Eκεί που το βασικό σενάριο ήταν ότι η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει στο Eurogroup της 22ας Μαΐου άρχισαν οι διαρροές από την πλευρά της κυβέρνησης (που λίγες ώρες μετά διαψεύστηκαν) ότι μπορεί να έχουμε συνολική συμφωνία τον Ιούνιο. Και σαν να μην έφτανε η προαναγγελία νέας καθυστέρησης για να επιταθεί η αβεβαιότητα, κυκλοφορεί η εκτίμηση σε πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους ότι μπορεί να υπάρξει, τελικά, μισή συμφωνία κυβέρνησης-πιστωτών που θα φέρει ένα δάνειο-γέφυρα (bridge loan) και από φθινόπωρο θα συζητούνται μαζί η ολοκλήρωση της δεύτερης και της τρίτης αξιολόγησης.

Με βάση το μέχρι στιγμής προγραμματισμό της κυβέρνησης, ως τα μέσα Μαΐου θα έχει γίνει στη Βουλή η κρίσιμη ψηφοφορία για τα μέτρα 2019-2020 (μειώσεις συντάξεων και αφορολόγητου ορίου) μαζί με τις αλλαγές στα εργασιακά και τα ενεργειακά, αλλά δεν είναι σαφές πότε θα αποφασιστούν τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για τη ρύθμιση του χρέους ούτε καν το ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων των επόμενων ετών, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένουν οι όροι και το περιεχόμενο της συμμετοχής του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Ακριβώς λόγω της ασάφειας γύρω από το ελληνικό ζήτημα, στο Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται πως έχουν plan b σύγκρουσης με τους πιστωτές στην περίπτωση που δεν ευδοκιμήσει το success story. Δηλαδή, στόχος είναι το κλείσιμο της αξιολόγησης, η ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, οι θετικές αποφάσεις των εταίρων για το χρέος και τα πρωτογενή πλεονάσματα, η αύξηση του ΑΕΠ μέσω της αύξησης του τουρισμού το καλοκαίρι, η προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων, η επιτυχημένη δοκιμαστική έξοδος στις αγορές το συντομότερο και το τέλος του προγράμματος χωρίς νέο πακέτο το καλοκαίρι του 2018, για να γίνουν εκλογές αμέσως μετά την εξαγγελία της εξόδου από τα Μνημόνια. Αν, όμως, δεν ακολουθηθεί αυτή η γραμμική πορεία θετικών εξελίξεων, τότε ο πρωθυπουργός θα θυμηθεί τον εαυτό του της περιόδου Βαρουφάκη, διαμηνύοντας ότι η κυβέρνηση δεν θα εφαρμόσει τα μέτρα που ψήφισε για το 2019-2020 επειδή οι εταίροι δεν τήρησαν τις δικές τους δεσμεύσεις για την απομείωση του χρέους. Αυτό θα είναι και το εκλογικό δίλημμα εφόσον ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα μπορεί να φωνάξει «ψηφίστε με γιατί σας έβγαλα από τα Μνημόνια». Τότε θα το γυρίσει σε «ψηφίστε με για να μην εφαρμόσουμε αυτά που ψηφίσαμε, τα οποία θα εφαρμόσει η Ν.Δ. που δεν τα ψήφισε».

Βγάζει νόημα όλο αυτό; Στη χώρα μας, από τότε που ξέσπασε η κρίση, έχουν συμβεί πολλά που δεν βγάζουν νόημα με τους κανόνες του ορθολογισμού. Το προφανές είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα δώσει μάχη για να κρατηθεί όσο γίνεται περισσότερο στην εξουσία και για να εξασφαλίσει ένα ποσοστό που θα του επιτρέψει να είναι ισχυρή αξιωματική αντιπολίτευση και να διεκδικήσει ξανά την ευθύνη της διακυβέρνησης.

