2η θεματική ενότητα: Νησιωτικότητα, Υποδομές και Δίκτυα
Η 2η θεματική ενότητα της Περιφερειακής Συνδιάσκεψης Βορείου Αιγαίου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, με τίτλο «Νησιωτικότητα, Υποδομές και Δίκτυα», ανέδειξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά σε επίπεδο ακτοπλοϊκών συνδέσεων, δημογραφικής συρρίκνωσης, ενεργειακής αυτονομίας και υποδομών. Οι ομιλητές κατέθεσαν προτάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των νησιωτών και την αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής.
Ο Γιώργος Στάντζος, π. Δήμαρχος Ανατολικής Σάμου, τόνισε την πολλαπλή κρίση που βιώνουν τα νησιά, από τις φυσικές καταστροφές έως το δημογραφικό πρόβλημα. «Βρισκόμαστε στο μάτι του κυκλώνα. Η Σάμος έχει χτυπηθεί από κρίση προσφυγική, πανδημία, καταστροφικούς σεισμούς, με 1000 σπίτια γκρεμισμένα και νέα παιδιά να φεύγουν, καθώς δεν βλέπουν μέλλον εδώ» ανέφερε.
Υπογράμμισε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να αποκτήσει περισσότερη αυτονομία στη λήψη αποφάσεων και στη διαχείριση πόρων: «Η αυτοδιοίκηση σήμερα είναι υποστελεχωμένη και αδύναμη. Χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο χρηματοδότησης, πέρα από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά με διαφάνεια και έλεγχο».
Αναφερόμενος στην ενεργειακή πολιτική, προειδοποίησε για την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη βιομηχανικών ΑΠΕ: «Η πράσινη ενέργεια δεν μπορεί να μετατραπεί σε εφιάλτη. Δεν γίνεται να γεμίσουν τα νησιά ανεμογεννήτριες χωρίς σχεδιασμό, αλλοιώνοντας το τοπίο και διώχνοντας τον τουρισμό».
Ο Γιάννης Κατσούνης, Διδάσκων του Τμήματος Διαχείρισης Λιμένων και Ναυτιλίας του ΕΚΠΑ, παρουσίασε στοιχεία για την ανισότητα μεταξύ νησιωτικών και ηπειρωτικών περιοχών, υπογραμμίζοντας ότι το Βόρειο Αιγαίο είναι μία από τις 20 φτωχότερες περιφέρειες της Ε.Ε. «Η ανάπτυξη στα νησιά μας εξαρτάται από τις θαλάσσιες μεταφορές. Όμως, το ακτοπλοϊκό σύστημα πάσχει: έχουμε γηρασμένο στόλο, ανισοκατανομή δρομολογίων και ακριβές μετακινήσεις για τους νησιώτες». Υπογράμμισε τη σημασία του μεταφορικού ισοδύναμου, το οποίο ανέπτυξε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τόνισε ότι πρέπει να επεκταθεί για να μειώσει το κόστος μεταφορών.
Ο Σταύρος Μιχαηλίδης, Βουλευτής Χίου και υπεύθυνος Κ.Τ.Ε. Ναυτιλίας, ανέδειξε την παντελή έλλειψη εθνικής στρατηγικής λιμένων και λιμενικής πολιτικής. Επεσήμανε πως το δημογραφικό πρόβλημα των νησιών δεν είναι μόνο θέμα συντάξεων, αλλά αφορά την εθνική υπόσταση, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο και τα νησιά. «Η ύπαιθρος θα ξαναζήσει εάν βρούμε τρόπους να αναζωογονηθεί ο πρωτογενής τομέας», τόνισε, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Λέσβο που αναπτύχθηκε από τον πρωτογενή τομέα. Τόνισε την ανάγκη διασύνδεσης του Λαυρίου με τον προαστιακό σιδηρόδρομο, υπογραμμίζοντας ότι: «Το να φύγει ένα πλοίο από τον Πειραιά να έρθει στο λιμάνι της Μυτιλήνης θέλει 12-13 ώρες. Από το Λαύριο, εφόσον συνδεθεί, θα μπορούν τα νησιά μας να λειτουργήσουν με όρους Σαββατοκύριακου». Παράλληλα, επεσήμανε την ανάγκη καλύτερης διαχείρισης των διαθέσιμων ενωσιακών πόρων για τις αναπτυξιακές υποδομές των νησιών.
Ο Κωνσταντίνος Σινάνης, Δήμαρχος Αγίου Ευστρατίου, περιέγραψε τη δύσκολη καθημερινότητα ενός μικρού νησιού που αγωνίζεται να επιβιώσει. «Το δημογραφικό δεν είναι θεωρία. Στον Άη Στράτη είμαστε 180-200 άνθρωποι τον χειμώνα και οι νέοι δεν μπορούν να μείνουν. Έχουμε μόλις πέντε άτομα ηλικίας 20-35 ετών». Τόνισε ότι οι μικροί νησιωτικοί δήμοι χρειάζονται ειδικά κίνητρα για προσέλκυση κατοίκων και επιχειρήσεων, αλλά και επείγουσα επίλυση των προβλημάτων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. «Τέσσερις μήνες χωρίς σύνδεση με το Λαύριο και την Καβάλα. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη όταν δεν υπάρχει καν καθημερινή μετακίνηση».
Οι τοποθετήσεις κατέδειξαν την ανάγκη για ένα νέο μοντέλο νησιωτικής πολιτικής που θα βασίζεται στην ενίσχυση της συνδεσιμότητας, την αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ουσιαστική υποστήριξη των νησιωτών. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Δέσποινα Αθανασιάδη.
