Πριν από ένα περίπου χρόνο, στις 30 Ιανουαρίου 2020, ως αρμόδιος τομεάρχης ενέργειας και περιβάλλοντος του Κινήματος Αλλαγής αλλά και ως βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης είχα καταθέσει Ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Χατζηδάκη, αναφορικά με την τραγική πρωτιά της χώρας μας στην Ε.Ε. σε πρόωρους θανάτους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Συγκεκριμένα, έκρουα τον καμπανάκι του κινδύνου για την υγεία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης αλλά και για τις ευρωπαϊκές συνέπειες και κυρώσεις που μπορεί να έχει η συνέχιση αυτής της κατάστασης. Παρέθετα μάλιστα και τα στοιχεία, τα οποία είχαν δει τότε το φως της δημοσιότητας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, στην έκθεση του οποίου παρατηρείται σημαντική αύξηση των πρόωρων θανάτων στην Ελλάδα, που οφείλονται στους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Όπως προέκυπτε από τα συμπεράσματα της εν λόγω έκθεσης, με βάση τις μετρήσεις και τους υπολογισμούς το 2016, περίπου 16.500 πρόωροι θάνατοι στην Ελλάδα οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση από μικροσωματίδια, από διοξείδιο του αζώτου και σε συγκεντρώσεις του όζοντος, με τον αριθμό να βαίνει επικίνδυνα αυξανόμενος, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 2012 ο αντίστοιχος θλιβερός αριθμός ήταν 13.200 περίπου πρόωροι θάνατοι. Ακόμη πιο θλιβερό είναι το συμπέρασμα ότι η χώρα μας καταγράφει διπλάσια αναλογία πρόωρων θανάτων αποδιδόμενων σε ατμοσφαιρικούς ρύπους, σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το ζήτημα μάλιστα απασχόλησε και το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, το οποίο κατέδειξε με μελανά γράμματα την πραγματικότητα για τα ευρύτερα αστικά κέντρα της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και των Ιωαννίνων. Ιδίως, δε, για την περιοχή της Θεσσαλονίκης, τα συγκριτικά στοιχεία δείχνουν ότι είναι υψηλότερος ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα στις περιοχές χαμηλότερου εισοδήματος, όπου και η χρήση βιομάζας για θέρμανση είναι πιο εκτεταμένη.
Στην Ερώτησή μου υπογράμμιζα ότι συνεχίζεται ανησυχητικά η ατμοσφαιρική ρύπανση στη Θεσσαλονίκη και τόνιζα ότι απαιτούνται δραστικές λύσεις και λήψη άμεσων μέτρων αντιμετώπισης, θέτοντας στον αρμόδιο Υπουργό συγκεκριμένα ερωτήματα:
- Ποια συγκεκριμένα μέτρα προτίθεται να λάβει τόσο σε εθνικό όσο και τοπικό επίπεδο στα αστικά κέντρα της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας και των Ιωαννίνων, ώστε να αναστραφεί αυτή η αύξηση των πρόωρων θανάτων στην Ελλάδα ;
- Έχει θέσει το Υπουργείο μετρήσιμους στόχους, και ποιοι είναι αυτοί, προκειμένου να ανατραπεί αυτή η θλιβερή εικόνα της Ελλάδας που κατέχει την πρωτιά στην Ε.Ε. σε πρόωρους θανάτους εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ;
Ο κ. Χατζηδάκης με παρέπεμπε με την απάντησή του τότε (18.03.2020), στις κατά τόπο Περιφέρειες για την αρμοδιότητα της παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα στην περιοχή ευθύνης τους και για τη διενέργεια μετρήσεων και δειγματοληψιών και με καθησύχαζε ότι η εφαρμογή του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίµα (ΕΣΕΚ) θα συμβάλλει θετικά στην ποιότητα του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος στις ανωτέρω πόλεις.
Την περασμένη Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2020 ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για αθέτηση των περιορισμών σε ό,τι αφορά την ατμοσφαιρική μόλυνση, καθώς είχαν προηγηθεί πολυάριθμες προειδοποιήσεις και η Επιτροπή θεώρησε ότι οι προσπάθειες των ελληνικών αρχών μέχρι σήμερα δεν ήταν ικανοποιητικές και επαρκείς. Δυστυχώς, ο εφησυχασμός, οι ολιγωρίες και η έλλειψη συντονισμού στο αρμόδιο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται ότι μπορεί θα κοστίσουν στην χώρα την επιβολή προστίμων πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
Ενδεικτικό της – τουλάχιστον – ανεπάρκειας των χειρισμών του Υπουργείου στο συγκεκριμένο θέμα, είναι και το γεγονός, ότι ακόμα αναμένεται αντίδραση και ανταπόκρισή του στα αποτελέσματα μελέτης με θέμα «Εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου αντιμετώπισης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Π.Κ.Μ» που του έχει αποστείλει από την… 1η Ιουλίου 2020 η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ειδικότερα η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Στο σχετικό έγγραφο σημειώνεται ότι απαιτούνται πολυεπίπεδα μέτρα (ελεγκτικά, επενδυτικά, οργανωτικά, θεσμικά κλπ) όπου τα περισσότερα εξ’ αυτών απαιτούν νομοθετική ρύθμιση, που το Υπουργείο όμως δεν φαίνεται να έχει προτεραιοποιήσει, με αποτέλεσμα να έχουμε πια την παραπομπή της χώρας μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Εξαιτίας λοιπόν των ανωτέρω εξελίξεων καταθέτω σήμερα νέα Ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας ρωτώντας να μάθω:
1.Τους συγκεκριμένους λόγους παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την ατμοσφαιρική ρύπανση της Θεσσαλονίκης
2. Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί από την παραλαβή των αποτελεσμάτων της μελέτης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία έχει αποσταλεί από την 1η Ιουλίου 2020, και
3.Τις ενέργειες στις οποίες σκοπεύει να προβεί προκειμένου η χώρα μας να μην βρεθεί αντιμέτωπη με την επιβολή προστίμων.
Γιώργος Αρβανιτίδης
