Ομιλία Δημήτρη Κωνσταντόπουλου, Εισηγητή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, επί του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις».

Κύριε Πρόεδρε

Κύριε Υπουργέ

Κυρίες & Κύριοι Συνάδελφοι,

Η συζήτηση επί της αρχής και η ακρόαση των φορέων, επιβεβαίωσε τις ενστάσεις και τους ενδοιασμούς μας, ως προς τη διαδικασία που ακολουθείτε. Ωστόσο, ήταν εποικοδομητική και γόνιμη η παρουσία τους, με τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις τους.

Επιβεβαίωσε ακόμη τις θέσεις  της Δημοκρατικής Συμπαράταξης για το Δημόσιο Πανεπιστήμιο .

Για μας το Δημόσιο Πανεπιστήμιο είναι ένα Πανεπιστήμιο διοικητικά αυτοτελές , οικονομικά αυτοδύναμο.

Ένα Δημόσιο Πανεπιστήμιο απελευθερωμένο από τα δεσμά του κρατισμού.

Ανταγωνιστικό σε διεθνές επίπεδο.

Αυτό είναι το ζητούμενο της νέας εποχής.

Για εμάς, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, το εκπαιδευτικό σύστημα , μπορεί να αποτελέσει τον πυλώνα του κοινωνικού κράτους.

Να δημιουργήσει μέσα από την κρίση ευκαιρίες και να δώσει προοπτική και ελπίδα στη νέα γενιά.

Να σταματήσει το brain drain.

Να θυμίσω ότι ο Νόμος 1268/82, νόμος ΠΑΣΟΚ ήταν αυτός που άλλαξε την πορεία της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης , ιδίως αν σκεφτεί κανείς  ότι ο ν. 5343/1932 αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτικός μια και άντεξε 50 χρόνια.

Με τον ν. 1268/82

• Κατοχυρώνεται το Πανεπιστημιακό άσυλο
• Καθιερώνεται η έρευνα και οι Μεταπτυχιακές σπουδές
• Καταργείται η έδρα
• Καθιερώνεται η συμμετοχή των φοιτητών
• Θεσμοθετείται το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας

Με τον ν. 4009/2011 που ψηφίσθηκε από τα 5/6 της Βουλής :

• Ορίζεται η Ακαδημαϊκή Ελευθερία
• Επαναπροσδιορίζεται το κανονιστικό πλαίσιο αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ
• Ορίζονται τα όργανα διοίκησης των ΑΕΙ
• Εκλέγονται Πρυτάνεις ύστερα από Διεθνή Πρόσκληση

Σήμερα η προσπάθεια που γίνεται είναι απόλυτα στοχευμένη.

Να αποδομηθεί ο νόμος 4009/2011 -νόμος που ψηφίσθηκε από τα 5/6 της Βουλής και σήμερα χρειαζόταν νομοτεχνικές βελτιώσεις- και να μπει στη λήθη η μεγάλη μεταρρυθμιστική αλλαγή του 1982.

Η διαφωνία μας εδράζεται ακριβώς εκεί, στη φιλοσοφία του Σχεδίου Νόμου που συζητάμε.

Γιατί ομολογουμένως, υπάρχουν επιμέρους άρθρα που με μικρές βελτιώσεις,

κινούνται σε θετική κατεύθυνση.

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

Το παρόν σχέδιο νόμου στο σύνολό του δεν υπηρετεί την αναβάθμιση της ποιότητας της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με :

