Εν μέσω πανδημίας και λίγο καιρό μετά την αναγνώριση των αποφοίτων των κολλεγίων, η κυβέρνηση προχωρά πραξικοπηματικά με νέο νομοσχέδιο της υπουργού Θρησκευμάτων Κεραμέως στη διάλυση της εκπαίδευσης.

Το νέο νομοσχέδιο, έρχεται να πλήξει ευθέως τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης με την πλήρη αναγνώριση των κολεγίων και την εξώθηση των μαθητών από τη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση, να επαναφέρει μετά τη χούντα την αστυνομία μέσα στα πανεπιστήμια και να διαλύσει οποιαδήποτε έννοια του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων. Πρόκειται για μια επίθεση της κυβέρνησης συνολικά στην εκπαίδευση που επιχειρεί  με ένα νόμο και ένα άρθρο να περάσει ότι μπορεί λόγω της πανδημίας. Σύσσωμη πανεπιστημιακή κοινότητα, οι φοιτητές, οι καθηγητές και οι μαθητές αντιδρούν με μαζικές κινητοποιήσεις και έχουν καταφέρει να αναδείξουν το πως αυτό το νομοσχέδιο αποτελεί τομή και πισωγύρισμα για την κοινωνία. Οι μηχανικοί, δε, αποτελούν έναν από τους  επαγγελματικούς κλάδους που πλήττονται πιο άμεσα από το νέο εκπαιδευτικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, αφού πριμοδοτεί τα κολέγια με την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων σε απόφοιτούς τους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους αντίστοιχους επαγγελματικούς κλάδους.

Φίλτρα Εισαγωγής (κόφτης)  για το Πανεπιστήμιο

Μία από τις βασικές κατευθύνσεις που εισάγεται είναι η διαδικασία ελάττωσης του αριθμού φοιτητών. Για να επιτευχθεί η κατεύθυνση αυτή εφαρμόζεται μία σειρά διατάξεων που σκοπό έχουν είτε να περιορίσουν τους εισαχθέντες σε ΑΕΙ, αποκλείοντας τους από την Ανώτατη Εκπαίδευση είτε να τους κατευθύνουν σε Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης και Κολέγια.

Οι μεταρρυθμίσεις ξεκινούν από τη Δευτεροβάθμια όπου πριν ο μαθητής καλεστεί να αντιμετωπίσει τη σκληρή – έτσι όπως διαμορφώνεται – δοκιμασία των Πανελλαδικών Εξετάσεων, θα χρειαστεί να περάσει από την  εντατικοποιημένη διαδικασία των προαγωγικών και απολυτήριων εξετάσεων, όπως αυτή διαμορφώνεται από την Τράπεζα Θεμάτων. Μέσω ενός διευρυμένου συνόλου προτεινόμενων θεμάτων και της επακόλουθης διόγκωσης της εξεταστέας ύλης, αυξάνεται ραγδαία το επίπεδο δυσκολίας για ένα μαθητή, ήδη από την πρώτη τάξη του Λυκείου.

Σε νέο φίλτρο θα υπόκεινται φτάνοντας στις Εισαγωγικές Εξετάσεις για το πανεπιστήμιο, αυτό της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Η βάση αυτή θα διαμορφώνεται αρχικά από τον μέσο όρο των μέσων επιδόσεων σε κάθε επιστημονικό πεδίο, ανεξάρτητα από το συντελεστή βαρύτητας κάθε μαθήματος. Στη συνέχεια, η βάση κάθε πεδίου μπορεί να μεταβάλλεται από το κάθε τμήμα μέσω ενός συντελεστή που θα κυμαίνεται στο 80% – 120%, ο οποίος όμως μπορεί υπό περιπτώσεις να καθορίζεται και από το Υπουργείο Παιδείας(!!!). Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο αυστηρή ακόμα και από τη βάση του 10, αφού ανάλογα με τον συντελεστή, μπορεί να ξεπεράσει τα 15.000 μόρια.

Ο τελικός κόφτης έρχεται τέλος από τη διαδικασία επιλογής τμήματος φοίτησης, μέσω του διπλού μηχανογραφικού και του παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου. Πλέον οι επιλογές του πρώτου μηχανογραφικού θα περιορίζονται στο 10% των διαθέσιμων σχολών/τμημάτων για τα ΓΕΛ και 20% για τα ΕΠΑΛ, χωρίς όμως οι μαθητές να γνωρίζουν τον συντελεστή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Για τους αποτυχόντες της πρώτης φάσης, θα υπάρχει δεύτερη φάση κατάθεσης μηχανογραφικού χωρίς περιορισμό στον αριθμό σχολών/τμημάτων για την κάλυψη των θέσεων που απομένουν στις τελευταίες.

