρθρου 1 του ν. 91/1943 (Α΄129), περί χορηγίας δημάρχων,
(β) της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν. 4541/1966 (Α΄176), περί υπαγωγής στο Ταμείο Ασφαλίσεως Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων,
(γ) της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 293/1976 (Α΄82), περί χορηγίας δημάρχων,
(δ) του ν. 612/1977 (Α’164) και των νόμων που παραπέμπουν σε αυτόν,
(ε) των παρ. 1 και 4 του άρθρου 9 του ν. 2703/1999 (Α΄72), περί συνταξιοδότησης αιρετών νομαρχών,
(στ) που συνταξιοδοτήθηκαν με κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη, η οποία προέβλεπε χορήγηση κύριας σύνταξης με λιγότερα από δεκαπέντε έτη ασφάλισης.».
Άρθρο 117
Επιτάχυνση της απονομής επικουρικών συντάξεων – Τροποποίηση παρ. 4 άρθρου 48 και παρ. 1 άρθρου 49 ν. 4921/2022
- Στο τέλος του τρίτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 48 του ν. 4921/2022 (Α΄75), περί προθεσμίας και προϋποθέσεων για την εξέταση αιτήσεων συνταξιοδότησης και διαδικασίας ταχείας (fast-track) απονομής σύνταξης, οι λέξεις «εφόσον: α) έχουν ηλικία εξήντα επτά (67) ετών ή β) το σύνολο ή μέρος της επικουρικής τους ασφάλισης έχει διανυθεί στο πρώην Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών (Ε.Τ.Ε.Α.Μ.) ή σε φορείς επικουρικής ασφάλισης που είχαν ενταχθεί σε αυτό» διαγράφονται, και η παρ. 4 διαμορφώνεται ως εξής:
«4. Η πράξη απονομής επικουρικής σύνταξης εκδίδεται εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την ημερομηνία απονομής κύριας σύνταξης ή εντός έξι (6) μηνών από την ημερομηνία αίτησης για την απονομή επικουρικής σύνταξης, αν αυτή υποβλήθηκε μεταγενέστερα από την αίτηση απονομής κύριας σύνταξης. Η απόφαση για τη χορήγηση εφάπαξ παροχής εκδίδεται εντός προθεσμίας έξι (6) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης. Μετά την άπρακτη πάροδο των προθεσμιών του πρώτου εδαφίου οι πράξεις απονομής της επικουρικής σύνταξης εκδίδονται από την αρμόδια υπηρεσία του φορέα ή τομέα ή κλάδου ή λογαριασμού, στην οποία οι αιτούντες ασφαλισμένοι υπάγονται, λόγω ιδιότητας ή απασχόλησης, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, σύμφωνα με την παρ. 2 του παρόντος και ελέγχονται σύμφωνα με το άρθρο 49, όταν πρόκειται για ασφαλισμένους στους οποίους έχει απονεμηθεί κύρια σύνταξη και οι οποίοι έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες επικουρικής ασφάλισης.».
- Στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 49 του ν. 4921/2022, περί ελέγχου μετά από την έκδοση της πράξης απονομής σύνταξης με την ταχεία διαδικασία, προστίθενται τρίτο και τέταρτο εδάφια και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Οι πράξεις απονομής σύνταξης που εκδίδονται με τη διαδικασία ταχείας απονομής σύνταξης των παρ. 2 και 3 του άρθρου 48 ελέγχονται εντός τριών (3) ετών από την έκδοσή τους. Σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχός τους αποκλείεται μετά από την πάροδο πέντε (5) ετών από την έκδοσή τους. Οι πράξεις απονομής επικουρικής σύνταξης που εκδίδονται με τη διαδικασία ταχείας απονομής σύνταξης της παρ. 4 του άρθρου 48 ελέγχονται εντός ενός (1) έτους από την έκδοσή τους. Σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχός τους αποκλείεται μετά από την πάροδο τριών (3) ετών από την έκδοσή τους.»
