Άρθρο του Μιχάλη Κατρίνη, Επικεφαλής Κοινοβουλευτικής Ομάδας, στο «ieidiseis.gr»
Την ώρα που καταγράφεται νέο ρεκόρ πληθωρισμού και ενώ η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού έχει μια πτώση του 10% -30% για την ημιαπασχόληση (!)-, ο μόνος θλιβερός δείκτης που διαρκώς δείχνει αυξητικές τάσεις είναι αυτός τους ιδιωτικού χρέους.
Τα 260 δισεκατομμύρια είναι ένας αριθμός που τρομάζει και απειλεί άμεσα την κοινωνική συνοχή, την ίδια στιγμή που το ίδιο το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στις κυβερνήσεις για τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες και τα κατώτερα οικονομικά στρώματα.
Εκτός από τα χρέη σε τράπεζες και funds, τις οφειλές στην εφορία και τον ΕΦΚΑ, τις αγνώστου ύψους επιταγές που δεν έχουν πληρωθεί, η ενεργειακή κρίση ήρθε να αθροίσει στα +250 δις ευρώ του ιδιωτικού χρέους και τα χρέη προς τις εταιρείες ενέργειας, χρέη που γίνονται ολοένα και περισσότερα.
Οι επιλογές της κυβέρνησης για τη ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους, καθυστερημένες και αναποτελεσματικές, απέτυχαν η μία μετά την άλλη.
Για τα χρέη της πανδημίας, τα οποία αποτελούν ένα πολύ μικρό τμήμα του συνολικού χρέους, στη ρύθμιση των 36-72 δόσεων μπήκαν μόλις το 5% των οφειλετών σε εφορία και ΕΦΚΑ. Η ρύθμιση των 120 δόσεων, με κίνητρα για όσους την τηρήσουν, φαντάζει μονόδρομος.
Για τα χρέη σε τράπεζες και funds , μετά από ένα χρόνο λειτουργίας του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, έχουν προταθεί περί τις 1000 ρυθμίσεις από τους πιστωτές. Σταγόνα στον ωκεανό, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ‘’κόκκινα’’ δάνεια είναι περισσότερα από 1 εκατομμύρια, οι οφειλέτες σε εφορία ξεπερνούν τα 4 εκατομμύρια και πάνω από 2 εκατομμύρια είναι όσοι χρωστούν στον ΕΦΚΑ.
Ανάλογα μικρά ποσοστά εμφάνισε και ο εξωδικαστικός μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ το διάστημα που λειτούργησε. Και αυτό είναι αναμενόμενο γιατί και οι 2 πλατφόρμες του εξωδικαστικού σχεδιάστηκαν όχι με βάση τις ανάγκες των οφειλετών, αλλά τις επιλογές των πιστωτών.
Τα δάνεια πωλούνται στη δευτερογενή αγορά μεταξύ διαφόρων funds, σε ποσοστό πολύ μικρότερο της αξίας τους, χωρίς να δίνεται η δυνατότητα αγοράς τους από τους δανειολήπτες, όπως είχε προτείνει το ΠΑΣΟΚ το 2019.
Την ίδια στιγμή που τα χρέη όχι μόνο δε ρυθμίζονται, αλλά αυξάνονται, η κυβέρνηση κατήργησε και το τελευταίο, έστω και αδύναμο, πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας, με τους πλειστηριασμούς που θα γίνουν εντός του 2022 να υπολογίζονται σε 40.000!
Τι κάνει λοιπόν το κράτος για να προστατεύσει τους πολίτες του, ειδικά τους πιο ευάλωτους, ειδικότερα όταν μέσα σε μια περίοδο κρίσης και ακρίβειας είναι απολύτως αναμενόμενο να αυξάνεται το χρέος των πολιτών;
Στην περίοδο της βαθιάς οικονομικής κρίσης, το ΠΑΣΟΚ θέσπισε τον Ν.3869/10 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, παρέχοντας προστασία στην πρώτη κατοικία των ευάλωτων δανειοληπτών. Μια προστασία που δινόταν μόνο μετά από απόφαση δικαστηρίου, ακριβώς για να την παίρνουν αυτοί που ήταν πραγματικά ευάλωτοι.
Νόμο που δεν ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ψήφισε η ΝΔ, η οποία εσχάτως επιδόθηκε σε κατασυκοφάντηση του νόμου.
Έκαναν χρήση του νόμου αυτού και στρατηγικοί κακοπληρωτές; Ασφαλώς, αλλά το ποσοστό τους δεν ξεπερνούσε το 20% σύμφωνα με σχετική μελέτη της ΤτΕ το 2017.
Ποιος άνοιξε, όμως, την κερκόπορτα για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές; Μα η ΝΔ με την πρωτοβουλία του Ν.4161/2013 και υπουργό τον κ. Χατζηδάκη, όπου με μια απλή αίτηση ο δανειολήπτης έπαιρνε προστασία της κατοικίας μέχρι να εξεταστεί η αίτησή του, ανεξάρτητα με το αν πληρούσε τα κριτήρια ή όχι.
Η ίδια η ΝΔ που ‘’χαλάρωσε’’ τα κριτήρια υπαγωγής στην προστασία της 1ης κατοικίας, ήταν αυτή που ‘’ανακάλυψε’’ πρόσφατα ότι όλοι όσοι έκαναν αίτηση για να υπαχθούν στον νόμο ήταν μπαταχτσήδες. Υποχρέωσε μάλιστα, όλους όσοι είχαν υποβάλλει αίτηση τότε να την υποβάλλουν ξανά -συλλέγοντας αρκετά πιστοποιητικά μέσα στην κορύφωση της πανδημίας-, αλλιώς κινδύνευαν άμεσα με κατάσχεση και πλειστηριασμό. Την ίδια στιγμή, για συλλογή δικαιολογητικών για το πόθεν έσχες δινόταν τρίμηνη ή και μεγαλύτερη παράταση…
Το συντριπτικό ποσοστό επανυποβολής αιτήσεων για υπαγωγή στις διατάξεις του Ν.3869/10 της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ κατέρριψε το επιχείρημα της ΝΔ, αφού η αίτηση προϋπέθετε την άρση του απορρήτου του οφειλέτη, όπου φαινόταν η οικονομική του κατάσταση.
Σήμερα, στη δίνη της ακρίβειας, δεν υφίσταται καθεστώς προστασίας πρώτης κατοικίας. Ο φορέας επαναπόκτησης ακινήτων που ψήφισε η ΝΔ για να δώσει την ευκαιρία στους αδύναμους δανειολήπτες να μείνουν για λίγα χρόνια στο σπίτι τους ως ενοικιαστές, δεν έχει συσταθεί ακόμα, ενώ η περίμετρός του καλύπτει μόλις 3500 δικαιούχους, μετά και την αύξηση των αντικειμενικών αξιών.
Η διαφορά των επιλογών που έγιναν από το ΠΑΣΟΚ στην κρίση το 2010 και από την ΝΔ στην κρίση ακρίβειας σήμερα, γίνεται ολοένα και πιο εμφανής.
Διαφορά ιδεολογική, ουσιαστική και πρακτική. Διότι για εμάς η κοινωνική συνοχή και η προστασία των αδυνάμων αποτελεί διαχρονικά προτεραιότητα. Οι άνθρωποι δεν είναι αριθμοί…