 Έτσι, οι μαθητές θα καλούνται είτε να μετριάσουν τις προσδοκίες τους σε σχέση με τις σπουδές που επιθυμούν να ακολουθήσουν, υπό τον κίνδυνο αποτυχίας στο πρώτο μηχανογραφικό, είτε να ρισκάρουν, με κίνδυνο να επιλέξουν μία σχολή μέσω του δεύτερου μηχανογραφικού που δεν είναι της αρεσκείας τους και ενδέχεται τελικά να μην ακολουθήσουν. Ταυτόχρονα, θεσπίζεται η κατάθεση παράλληλου μηχανογραφικού για της εισαγωγή σε δημόσιο ΙΕΚ, με κριτήρια εισαγωγής που θα καθορίζονται από το κάθε ίδρυμα και όχι το Υπουργείο Παιδείας. Συνδυάζοντας τη διπλή φάση κατάθεσης μηχανογραφικού με το παράλληλο μηχανογραφικό για τα ΙΕΚ, είναι εμφανής η προσπάθεια αποτροπής ενός κομματιού του μαθητικού σώματος από την Ανώτατη Εκπαίδευση και προτροπής στη φοίτηση με μορφή κατάρτισης. Κάτι τέτοιο ενισχύεται επίσης από την θεσμοθέτηση τριετών προγραμμάτων σπουδών επιπέδου bachelor, σε «ανωτατοποιημένα» – πρώην ΤΕΙ.

Τέλος, ακόμα και στην περίπτωση που ένας υποψήφιος φοιτητής καταφέρει να περάσει από τα φίλτρα εισαγωγής, καλείται να αντιμετωπίσει το νέο φίλτρο περιορισμού της διάρκειας φοίτησης. Συγκεκριμένα, εφαρμόζεται όριο φοίτησης στα ν+2 χρόνια για τετραετείς σχολές και ν+3 για πενταετείς και εξαετείς σχολές. Με την παραβίαση των ορίων αυτών οι φοιτητές θα διαγράφονται αυτόματα από τις σχολές τους, πρακτικά στερούμενοι το δικαίωμα απόκτησης ενός τίτλου ανώτατων σπουδών από δημόσιο πανεπιστημιακό ίδρυμα. Εκτός των νέο-εισαχθέντων φοιτητών, όλοι οι φοιτητές που δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους απειλούνται από το εν λόγω μέτρο, αφού προβλέπονται αντίστοιχα όρια φοίτησης και γι’ αυτούς.

Ποιότητα σπουδών σε Δημόσια και Ιδιωτική Εκπαίδευση:

Πρώτος στόχος η υποβάθμιση των ΑΕΙ, απώτερος η ενίσχυση των κολεγίων

Ένα βασικό μέσο για την υποβάθμιση της ποιότητας σπουδών στη δημόσια εκπαίδευση αποτελεί η υποχρηματοδότηση των Πανεπιστημίων. Γίνεται σαφές από τους κρατικούς προϋπολογισμούς τόσο για το 2020 όσο και για το 2021 ότι η κυβέρνηση φροντίζει όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις να υποχρηματοδοτεί τα Δημόσια Πανεπιστήμια, σε σημείο τέτοιο ώστε φοιτητικές παροχές να μειώνονται/καταργούνται, εργαστήρια να υπολειτουργούν και διδακτικό/ερευνητικό προσωπικό να μένει απλήρωτο.

Σαφές παράδειγμα για το παραπάνω αποτελεί το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Δεν είναι λίγες οι φορές που όργανα του ΕΜΠ με ανώτατα αυτών τη Σύγκλητο και την Πρυτανεία έχουν εκφράσει την αντίθεση τους με τον φθίνοντα τακτικό προϋπολογισμό του ιδρύματος και πιο συγκεκριμένα τις μειωμένες επιχορηγήσεις για δαπάνες όπως τα λειτουργικά έξοδα, τη σίτιση κ.α. Η ίδια κατάσταση παρατηρείται και σε άλλα Πολυτεχνεία και Πολυτεχνικές σχολές της Ελλάδας, όπου ο χαρακτήρας των σχολών καθιστά απαραίτητη την παροχή υλικών, εξοπλισμού και υποδομών για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας και της ποιότητας σπουδών τους.

