Το δημογραφικό αναδεικνύεται το μεγαλύτερο πρόβλημα στη χώρα μας και αναμένεται να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για τον πληθυσμό μας τα επόμενα χρόνια. Από το 1980 έχει ξεκινήσει η μείωση του πληθυσμού στην Ελλάδα και σήμερα προβάλλεται στις πρώτες θέσεις υπογεννητικότητας. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τη δεκαετία 2011-2020 μειώθηκε ο πληθυσμός κατά 450.000, ενώ μέχρι το 2040 θα υπάρξουν 950.000 περισσότεροι θάνατοι από ότι γεννήσεις, ενώ το ισοζύγιο θανάτων-γεννήσεων θα είναι αρνητικό μέχρι και το 2050. Δυστυχώς την τελευταία δεκαετία λόγω της οικονομικής κρίσης και λόγω της μετανάστευσης πολλών νέων ανθρώπων στο εξωτερικό τα ποσοστά αυξήθηκαν ραγδαία. Η ανεργία, οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, η ανησυχία για το μέλλον μέσω μιας πανδημίας, μιας ενεργειακής κρίσης και ακρίβειας έχει κάνει τους νέους έρμαια μιας καθημερινότητας που σκοτώνει την αξιοπρέπεια τους, τα όνειρα τους αλλά κυρίως την ελπίδα για ζωή αφού αδυνατούν πλέον να δημιουργήσουν δική τους οικογένεια, καθώς είναι ακατόρθωτο να ανταποκριθούν στο υψηλό οικονομικό κόστος και τις αυξημένες οικονομικές απαιτήσεις.
Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα του σήμερα μόλις το 1/3 των ανθρώπων που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία εργάζεται. Επιπλέον, η αδιαφορία της πολιτείας απέναντι στα νέα ζευγάρια με την ανεπαρκή κοινωνική πρόνοια και ασφάλεια, τη φειδωλή μέριμνα και εισοδηματική υποστήριξη αλλά και την αδυναμία προστασίας της μητρότητας δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την απόκτηση παιδιών. Με δεδομένο ότι η ανάπτυξη μίας χώρας εξαρτάται από τους εργαζομένους, χρειάζεται να υπάρχουν περισσότεροι οικονομικά ενεργοί πολίτες, που σημαίνει ότι πρέπει να ενταχθεί στην αγορά εργασίας άμεσα το νεανικό ανθρώπινο δυναμικό, και παράλληλα θα πρέπει κάθε χρόνο να γεννιούνται περισσότερα παιδιά. Αντίθετα, αν ο πληθυσμός μειώνεται είναι αδύνατον να διατηρηθούν οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης σε μία χώρα, γεγονός που θα κοστίσει ακριβά σε όρους ΑΕΠ, οικονομικών πόρων, δημοσιονομικών εσόδων, και κατά κεφαλήν εισοδημάτων. Η μείωση της παραγωγικότητας στην εργασία και η αποδυνάμωση του εργατικού δυναμικού έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία. Δυστυχώς το ποσοστό του πληθυσμού που εργάζεται στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, γι’αυτό η Ελλάδα καταλαμβάνει μια από τις πρώτες θέσεις της κατάταξης στην ανεργία των νέων σύμφωνα με τη Eurostat.
Για όλους τους παραπάνω λόγους χρειαζόμαστε ένα ισχυρότερο και πιο στοχευμένο κοινωνικό κράτος, ένα διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο που θα στοχεύει στη νέα γενιά, δίνοντάς της τη δυνατότητα της ισότιμης συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Με την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας θα παραχθεί πλούτος στη χώρα, ο οποίος θα διαχυθεί στην κοινωνία, σήμερα το μοντέλο αυτό αφορά λίγους, ενώ αφήνει στο περιθώριο την πιο παραγωγική ηλικιακή ομάδα.
Πρέπει λοιπόν να ληφθούν άμεσα γενναία μέτρα στήριξής για τη νέα γενιά που να αφορούν κυρίως την απασχόληση, την περίθαλψη, τη στέγη, και το φορολογικό σύστημα ώστε να παραμείνουν οι νέοι στη χώρα μας και να διεκδικήσουν ένα καλύτερο επίπεδο ζωής.
Η άσκηση υπεύθυνης δημογραφικής πολιτικής προϋποθέτει:
- Νέες και μόνιμες θέσεις εργασίας με ασφαλιστική κάλυψη και σταθερό ωράριο.
- Κίνητρα στους νέους να δημιουργήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις στην περιοχή τους, ειδικά σε περιοχές όπως η Θράκη που έχει μια ιδιαίτερη γεωστρατηγική σημασία.
- Μείωση της φορολογίας και γραφειοκρατίας για τους νέους που θέλουν να φτιάξουν τη δική τους επιχείρηση.
- Στήριξη των γυναικών στην αγορά εργασίας. Τώρα το ποσοστό συμμετοχής τους είναι 44,5%, το χαμηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γι’ αυτό και θα πρέπει να υπάρξει άμεση προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών με μεγαλύτερες άδειες τοκετού και ελαστικά ωράρια, για να μπορούν να παραμένουν στην αγορά εργασίας.
- Ειδικές άδειες μητρότητας αλλά και πατρότητας, όπως και ενίσχυση των επιδομάτων των παιδιών.
- Προσπάθεια αποκέντρωσης με προγράμματα οικονομικής ανάπτυξης της υπαίθρου, ώστε να μειωθεί η εσωτερική μετανάστευση.
- Ειδική μέριμνα για τις πολύτεκνες οικογένειες.
- Δυνατότητα κοινωνικής κατοικίας από το κράτος στα νέα ζευγάρια. Να μπορούν να νοικιάζουν σπίτια σε χαμηλές τιμές και έτσι να αποκλιμακωθούν τα ενοίκια. Σήμερα οι κατοικίες αυτές ανέρχονται μόλις στις 100 ενώ στην Πορτογαλία φτάνουν τις 26.000.
Πρόεδρος ΠΑ.Σ.Y.Π
Μέλος ΔΣ Ινστιτούτου Εργασίας/ΓΣΕΕ Α.Μ.Θ