• Την επαναφορά της έννοιας του ασύλου παλαιότερων εποχών
• Την αντικατάσταση των Συμβουλίων Ιδρύματος από τα διακοσμητικά ΑΣΑΕΕ με απροσδιόριστη συγκρότηση
• Τη δυνατότητα του Υπουργού να ιδρύει ή να καταργεί Τμήματα, Σχολές και ΑΕΙ χωρίς προηγούμενη γνώμη κανενός οργάνου .
• Την ενίσχυση της κομματικοποίησης στα Πανεπιστήμια μέσω της ενίσχυσης της συμμετοχής των φοιτητών στη διοίκηση του Πανεπιστημίου και των ακαδημαϊκών του μονάδων για θέματα που δεν αφορούν τους φοιτητές.
• Την εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων διοίκησης από άλλες κατηγορίες προσωπικού, πλην των μελών ΔΕΠ.
• Την εκλογή των αντιπρυτάνεων με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο από αυτό του πρύτανη
• Την κατάργηση ουσιαστικά της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας
• Τους εκτεταμένους περιορισμούς και τις γραφειοκρατικές διαδικασίες που εισάγονται στη λειτουργία των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών και παράλληλα την κατάργηση της αξιολόγησής τους από την Ανεξάρτητη Αρχή (ΑΔΙΠ).
• Το νέο δαιδαλώδες θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΕΛΚΕ, το οποίο εισάγει περαιτέρω γραφειοκρατικές διαδικασίες στη λειτουργία τους, στη διαχείριση των πόρων τους .

Συγκεκριμένα ως προς τα άρθρα :

Άρθρο 2, Ορισμοί:

Οι φοιτητές δεν συμμετέχουν στα εκλεκτορικά σώματα για την εκλογή οργάνων διοίκησης Α.Ε.Ι.

Συνεπώς να διορθωθεί η διατύπωση σε Φοιτητές με δικαίωμα συμμετοχής στα όργανα διοίκησης των Α.Ε.Ι..

Άρθρο 3 Άσυλο

Κύριοι, για εμάς την Δημοκρατική Συμπαράταξη, το Πανεπιστήμιο είναι χώρος ελεύθερης διακίνησης ιδεών, καινοτομίας, έρευνας.

Δεν μπορεί να αποτελεί άβατο παρανομίας και ατιμωρησίας.

Δεν έχει κανένα νόημα η επαναφορά ρυθμίσεων οι οποίες ανήκουν σε μία άλλη εποχή.

Στην παρ. 2 τουλάχιστον να προστεθεί και το πλημμέλημα, ειδάλλως θα ενταθούν φαινόμενα παραβατικότητας.

Είναι δυνατόν κ. Υπουργέ να περιμένουμε τη συνεδρίαση του Πρυτανικού Συμβουλίου για την επέμβαση των αρχών ;

Άρθρο 8 Εσωτερικός κανονισμός ΑΕΙ

Υπάρχει ασάφεια στη διαδικασία εκλογής των εκπροσώπων φοιτητών και προσωπικού στα συλλογικά όργανα.

Επίσης, εφόσον οι εσωτερικοί κανονισμοί θα εγκριθούν τουλάχιστον 12 μήνες μετά τη ψήφιση του σχεδίου νόμου, θα υπάρχει νομικό κενό για την αντιπροσώπευση στα όργανα .

Θεωρούμε ότι 6 μήνες είναι υπεραρκετοί!

Άρθρο 13, Σύγκλητος

Ουδείς είπε όχι στη συμμετοχή των φοιτητών για έκφραση γνώμης,

Ακόμα και με ψήφο για θέματα που τους αφορούν, όπως η φοιτητική μέριμνα. Ακόμα και στα προγράμματα σπουδών θα έλεγα να εκφράζουν γνώμη, αλλά όχι ψήφο.

Γιατί, δεν μπορούν οι φοιτητές κ. Υπουργέ να αποφασίζουν επί παντός επιστητού.

Αυτό δε συμβαίνει πουθενά.

Χθες πρότεινα τη συμμετοχή των φοιτητών του ΕΑΠ και την έκφραση γνώμης τους. Κάντε το αποδεχόμενος την πρότασή μας.

Στην παράγραφο –κα- του ίδιου άρθρου, είναι σωστή η ένταξη των ξενόγλωσσων προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών.

Να προστεθεί όμως και η δυνατότητα να μην είναι μόνο σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο, αλλά και με άλλα πανεπιστημι8ακά ιδρύματα κύρους, καθώς και η δυνατότητα για διατμηματικά προγράμματα.