Στην αντίπερα όχθη της υποχρηματοδότησης βρίσκεται φυσικά η διαδικασία της αξιολόγησης. Η κυβέρνηση, καταργώντας την Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), ίδρυσε την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ, ως μία νέα «εξυγιασμένη», «ανεξάρτητη» αρχή, για να αναλάβει μεταξύ άλλων τη διαδικασία αξιολόγησης των ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι νέοι δείκτες αξιολόγησης και «διασφάλισης ποιότητας» της ΕΘΑΑΕ διαμορφώνουν πλέον την κρατική χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις εκθέσεις των ίδιων των Ιδρυμάτων που αφορούν τις ανάγκες τους. Έτσι, δρομολογείται η «επιβράβευση» των ιδρυμάτων που καλύπτουν τους «ανεξάρτητους» αλλά ασαφώς ορισμένους δείκτες αξιολόγησης αφήνοντας παράλληλα περιθώριο υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης ιδρυμάτων όπου κρίνεται σκόπιμο από την ΕΘΑΑΕ. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται στα Πανεπιστήμια ένας φαύλος κύκλος υποχρηματοδότησης – υποβάθμισης της ποιότητας σπουδών – αυστηρής/εκδικητικής αξιολόγησης – περεταίρω υποχρηματοδότησης.

Επιπλέον, ο δεύτερος και πιο παρεμβατικός ρόλος της ΕΘΑΑΕ αφορά την «διαμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη». Η τελευταία αναλαμβάνει πλέον την ευθύνη κλεισίματος ή συγχώνευσης τμημάτων, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό μεταξύ ΑΕΙ και ιδιωτικών κολλεγίων. Τα ΑΕΙ που λόγω μικρού αριθμού φοιτητών βρίσκονται σε δυσμενή θέση, υπό τον κίνδυνο κλεισίματος ή συγχώνευσης θα πρέπει να ανταγωνιστούν ιδιωτικά ιδρύματα παρεμφερών (κολλέγια ή και ΙΕΚ) επιστημονικών αντικειμένων, προς τα οποία κατευθύνονται υποψήφιοι σπουδαστές τους. Με βάση τα παραπάνω τα κολλέγια θα βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση ενώ τα δημόσια ΑΕΙ σε μεθοδευμένα μειονεκτική. Εκεί εξάλλου καταλήγει το εκπαιδευτικό νομοσχέδιο: στη διοχέτευση ενός μεγάλου τμήματος του φοιτητικού σώματος στα ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα έναντι των δημοσίων.

Η μεθοδολογία εφαρμογής του νομοσχεδίου: Πειθάρχηση και Καταστολή

Οι ριζικές αυτές τομές του νομοσχεδίου προκαλούν ήδη τις αντιδράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας και συνολικά της κοινωνίας. Ο μόνος τρόπος διασφάλισης της εφαρμογής του από την πλευρά της κυβέρνησης είναι η αστυνομική βία και η καταστολή. Με πρόσχημα την πανδημία και τα υγειονομικά μέτρα, οι διαδηλώσεις μαθητών, φοιτητών και  εκπαιδευτικών δέχονται επιθέσεις κρατικής καταστολής με βία, χημικά και προσαγωγές/συλλήψεις. Εάν η κυβέρνηση ενδιαφερόταν πραγματικά για την πανδημία, θα προχωρούσε σε μορατόριουμ ψήφισης νόμων άσχετων με την πανδημία, και δη που συναντούν ευρεία κοινωνική αντίδραση. Μια τέτοια εικόνα καταστολής προβλέπεται από το νομοσχέδιο και για το εσωτερικό των Πανεπιστημίων, με την ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας.

Το νέο αυτό κατασταλτικό σώμα θα είναι εξοπλισμένο με γκλομπ και χειροπέδες, θα έχει τη δυνατότητα ανάκρισης φοιτητών (!!!) και γενικότερα θα προβλέπει για την τήρηση του νέου πειθαρχικού δικαίου για τα πανεπιστήμια που θεσμοθετείται. Με βάση το τελευταίο, πράξεις όπως η αντιγραφή ή η ασαφώς ορισμένη «παρεμπόδιση λειτουργίας» χαρακτηρίζονται ως αδικήματα με αυστηρότατες ποινές που μπορούν να φτάσουν στην διακοπή της φοιτητικής ιδιότητας. Στην ουσία, πέρα από ένα μέτρο διαγραφής φοιτητών και συρρίκνωσης της φοιτητικής μάζας, αποτελεί μία προσπάθεια «εκκαθάρισης» της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από κάθε είδους πολιτική διαδικασία εντός του πανεπιστημίου, που μπορεί να καταλήξει σε συλλογικές αποφάσεις δράσης με μορφές πάλης όπως κινητοποιήσεις, παραστάσεις διαμαρτυρίας, καταλήψεις κ.α.

