Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στο ευρωπαϊκό συνέδριο με θέμα “Οι προκλήσεις των μικρών επιχειρήσεων σε ένα μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον”, που συνδιοργάνωσαν η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών
Κυρίες και κύριοι,
Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση να μιλήσω σήμερα από το βήμα του Συνεδρίου σας για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Θα ήθελα όμως, πρώτα από όλα, να συγχαρώ το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και τη ΓΣΕΒΕΕ για την πρωτοβουλία σας, να βρεθείτε από την πρώτη στιγμή δίπλα στους χειμαζόμενους συμπολίτες μας στη Θεσσαλία. Δίπλα στους μικρομεσαίους επιχειρηματίες, που είδαν τις επιχειρήσεις τους να καταστρέφονται. Αυτό δείχνει το πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο σας στην κοινωνία και σας αξίζουν πραγματικά συγχαρητήρια.
Όπως γνωρίζετε και το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε ολοκληρωμένη πρόταση για την ανασυγκρότηση της περιοχής μέσω μιας ειδικής task force, που θα αναλάβει το τιτάνιο αυτό έργο για μια καλύτερη και ανθεκτικότερη Θεσσαλία με διαφάνεια, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Την περίοδο της πανδημίας, πάρα πολλά χρήματα δόθηκαν με απευθείας αναθέσεις, χωρίς όμως κριτήρια και διαφάνεια για την εξυπηρέτηση ημετέρων.
Κυρίες και κύριοι,
Για εμάς, αποτελεί εθνικό στόχο η άμεση συγκρότηση Εθνικού Στρατηγικού Αναπτυξιακού Σχεδίου “Made in Greece”, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτουμε και προωθώντας τα, μέσω της εθνικής και ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Σε αυτό το σχέδιο, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, που είναι και η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, βρίσκεται στο επίκεντρο. Σε αντίθεση, δηλαδή, με τις πολιτικές της κυβέρνησης.
Με έκπληξη άκουσα τον Πρωθυπουργό από τη ΔΕΘ, να μην αναφέρει τίποτα ουσιαστικό για τη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Αλλά για τη Νέα Δημοκρατία, το αναπτυξιακό όραμα της χώρας ταυτίζεται με το αναπτυξιακό σχέδιο 5-10 μεγάλων επιχειρήσεων.
Για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας σε ένα εξαιρετικά μεταβαλλόμενο περιβάλλον, είναι ένα απαιτητικό έργο και χρειάζεται ολοκληρωμένο σχέδιο. Ειδικότερα, για την προσαρμογή στη ψηφιακή μετάβαση και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στο περιβάλλον της κλιματικής κρίσης, απαιτείται εκσυγχρονισμός στην παραγωγή, στις υπηρεσίες και στα προϊόντα, αλλά και στην υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών.
Για να συμβούν όμως όλα αυτά που ακούγονται πάρα πολύ ωραία και έχουν ειπωθεί πολλές φορές, χρειάζονται πολύ συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία, που θα αξιοποιηθούν αντικειμενικά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του έτους, μόνο δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες εμφάνισαν πιστωτική επέκταση. Η αύξηση των επιτοκίων, το κόστος του χρήματος και η πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό αποτελούν υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι επιχειρήσεις, και μάλιστα όσες διαθέτουν υψηλή ρευστότητα, έσπευσαν ήδη από τον περσινό χειμώνα να αποπληρώσουν πρόωρα μεγάλο μέρος των δανείων και των πιστωτικών γραμμών τους, προκειμένου να αποφύγουν την καταβολή υψηλότερων τόκων.
Σήμερα, το κόστος χρήματος -για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ειδικά- φτάνει το 8% – 8,50%. Την ίδια στιγμή βέβαια, 178 μεγάλες κατά βάση επιχειρήσεις έχουν χρηματοδοτηθεί με 2,72 δισεκ. ευρώ δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία έχουν μεσοσταθμικό επιτόκιο 2% και η μέση διάρκεια αποπληρωμής 13 έτη.
Αυτή είναι η προτεραιότητα της κυβέρνησης αναφορικά με ένα πανευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο, όπως είναι τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Όπως έχω πει πάρα πολλές φορές, σε άλλες χώρες με ανάλογα προβλήματα, έχουν χρηματοδοτηθεί κατά προτεραιότητα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες είναι ήδη καταπονημένες από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Μέσα από τα κριτήρια της αγοράς, μέσα από άλλο χρηματοδοτικό φορέα και όχι μόνο μέσα από τις τράπεζες. Δείτε το παράδειγμα της Πορτογαλίας, μιας χώρας με ανάλογες -αν θέλετε- προκλήσεις λόγω των μνημονίων. Γιατί εκεί μπορούν, αλλά εδώ όχι; Δεν υπάρχει “δεν μπορούν”, υπάρχει “δεν θέλουν”.