Το γεγονός ότι «παίζουν» όλα μαζί, και το καλό και το κακό σενάριο, επιβεβαιώνεται από το ότι γίνονται πράγματα που δείχνουν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό (όπως η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΘ) και δρομολογούνται πολιτικές που έχουν σαφώς ψηφοθηρικό περιεχόμενο (όπως η μονιμοποίηση 30.000 συμβασιούχων ή η κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων). Είναι προφανές ότι ο πρωθυπουργός αυτό που θέλει περισσότερο απ’ όλα είναι να ανοίξει ένας θετικός κύκλος για την οικονομία που θα επηρεάσει το πολιτικό κλίμα. Πολλά ακούγονται για την επίσκεψή του στην Κίνα στα μέσα Μαΐου, όπου θα συζητηθεί, μεταξύ άλλων, η μεταφορά ενός τεράστιου τεχνολογικού πάρκου εδώ, το οποίο, αν συμβεί, θα αποτελέσει μια γιγαντιαία επένδυση. Παράλληλα, επιταχύνεται η προσπάθεια να αδειάσει το Ελληνικό (καταπέλτης η Διεθνής Αμνηστία για τις συνθήκες στις οποίες βρίσκονται εκεί πρόσφυγες και μετανάστες), προκειμένου να αρχίσει η αξιοποίησή του, ενώ η απόφαση για τον ΟΛΘ θεωρείται ότι θα δημιουργήσει νέες δυνατότητες ανάπτυξης στον Βορρά. Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι μέσα σε ένα χρόνο μπορεί να μειωθεί θεαματικά η ανεργία και ότι αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για τον Αλ. Τσίπρα που παίρνει πάνω του την προσπάθεια για την προσέλκυση επενδύσεων.

Στο μεταξύ, η κοινωνική πλειοψηφία παλεύει με τους φουσκωμένους λογαριασμούς της ΔΕΗ, με τους φόρους και με τα προβλήματα της καθημερινότητας, παρακολουθώντας μια πολύμηνη διαπραγμάτευση και μια ατέρμονη προεκλογική περίοδο που ποιος θυμάται πότε ακριβώς ξεκίνησε…

Σενάρια ανασχηματισμού

Τα σενάρια ανασχηματισμού που κυκλοφόρησαν φαίνεται πως δεν έχουν βάση και εντάσσονται στην ψυχολογική προετοιμασία των βουλευτών της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που θα κληθούν για ακόμη μια φορά να ψηφίσουν μέτρα λιτότητας καταγγέλλοντας τη… λιτότητα. Αγωνία για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας δεν υπάρχει καθώς με τα αντίμετρα και τη δέσμευση ότι τίποτα δεν θα εφαρμοστεί αν δεν δοθεί κάτι για το χρέος, οι βουλευτές θα φτιάξουν το άλλοθι που χρειάζονται για να πουν ένα ακόμη δυσάρεστο «ΝΑΙ». Αν για κάθε μέτρο υπάρχει ένα αντίμετρο και αν με τη συμφωνία λύνεται το πρόβλημα του χρέους και παίρνουμε εξιτήριο από τα Μνημόνια, τότε όλα καλά… Ακόμη και αν δεν είναι καλά τα μέτρα για τη μεσαία τάξη που υποφέρει, το πολιτικό αφήγημα της κυβέρνησης έχει φτιαχτεί.

Ενα ερώτημα που δεν έχει αυτονόητη απάντηση είναι πώς ακούν οι θεσμικοί πιστωτές τη δέσμευση του Αλ. Τσίπρα ότι δεν θα εφαρμοστούν τα μέτρα εφόσον δεν υλοποιηθούν αποφάσεις για τη ρύθμιση του χρέους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ΔΝΤ και Βερολίνο δεν μπορούν να τα βρουν στο θέμα του χρέους, ότι τα σπουδαία αναβάλλονται για μετά τις γερμανικές εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου και επομένως ότι η ελληνική πλευρά δεν θα πάρει αυτό που θέλει στο ορατό μέλλον. Στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών φαίνεται πως έχουν πιστέψει ότι μπορεί να υπάρξει λύση τώρα και γι’ αυτό επιμένουν, αλλά αν η προσπάθεια δεν αποδώσει, δεν θα πρόκειται για την πρώτη φορά που έκαναν λάθος εκτίμηση.

Στην αντιπολίτευση ξέρουν πως μέχρι να σχηματιστεί η επόμενη γερμανική κυβέρνηση η κατάσταση θα είναι μεταβατική σε ό,τι μας αφορά. Πρώτα θα μάθουμε αν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα μείνει ή όχι υπουργός Οικονομικών και μετά θα δούμε αν οι εταίροι μας έχουν εποικοδομητική-υποστηρικτική διάθεση ή αν απλώς τόσον καιρό κρατιούνται για προεκλογικούς λόγους και δεν εκφράζουν την κούραση και το θυμό τους με την υπόθεσή μας.

Σε κάθε περίπτωση, η μετάφραση του αποτελέσματος των γαλλικών προεδρικών εκλογών από τη Ν.Δ. εστιάζει στο συμπέρασμα ότι ηττάται ο λαϊκισμός και ανατρέπεται η δυναμική υπέρ του αντισυστημισμού. Θεωρούν ότι η επικράτηση Μακρόν είναι πολύ ενθαρρυντική για το κόμμα τους παρόλο που ο υποψήφιος της Κεντροδεξιάς Φρανσουά Φιγιόν δεν κατάφερε να περάσει στο δεύτερο γύρο.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής