Άρθρο Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στην εφημερίδα «Το Βήμα»
Την επόμενη εβδομάδα θα συζητήσουμε στη Βουλή ένα νομοσχέδιο, το οποίο παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως το «Άγιο Δισκοπότηρο» των μεταρρυθμίσεων. Μόνο που και σε αυτή την περίπτωση ακολουθείται η πεπατημένη των προηγούμενων τεσσάρων ετών της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας: μεταρρυθμίσεις κατ’ όνομα, γραμμένες σε κλειστά δωμάτια χωρίς καμία πρωτοβουλία διαλόγου και σύνθεση.
Πανευρωπαϊκά το 85% των φοιτητών σπουδάζει σε δημόσια πανεπιστήμια. Προτεραιότητα, λοιπόν, της κυβέρνησης θα έπρεπε να είναι η αναβάθμιση αυτών των ιδρυμάτων. Όμως, το παρόν νομοσχέδιο είναι μία συνταγματική ακροβασία για να ιδρυθούν κερδοσκοπικά παραρτήματα και όχι πανεπιστήμια στην Ελλάδα.
Όσο κι αν η Νέα Δημοκρατία και οι επικοινωνιακοί της βραχίονες προσπαθούν να αντιστρέψουν την πραγματικότητα, είναι πλέον εμφανές ότι το νομοσχέδιο της κυβέρνησης αποσκοπεί στη διευθέτηση συμφερόντων. Ποιος πιστεύει ότι ένα ιδιωτικό κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο του εξωτερικού σε συνεργασία με ένα κερδοσκοπικό fund, θα ιδρύσουν «ΜΗ» κερδοσκοπικό παράρτημα στην Ελλάδα;
Βασικό της επιχείρημα είναι να σταματήσουν να φεύγουν οι νέοι μας στο εξωτερικό. Όμως, αποκρύπτει το γεγονός ότι στην Κύπρο, -της οποίας το μοντέλο θέλει να εφαρμόσει-, ένας στους δύο μαθητές φεύγει στο εξωτερικό για σπουδές.
Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει μια πλήρη πρόταση για την ενίσχυση του δημοσίου πανεπιστημίου, των δημόσιων σχολών μεταλυκειακής εκπαίδευσης αλλά και για το ορθό πλαίσιο λειτουργίας μη κρατικών – μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, παραμένοντας συνεπές με το πρόγραμμά του όπως αυτό κατατέθηκε και στις τελευταίες εθνικές εκλογές.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της Σοσιαλδημοκρατίας είναι ότι δεν απαγορεύουμε, αλλά ρυθμίζουμε και γι’ αυτό και στο παρελθόν έχουμε υποστηρίξει την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος ώστε αυτό να μπορεί να γίνει πραγματικότητα με αυστηρές προϋποθέσεις και κριτήρια.
Στις 12 Φεβρουαρίου διοργανώσαμε ημερίδα με τη συμμετοχή της ακαδημαϊκής κοινότητας, φοιτητών, εκπροσώπων από μη κρατικά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Κάναμε, δηλαδή, αυτό που δεν έκανε η κυβέρνηση: ανοικτό διάλογο με την κοινωνία.
Σε αυτήν την ημερίδα παρουσιάσαμε την πρότασή μας, που βασίζεται στο σκανδιναβικό παράδειγμα. Δεν θέλουμε η χώρα μας να αποτελεί την ευρωπαϊκή εξαίρεση. Όμως, η δημιουργία μη κρατικών – μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων πρέπει να ακολουθεί κάποιους συγκεκριμένους όρους και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος.
Επιμένουμε στον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, όχι από ιδεοληψία, αλλά γιατί θέλουμε τα όποια κέρδη να διοχετεύονται και πάλι στο πανεπιστήμιο, για την αναβάθμιση της παιδείας και της ποιότητας των παρεχόμενων σπουδών. Θέλουμε τα μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια που θα ιδρυθούν, να λειτουργούν συμπληρωματικά προς τα δημόσια πανεπιστήμια και να βοηθούν στην ευρύτερη αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών στη χώρα μας. Να αποτελούν πόλο έλξης φοιτητών και ερευνητών. Άλλωστε, τα πιο σημαντικά μη κρατικά πανεπιστήμια του εξωτερικού, όπως το Harvard και το Yale στην Αμερική ή το Bocconi στην Ευρώπη είναι μη κερδοσκοπικά.
Επιπλέον, πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός αρμονικού πλαισίου. Αυτό μεταφράζεται σε κοινό σύστημα εισαγωγής τόσο στα δημόσια όσο και στα μη κρατικά πανεπιστήμια αλλά και τη θεσμοθέτηση γεωγραφικών και ακαδημαϊκών κριτηρίων που θα εξασφαλίζουν ότι όσα πανεπιστήμια ιδρυθούν δεν θα συγκεντρωθούν στην Αθήνα και δεν θα υπάρξει κορεσμός σε επιστημονικά πεδία και σχολές υψηλής ζήτησης. Είναι τουλάχιστον ανέκδοτο να υποστηρίζει ο Υπουργός ότι το γεωγραφικό κριτήριο διασφαλίζεται με μία έκπτωση πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ στο παράβολο.
Τέλος, ένα βασικό στοιχείο της πρότασής μας, που απουσιάζει πλήρως από την κυβερνητική πρόταση, είναι η δημιουργία ενός κοινού πλαισίου διασφάλισης ποιότητας, το οποίο αποσκοπεί στην εγγύηση ότι όλα τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, -είτε δημόσια είτε μη κρατικά-, θα πληρούν τα υψηλότερα πρότυπα ακαδημαϊκής αριστείας και εκπαιδευτικής αξίας. Το έργο αυτό θα πρέπει να το αναλάβει μία πραγματικά ανεξάρτητη αρχή, όπως αυτές που πολεμάει η Νέα Δημοκρατία τα τελευταία χρόνια, όπου ο επικεφαλής της δεν θα είναι ο εκλεκτός του εκάστοτε Υπουργού, όπως σήμερα που υπάγεται κατευθείαν στο Υπουργείο Παιδείας. Για εμάς η ποιότητα σπουδών είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για να το αφήσουμε στην αγορά όπως πρότεινε σε συνέντευξή του ο κ. Μητσοτάκης, δίνοντας το παράδειγμα των γιατρών που αν δεν είναι καλοί δεν θα βρουν δουλειά. Όσοι μαθητές επιλέξουν τα μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα πτυχία που θα λάβουν, θα έχουν πραγματικό αντίκρισμα.
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ προσαρμόζει την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε επιτυχημένα ακαδημαϊκά και κοινωνικά πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει την ακινησία. Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας επαναλαμβάνει τη συνταγή που εφάρμοσε και στην Υγεία: υψηλό κόστος, χαμηλής ποιότητα υπηρεσίες και νέες ανισότητες.