Γίνεται σαφές ότι με το νέο πανεπιστημιακό πειθαρχικό κώδικα και την πανεπιστημιακή αστυνομία, διαμορφώνεται μία σκοτεινή, απολυταρχική εικόνα για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Οι φοιτητές πλέον θα αντιμετωπίζονται ως εγκληματίες, ενώ οι ελευθερίες τους περιορίζονται δραματικά αφού τους στερείται το δικαίωμα πολιτικής, πολιτιστικής, ελεύθερης έκφρασης.

Επαγγελματική ισοδυναμία αποφοίτων κολεγίων

Στο ίδιο κλίμα με τις προηγούμενες νομοθετικές απόπειρες, έτσι και η τροπολογία που ψηφίστηκε στα τέλη του 2020, επικαλούμενη ευρωπαϊκή οδηγία, εξισώνει τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων ΑΕΙ με αυτά των αποφοίτων κολεγίων, ξεκινώντας από το ΤΕΕ και το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδας, με τα επαγγέλματα του Αρχιτέκτονα Μηχανικού για το ΤΕΕ και Οικονομολόγου και Λογιστή Φοροτεχνικού για το ΟΕΕ.

Στα πλαίσια αυτά, ανοίγεται ο δρόμος για την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων σε απόφοιτους κολεγίων συνολικά για τους μηχανικούς, και την εγγραφή τους στο ΤΕΕ. Η τροπολογία της κυβέρνησης διευκολύνει την απόκτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους κλάδους των μηχανικών με χρήση τίτλων σπουδών από κολέγια, καθιστώντας το ΑΤΕΕΝ (Αυτοτελές Τμήμα Εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας) αρμόδιο και ταυτόχρονα περιορίζει τη δικαιοδοσία του ΤΕΕ. Μάλιστα, καλεί τους επαγγελματικούς φορείς να εγγράφουν άμεσα τους εν λόγω πτυχιούχους.

Η επαγγελματική αναγνώριση πτυχίων ολιγοετών κύκλων σπουδών από κολέγια στα οποία η εκπαιδευτική διαδικασία διαμορφώνεται από ιδιωτικούς φορείς χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, απαξιώνει συνολικά την αγορά εργασίας και τον κλάδο των μηχανικών. Επιπλέον, υποτιμάται η κοινωνική ευθύνη του κλάδου, που αφορά τη σχεδίαση και διεκπεραίωση ενός έργου με γνώμονα την ασφάλεια και την προστασία του περιβάλλοντος. Πλήττει συνολικά τα δικαιώματα των μηχανικών, οξύνει την επαγγελματική ανασφάλεια και αυξάνει τον ανταγωνισμό μεταξύ μηχανικών, προς όφελος του ιδιωτικού τομέα.

Η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση επηρεάζει άμεσα μηχανικούς και λοιπούς εργαζόμενους, εκπαιδευτικούς, φοιτητές και μαθητές. Οι μηχανικοί θα πρέπει να αγωνιστούν στο πλάι επαγγελματικών φορέων και σωματείων, φοιτητικών συλλόγων και μαθητών για την μη εφαρμογή της νομοθετικής ρύθμισης και την απόσυρσή της. Η Υπουργός Παιδείας αξιοποιεί την υγειονομική κρίση, και τις επιπτώσεις της καταστροφικής διαχείρισής της κυβέρνησης για να κάνει νομοθετικές παρεμβάσεις με το λιγότερο δυνατό πολιτικό κόστος, ποντάροντας σε μειωμένες κοινωνικές αντιδράσεις. Θα πρέπει σαν μηχανικοί να ανατρέψουμε αυτό το κλίμα αδράνειας και να αντιταχθούμε στην πολιτική της κυβέρνησης.

Καλούμε όλες και όλους να στηρίξουν και να συμμετέχουν στις συγκεντρώσεις και τα συλλαλητήρια την Τετάρτη 10/02 (Προπύλαια 1 μμ στην Αθήνα και στο Αγ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη) και στις απογευματινές πορείες της Πέμπτης που ψηφίζεται το νομοσχέδιο σε όλη τη χώρα, ενάντια στην ψήφιση του εκπαιδευτικού νομοσχεδίου!

Απαιτούμε την άμεση απόσυρσή του!