Τι σημαίνει επί της ουσίας η εν λόγω προτεραιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης; Λίγα για τους πολλούς και πολλά για τους λίγους και αρεστούς.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε επιχειρήσεις-μέλη του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, μόλις μία στις τέσσερις (24%) από αυτές πραγματοποίησε κάποια επένδυση το πρώτο εξάμηνο του έτους. Αυτό όμως, που είχε μεγαλύτερη σημασία είναι ότι η πλειοψηφία των επενδύσεων και συγκεκριμένα το 67,5% χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από ίδια κεφάλαια, το 27,5% χρηματοδοτήθηκε από κάποιο πρόγραμμα και μόλις το 5% χρηματοδοτήθηκε από κάποια τράπεζα.
Επιπλέον, οι επενδύσεις που υλοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα ήταν σχετικά χαμηλού προϋπολογισμού. Το 50% των επενδύσεων ήταν ύψους έως 5.000 ευρώ.
Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έγκειται στη δυσκολία εξεύρεσης προσωπικού με τις κατάλληλες δεξιότητες. Στη χώρα μας, το 86% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να προσλάβουν εργαζόμενους με τα κατάλληλα προσόντα, το πέμπτο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη. Η αιτία του προβλήματος σχετίζεται εν μέρει με την αναντιστοιχία δεξιοτήτων που απέχει, πράγματι, σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ωστόσο, υπάρχει μία ακόμα σοβαρότερη αιτία: Η χώρα μας καταλαμβάνει τις χειρότερες θέσεις στην Ευρώπη σε όλους τους επιμέρους δείκτες της ποιότητας εργασίας, η οποία εξηγεί εν μέρει τη χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Βρισκόμαστε στις τρεις τελευταίες θέσεις της ΕΕ ως προς την ποιότητα του εισοδήματος, και στη χειρότερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ ως προς την ισορροπία μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.
Με τον νέο νόμο της κυβέρνησης για τα εργασιακά, η θέση των εργαζομένων στη χώρα μας υποβαθμίζεται περαιτέρω. Για εμάς, ισχυρή μικρομεσαία επιχειρηματικότητα συμβαδίζει με πολλές και ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνουμε:
1.Τριετή απαλλαγή από τον φόρο πραγματοποιούμενων κερδών, ως κίνητρο για τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών σχημάτων (με συνεργασίες και δικτυώσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων) και την ανάπτυξη αλυσίδων αξίας. Ώστε να μπορούν να προχωρήσουν ευκολότερα σε εξειδίκευση, τεχνολογικό μετασχηματισμό και να αναζητήσουν νέες αγορές, να έχουν βελτιωμένη πρόσβαση σε χρηματοδοτικές πηγές.
2.Ειδικές γραμμές χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, για επενδύσεις μικρομεσαίων στην καινοτομία, την ενεργειακή προσαρμογή, τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Στροφή της Αναπτυξιακής Τράπεζας στη χρηματοδότηση των επενδύσεων της μικρομεσαίας επιχείρησης.
Χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ για τη μετεγκατάσταση μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε βιοτεχνικά πάρκα κλπ.
Το ανέφερα και προηγουμένως, είναι απαράδεκτο, ενώ χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αποκλεισμένες από τον τραπεζικό δανεισμό, η κυβέρνηση να διαθέτει τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης στις τράπεζες, οι οποίες αποφασίζουν, με τα δικά τους κριτήρια ποιες επενδύσεις θα χρηματοδοτηθούν. Με αποτέλεσμα στρατηγικά να πηγαίνουν τα χρήματα στο ήδη γνωστό πελατολόγιο των τραπεζών.
Είχαν το θράσος μάλιστα, στην πρόσφατη αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου, να αυξήσουν κατά 5 δισεκατομμύρια ευρώ, τα δάνεια προς τις τράπεζες και όχι την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Το πρόβλημα, λοιπόν, ξεκάθαρα δεν είναι ότι δεν υπάρχουν χρήματα ή εργαλεία. Δεν υπάρχει διάθεση, γιατί επικρατεί η ιδεοληψία του κ. Μητσοτάκη και ισχυρά συμφέροντα που πολύ απλά ήδη δανείζονται απ’ τις τράπεζες και η μόνη τους αγωνία είναι να δανείζονται ακόμα πιο φθηνά εις βάρος όλων υμών.
Μάλιστα ο Πρωθυπουργός, όταν του πρότεινα πριν 8 μήνες να σχεδιαστεί η αναθεώρηση του ταμείου προς όφελος του ΕΣΥ, των μικρομεσαίων, της πράσινης μετάβασης, δήλωνε ότι πρέπει να μου δώσουν το “Νόμπελ ασχετοσύνης”, διότι το Ταμείο Ανάκαμψης –όπως υποστήριζε- δεν αναθεωρείται . Προχθές, ανακοίνωσε την αναθεώρηση του. Το λέω για να αξιολογήσετε την αξιοπιστία του. Έφτασε στο σημείο να διαψεύδει ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό.
