Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ, στις 23/4, θα κριθεί το μέλλον της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ένωσης των Ευρωπαίων. Πρόκειται για την Ένωση στην οποία επενδύθηκαν τόσες ελπίδες και η οποία, τα τελευταία χρόνια, μας επεφύλαξε τόσες απογοητεύσεις.
Η θλιβερή εξέλιξη με τις εκατόμβες των θυμάτων της πανδημίας, μας θύμισε, ακόμη μια φορά, πόσο αδύνατη είναι η Ένωσή μας. Απέναντι στην προοπτική της ενδυνάμωσής της υπάρχει, όμως, διάσταση απόψεων, στρατηγικών επιλογών και προοπτικών.
Πίσω από την σύγκρουση για τον κορωνοϊό, εμφανίζεται το πραγματικό πολιτικό διακύβευμα της Ένωσης. Η θα κάνει ένα αποφασιστικό βήμα για την Ευρώπη των λαών η θα καταγραφεί ως ένα club πλουσίων χωρών που εκμεταλλεύεται τους πτωχότερους.
Η λύση πρέπει να είναι σαφής, ολοκληρωμένη και αδιαπραγμάτευτη. Κάθε άλλη επιλογή θα είναι μια λάθος επιλογή. Διβουλίες, αμφιθυμίες και σοφιστείες δεν χωρούν αυτή τη στιγμή.
Τέτοιες, όμως, είναι οι αποφάσεις και προτάσεις που διατυπώθηκαν στο κείμενο των συμπερασμάτων του πρόσφατου Eurogroup, και αναφέρονται στις δανειοδοτήσεις των κρατών μελών από τον ΕSM: «Η μόνη προϋπόθεση για την πρόσβαση στη γραμμή στήριξης (από τον ΕSM) είναι τα κράτη μέλη της ευρωζώνης που ζητούν στήριξη να την χρησιμοποιήσουν για να στηρίξουν την εγχώρια χρηματοδότηση των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, θεραπείας και πρόληψης των ζημιών που προκλήθηκαν λόγω της κρίσης του covid-19».
Τι καταλαβαίνει ένας λογικός αναγνώστης απ’ αυτό το απόσπασμα; Mα, ότι οι χρηματοδοτήσεις θα έχουν σχέση με τον covid-19. Έλα, όμως, που υπάρχει «δημιουργική ασάφεια» (διάβαζε, συμβιβασμός η υποκρισία) σε σχέση με σχέση με τους όρους και τις προϋποθέσεις («αιρεσιμότητες» και «επιλεξιμότητες») του δανεισμού. Ειδάλλως, προς τι συγκαλείται η σύνοδος κορυφής των ηγετών των κρατών μελών της ΕΕ, στις 23/4; Τι είδους ακροβασία θα απαιτηθεί, ούτως ώστε ο covid-19 να θεωρηθεί συναφής και με την αντιμετώπιση ελλειμμάτων και χρεών που έχουν δημιουργηθεί, εξ άλλων λόγων, στα ασθενέστερα κράτη μέλη; Υποθέτω ότι αυτό θα συμβεί μέσα από την συνήθη υπεκφυγή των ευρωπαϊκών ηγεσιών. Αφού ληφθεί μια απόφαση, οι έχοντες την ευθύνη της εφαρμογής των αποφάσεων- δηλαδή, η διορισμένη Ευρωπαϊκή Επιτροπή- θα κάνει ότι εξετάζει την συνάφεια των δαπανών με τον κορωνοϊό αλλά θα μπορεί και να μην την εξετάζει. Θα μπορεί να ανακαλύπτει αιτιακές συσχετίσεις εκεί που δεν υπάρχουν και να παρακάμπτει εκείνες που, όντως, υπάρχουν.
Αντί πολιτικής, λοιπόν, θα επιλεγεί, ακόμη μια φορά, η υπεκφυγή; Ένας δήθεν ορθολογισμός στη θέση μιας καθαρής στοχοθεσίας; Αντί μιας σαφούς θέσης που, εμείς οι Σοσιαλιστές, διατυπώσαμε, νωρίς και ευθαρσώς, θα οδηγηθούμε, πάλι, σε κάτι μισό και μίζερο;
Είναι πρόδηλο ότι στην ΕΕ δεν σκεφτόμαστε όλοι το ίδιο. Ούτε έχουμε τις ίδιες αξίες ή προτεραιότητες. Οι σοσιαλδημοκράτες, για παράδειγμα, κατανοούμε την κοινοτική αλληλεγγύη διαφορετικά από τους συντηρητικούς. Γι αυτούς, αλληλεγγύη είναι η ελεημοσύνη με βάση τους κανόνες που θέτουν οι πλούσιοι και ισχυροί του Βορρά. Ακόμη κι αν η θέση τους παρουσιάζεται μ’ ένα διαφορετικό προσωπείο ή υλοποιείται μέσα από δολιχοδρομίες και υποκριτικές συμπεριφορές, παραμένει το γεγονός δύο διαφορετικών στρατηγικών για την Ευρώπη: Η μια, των σοσιαλδημοκρατών, που προκρίνει μια κοινωνική, πράσινη και ψηφιακή Ευρώπη που θα προκύψει μέσα από κοινές πολιτικές μεταρρυθμίσεων. Η άλλη, των συντηρητικών, που πρεσβεύει μια Ευρώπη φέουδο των ισχυρών. Αυτή την πολιτική την μάθαμε καλά στην Ελλάδα, όταν βαφτίζοντας το κρέας ψάρι, εισπράτταμε την εξουθενωτική λιτότητα για μεταρρύθμιση.