Σε ό,τι δε αφορά τα μεταπτυχιακά για τους ξένους φοιτητές, υιοθετήστε την πρόταση των φορέων περί του ΔΟΑΤΑΠ

Άρθρο 15, Πρύτανης –Αντιπρυτάνεις

Για όλα τα μονοπρόσωπα όργανα διοίκησης πρέπει να ψηφίζουν μόνο τα μέλη ΔΕΠ τα οποία και έχουν το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» και όχι άλλες κατηγορίες προσωπικού.

Επίσης ο συντελεστής βαρύτητας 0,2 στην κάλπη των άλλων κατηγοριών προσωπικού για την εκλογή του Πρύτανη και Αντιπρυτάνεων, είναι πολύ μεγάλος. Να καταργηθεί τελείως ή τουλάχιστον να επανέλθει 0,1 όπως ήταν στον Νόμο πλαίσιο του 1982.

Άρθρο 18.

Ο Κοσμήτορας πρέπει να είναι Καθηγητής Α’ βαθμίδας

Άρθρο 21, Συνέλευση Τμήματος

Η αλλαγή του γνωστικού αντικειμένου στο οποίο έχει διοριστεί καθηγητής από τη ΓΣ του Τομέα, θα πρέπει να έχει τη σύμφωνη γνώμη του καθηγητή που υπηρέτησε το αντικείμενο κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Άρθρο 27, Διευθυντής Τομέα

Ο περιορισμός εκλογής σε 4 θητείες, θα επιβάλει σταδιακά την υποψηφιότητα όλων των μελών ενός μικρού τομέα (π.χ. 6-7 ατόμων), ανεξαρτήτως προθυμίας και διοικητικών ικανοτήτων.

Άρθρα 28, 29

Να προστεθεί και η κλινική στις δομές όπου ορίζεται η εκλογή διευθυντή.

Άρθρο 32, Ίδρυση Π.Μ.Σ.

Με το παρόν νομοσχέδιο ανοίγεται το ζήτημα των υποχρεωτικά δωρεάν μεταπτυχιακών.

Για εμάς μία η θέση μας, ίσες ευκαιρίες για όλους χωρίς αποκλεισμούς και ιδιαίτερα στήριξη των οικονομικά ασθενεστέρων φοιτητών.

Με το νομοσχέδιο ορίζεται το ποσοστό δωρεάν φοίτησης, προβλέπεται να δίνονται δωρεάν υποτροφίες στους ασθενέστερους και αξιολόγηση των μεταπτυχιακών που εμπεριέχει και την έννοια της κοστολόγησης.

Και μάλιστα, όπως έχουμε πει και έρχεστε στη θέση μας, αυστηροποίηση και κοστολόγηση των μεταπτυχιακών.

Ωστόσο, δεν μπορεί –και διαφωνούμε- να επεμβαίνει ο Υπουργός και η Επιτροπή που αυτός θα ορίζει στην έγκριση και αξιολόγηση των Μεταπτυχιακών.

Ο ρόλος της πιστοποίησης ανήκει στην ΑΔΙΠ, στην ανεξάρτητη αυτή αρχή.

Πρέπει να ισχυροποιηθεί ο ρόλος της.

Το κριτήριο της «πρόδηλης δυσαναλογίας μεταξύ των τελών φοίτησης και των παροχών προς τους φοιτητές», καθώς και του «μεγάλου ύψους των τελών φοίτησης» για αναπομπή από τον Υπουργό της απόφασης ίδρυσης του Μεταπτυχιακού, είναι υποκειμενικό και δίνει πρόσφορο έδαφος για αυθαιρεσίες.

Θα επιφυλαχθούμε για το άρθρο περιμένοντας νομοτεχνικές βελτιώσεις σύμφωνα με τις προτάσεις μας.

Άρθρο 36 παρ. 4. ΠΜΣ

Είναι πολύ χαμηλό το πλαφόν 20% για την αμοιβή των μελών ΔΕΠ που συμμετέχουν.

Άρθρο 37, παρ. 1. Πόροι του Μεταπτυχιακού.

Να προστεθούν στους πόρους και τα τέλη φοίτησης.