Άρθρο 118
Ενοποίηση διατάξεων υπολογισμού επικουρικής σύνταξης – Προσθήκη περ. γ) στην παρ. 5 άρθρου 42 ν. 4052/2012
Στην παρ. 5 του άρθρου 42 του ν. 4052/2012 (Α΄41), περί καθορισμού ποσού σύνταξης, προστίθεται περ. γ) ως εξής:
«γ) Στις περιπτώσεις χορήγησης μειωμένης κύριας σύνταξης, εφαρμόζεται μείωση στο τμήμα της επικουρικής σύνταξης που αφορά χρόνο ασφάλισης μέχρι την 31.12.2014, σε ποσοστό ίσο με αυτό που επιβλήθηκε στην κύρια σύνταξη λόγω μειωμένου ορίου ηλικίας, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016.»
Εξαγορά πλασματικού χρόνου στην επικουρική ασφάλιση για συνταξιοδότηση με δεκαπενταετία (15ετία), προβλέπει, σύμφωνα με πληροφορίες, διάταξη που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας, ενόψει ενός νέου ασφαλιστικού «πολυνομοσχεδίου»
Συγκεκριμένα μελετάται για την επικουρική σύνταξη να έχουν το δικαίωμα όλοι οι ασφαλισμένοι στην αναγνώριση του χρόνου που τους υπολείπεται για να συμπληρώσουν την δεκαπενταετία (15ετία), που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα και να μη χάσουν τα ένσημα που ήδη έχουν πληρώσει στην επικουρική ασφάλιση.
Εξαγορά πλασματικού χρόνου στην επικουρική ασφάλιση δεν προβλέπεται σήμερα για να συμπληρωθεί η δεκαπενταετία (15ετία).
Αυτό που εξετάζεται είναι να επιτραπεί η εξαγορά από 3 ως 5 πλασματικά έτη ώστε οι ασφαλισμένοι που έχουν για παράδειγμα 12 ή 10 έτη ασφάλισης στην επικουρική ασφάλιση να έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν άλλα 3 ή 5 έτη για να πάρουν επικουρική σύνταξη με δεκαπενταετία (15ετία).
Αν το κόστος εξαγοράς έχει ως βάση υπολογισμού την εισφορά επικουρικής ασφάλισης 6% (3% του εργαζόμενου και 3% του εργοδότη) και τις αποδοχές που έχουν οι ασφαλισμένοι κατά την υποβολή της αίτησης, τότε όσοι σκοπεύουν να προβούν σε αναγνωρίσεις πλασματικού χρόνου θα πρέπει ανά 100 ευρώ αποδοχών να καταβάλουν 6 ευρώ για κάθε μήνα που αναγνωρίζουν.
Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με μισθό 1.500 ευρώ θα καταβάλει 90 ευρώ για κάθε μήνα που θέλει να αναγνωρίσει στην επικουρική ασφάλιση. Αν του λείπουν 3 χρόνια (36 μήνες), τότε το κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου θα είναι 3.240 ευρώ (36Χ90=3.240).
Οι επικουρικές συντάξεις για όσους βγαίνουν στη σύνταξη το 2025 κυμαίνονται από 128 ευρώ ως και 435 ευρώ ανάλογα με τις αποδοχές και τα έτη ασφάλισης.
Η μέση επικουρική σύνταξη που καταβάλλει ο e-ΕΦΚΑ ανέρχεται στα 195 ευρώ τον μήνα.
Στην περίπτωση της συνταξιοδότησης με δεκαπενταετία (15ετία), οι επικουρικές είναι πολύ κάτω από το μέσο όρο των 195 ευρώ.
Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται σε ηλικία 67 ετών (πλήρης σύνταξη), με 15 έτη και συντάξιμες αποδοχές περίπου 1.700 ευρώ θα πάρει επικουρική σύνταξη 114 ευρώ.
Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται σε ηλικία 65ετών (πλήρης σύνταξη), με 15 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές περίπου 1.900 ευρώ θα πάρει επικουρική σύνταξη 125 ευρώ.
Δημοσιεύτηκε στον Οδηγό του Πολίτη (https://www.odigostoupoliti.eu)