3.Για τα σωρευμένα χρέη σε εφορίες και ασφαλιστικά Ταμεία, προτείνουμε πραγματικές ρυθμίσεις σε 120 δόσεις, με κούρεμα 30% για τους συνεπείς. Εφαρμογή της Ευρωπαϊκής οδηγίας για δημιουργία μηχανισμού έγκαιρης προειδοποίησης για πιθανή αφερεγγυότητα και επισήμανση της ανάγκης άμεσης αντίδρασης μέσω των Επιμελητηρίων.
4.Δεύτερη ευκαιρία αξιοπρέπειας. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνουμε επαναφορά του νόμου ΠΑΣΟΚ του 2010 με επικαιροποιημένα κριτήρια και κανόνες για τη λειτουργία των funds, ώστε να τεθεί τέλος στις εκβιαστικές πρακτικές.
5.Κίνητρα για νέες προσλήψεις με πλήρη απασχόληση, με επιδότηση επί τέσσερα έτη των εργοδοτικών εισφορών στην κοινωνική ασφάλιση.
6.Καθιέρωση ακατάσχετου λογαριασμού για τις επιχειρήσεις, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν βραχυπρόθεσμα στα προβλήματα ρευστότητας. Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
7.Να ασκήσουμε πίεση στις Τράπεζες για τη μείωση των προμηθειών τους σε ηλεκτρονικές συναλλαγές, χρεώσεις ,έξοδα στο e-banking και άλλου τέτοιου είδους χρεώσεις, ώστε να μειωθεί το κόστος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Ως Ευρωβουλευτής είχα καταθέσει ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και η απάντηση που είχα λάβει ήταν ότι στην Ελλάδα αυτό το μεγάλο πρόβλημα δυστυχώς δεν έχει αντιμετωπιστεί από τις δύο διαδοχικές κυβερνήσεις. Κυρίως επί διακυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, έχει κλιμακωθεί το φαινόμενο. Δεν μπορεί να θέλουμε να χτυπήσουμε τη διαφθορά, τη φοροδιαφυγή, να θέλουμε να συνδέσουμε τα POS με τις ταμειακές μηχανές και οι τράπεζες να μη θέλουν να συνεισφέρουν σε αυτά τα κίνητρα. Χρειάζεται ευρύτερη συναίνεση για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα ζητήματα. Και απ’ ότι φαίνεται απ’ την κερδοφορία των τραπεζών, δεν έχουν καμία διάθεση να συνεισφέρουν. Γι’ αυτό λέγαμε προεκλογικά, το είπαμε και από τη ΔΕΘ, να φορολογηθούν τα υπερκέρδη τους, που το πρώτο εξάμηνο έχουν τριπλασιαστεί, ως μερίδιο της δικής τους συνεισφοράς ιδίως αυτή τη δύσκολη στιγμή. που επείγει η ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας.
Ήδη έχουμε θέσει στη Βουλή το πρόβλημα με τις προμήθειες και τις χρεώσεις των μηχανημάτων POS, διότι σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη, η υποχρεωτική χρήση μηχανημάτων στην Ελλάδα συνδέεται με όρια στις χρεώσεις των συναλλαγών. Άλλο ένα «δώρο» της κυβέρνησης στις τράπεζες.
8.Να δοθούν κίνητρα για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάνελ στις μικρές επιχειρήσεις, ώστε να εξασφαλιστεί η πράσινη μετάβαση και η μείωση του κόστους παραγωγής.
9.Στενή συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών θεσμών, εργοδοτών, και οργανώσεων των εργαζομένων, για την αξιοποίηση προγραμμάτων αναβάθμισης των δεξιοτήτων που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ για παράδειγμα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και άλλων πολιτικών πρωτοβουλιών της ΕΕ αναφορικά με τις δεξιότητες.
Κυρίες και κύριοι,
Η χώρα έχει ανάγκη από ένα ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο. Μία ανάπτυξη που δεν θα είναι real estate, το 77% περίπου των άμεσων ξένων επενδύσεων. Ανάπτυξη του αφελληνισμού, δεν νομίζω ότι βοηθά στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της χώρας. Είναι μια ανάπτυξη η οποία δυστυχώς δεν θα βοηθήσει την κοινωνία να αποκτήσει την απαιτούμενη ανθεκτικότητα σε παγκόσμιες αναταράξεις. Και πάντα όταν αυτές προκύπτουν, πλήττονται οι πιο αδύναμοι. Εμείς θέλουμε μια ανθεκτική, βιώσιμη, δίκαιη ανάπτυξη, που τα οφέλη της θα διαχέονται σε όλη την κοινωνία.
Έχουμε ένα άλλο σχέδιο και ο μόνος τρόπος να το πετύχουμε, είναι να σταθεί όρθια η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Με αυτές τις σκέψεις, θα ήθελα να σας ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου σας, τις οποίες θα παρακολουθήσουμε ως κόμμα με μεγάλο ενδιαφέρον.