Άρθρο 40, Ελάχιστη διάρκεια, δικαιώματα και υποχρεώσεις υποψηφίων διδακτόρων

Να οριστεί και η μέγιστη διάρκεια εκπόνησης του διδακτορικού.

Άρθρο 44, Αξιολόγηση

Προβλέπεται εξωτερική ακαδημαϊκή αξιολόγηση των Μεταπτυχιακών και των διδακτορικών σπουδών κάθε Σχολής από 5μελή Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή.

Οι αξιολογήσεις πρέπει να γίνονται από την ΑΔΙΠ, η οποία πρέπει να ενισχυθεί για να κάνει καλύτερα το έργο της.

Άρθρο 46

Πρέπει να ξαναδείτε το άρθρο για να λύσουμε ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί τους πτυχιούχους των ΤΕΙ εδώ και 30 χρόνια.

Με τη ρύθμιση κ. Υπουργέ, δεν κατοχυρώνονται επαγγελματικά Δικαιώματα όπως είναι το ζητούμενο εδώ και 30 χρόνια.

Διότι δεν ρυθμίζονται επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά ένα «πλαίσιο πρόσβασης σε επαγγελματικές δραστηριότητες» ή Προσόντα.

Έτσι, κ. Υπουργέ, υπάρχει κίνδυνος να έχουμε αφενός πτυχιούχους ορισμένων τμημάτων ΤΕΙ με ρυθμισμένα επαγγελματικά δικαιώματα και αφετέρου πτυχιούχους με προσόντα ή με πρόσβαση σε κάποιες δραστηριότητες.

Θυμίζω ότι η κείμενη νομοθεσία ρητά απαιτεί την ύπαρξη επαγγελματικών δικαιωμάτων  και όχι προσόντων για συγκεκριμένες επαγγελματικές δραστηριότητες και προβλέπει την έκδοση επαγγελματικών δικαιωμάτων με Π.Δ. κι όχι προσόντων.

Άρθρα 48-62, ΕΛΚΕ

Δημιουργείται ένα δαιδαλώδες πλαίσιο που υπηρετεί μία λογική γραφειοκρατίας και ένταξης στο δημόσιο λογιστικό.

Το αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί να γίνει ένας διαχειρίσιμος λογαριασμός επ’ωφελεία της έρευνας.

Έναν λογαριασμό για τον οποίο εμείς πρώτοι προτείνουμε ανάρτηση στη διαύγεια, διαφάνεια, έλεγχο σκοπιμότητας και νομιμότητας, από ανεξάρτητες ελεγκτικές αρχές με την εποπτεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Άρθρα 70-74

Τα ζητήματα που αφορούν στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν τέθηκαν ποτέ σε διαβούλευση.

Ψηφίζουμε παρών στα άρθρα αυτά και επιμένουμε να αποσυρθεί η ρύθμιση για την κατάργηση της γνώσης ξένης γλώσσας για απόσπαση στα ευρωπαϊκά σχολεία.

Αναγνωρίσατε κι εσείς ο ίδιος ότι ως έχει η διάταξη είναι προβληματική και μιλήσατε για νομοτεχνική βελτίωση την οποία και περιμένουμε.

Επίσης, πέραν της επέκτασης της αναρρωτικής άδειας των αναπληρωτών κατά 15 ημέρες για τους πάσχοντες από δυσίατα νοσήματα, προτείνουμε να έχουν δικαίωμα απόσπασης στον τόπο κατοικίας ή θεραπείας τους εφόσον υπάρχουν λειτουργικά κενά.

Κύριε Υπουργέ,

Για μας το τρίπτυχο για την ακαδημαϊκή ολοκλήρωση είναι

Λογοδοσία – Διαφάνεια – Αξιολόγηση.

Κλείνοντας , ευελπιστούμε ότι οι προτάσεις μας , για τα θέματα που αφορούν το άσυλο, τα μεταπτυχιακά , τα επαγγελματικά δικαιώματα των ΤΕΙ τη συμμετοχή των φοιτητών και τον ΕΛΚΕ θα γίνουν δεκτές.

Στη ψήφιση των άρθρων επιφυλασσόμαστε για την Ολομέλεια.