Σκληρό παρασκήνιο για την «πίτα» των εξοπλιστικών προγραμμάτων της ΕΕ – Οι ενστάσεις της Αθήνας, η ομοφωνία, το casus belli και οι κινήσεις τουρκικών εταιρειών
Της Δώρας Αντωνίου
Η πληθώρα εικασιών, ερμηνειών, υποθέσεων, γνωμών που αναπτύχθηκαν σε σχέση με τον κανονισμό SAFE, που εγκρίθηκε χθες από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε., δείχνει ότι συχνά οι διατυπώσεις σε ανάλογες συμφωνίες αφήνουν περιθώριο σε περισσότερες της μίας ερμηνείες και, τελικά, το τι πραγματικά ισχύει, κρίνεται στο πεδίο της εφαρμογής, όταν έρθει η ώρα να δοκιμαστούν στην πράξη όσα συμφωνήθηκαν.
Στο επίκεντρο της συζήτησης που διεξάγεται τις τελευταίες μέρες στη χώρα μας βρίσκεται η δυνατότητα ή όχι της Τουρκίας να μπει στα εξοπλιστικά προγράμματα της Ευρώπης και τα «όπλα» που διαθέτει η Αθήνα για αντιμετωπίσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι διπλωματικές πηγές έσπευσαν χθες να απαντήσουν σε βασικές ενστάσεις και επικρίσεις που διατυπώθηκαν σε σχέση με τη διαπραγματευτική στρατηγική που ακολούθησε η χώρα μας κατά τη συζήτηση για τη διαμόρφωση του κανονισμού SAFE.
Τι είναι, όμως, ο κανονισμός SAFE; Πρόκειται για το αρκτικόλεξο του Security Action For Europe – Δράση για την Ασφάλεια στην Ευρώπη. Είναι ένα από τα στάδια του προγράμματος επανεξοπλισμού της Ευρώπης και επί της ουσίας αφορά ένα χρηματοδοτικό εργαλείο, ύψους 150 δισ. ευρώ, που θα διατεθούν με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων μακράς διάρκειας στα κράτη – μέλη που θέλουν να επενδύσουν στη αμυντική βιομηχανική παραγωγή.
Για μια σειρά από λόγους, γεωπολιτικούς αλλά και αντικειμενικούς σε σχέση με τις δυνατότητες παραγωγής της αμυντικής βιομηχανίας της Ε.Ε., με τον εν λόγω κανονισμό δίνεται η δυνατότητα σε τρίτες χώρες να συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Η προοπτική συμμετοχής της Τουρκίας στην «πίτα» των εξοπλισμών της Ε.Ε. ήταν αυτή που προκάλεσε την κινητοποίηση της Αθήνας, αλλά και μια έντονη συζήτηση για το εάν η κινητοποίηση αυτή ήταν επαρκής. Εν ολίγοις, το ερώτημα που τίθεται είναι αν μπορεί η χώρα μας να δεχθεί και να επιτρέψει να χρηματοδοτείται με ευρωπαϊκά κονδύλια η αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας, μιας χώρας που απειλεί την Ελλάδα. Πέραν της χρηματοδότησης, τίθεται και το ερώτημα ενίσχυσης, αναβάθμισης και εξέλιξης των δυνατοτήτων παραγωγής της γείτονος στον ευαίσθητο τομέα των εξοπλισμών.
Στον απόηχο όσων ακούστηκαν τις προηγούμενες ημέρες διπλωματικές πηγές κωδικοποίησαν χθες σε μια σειρά από απαντήσεις τη στάση της Αθήνας. Συνοπτικά, αυτό που λένε είναι ότι:
- δεν ανοίγει ο δρόμος για μόνιμη συμμετοχή τρίτων χωρών στα εξοπλιστικά προγράμματα της Ε.Ε., καθώς ο κανονισμός SAFE έχει συγκεκριμένη τετραετή διάρκεια.
- η Ελλάδα δεν μπορούσε να μπλοκάρει την υιοθέτηση του Κανονισμού, διότι υιοθετήθηκε με ειδική πλειοψηφία, χωρίς να απαιτείται ομοφωνία.
- η χώρα μας κατάφερε να πετύχει βελτιώσεις, όσον αφορά την εξασφάλιση ισχυρών νομικών βάσεων για τις προϋποθέσεις συμμετοχής τρίτων χωρών (όπως η Τουρκία).
- η Ελλάδα πέτυχε να συμπεριληφθεί αναφορά στο άρθρο 212 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε., με βάση το οποίο απαιτείται ομοφωνία για κάθε διμερή συμφωνία της Ε.Ε. με τρίτη χώρα που επιθυμεί να συμμετέχει στο SAFE.
Αναφορά στην προϋπόθεση ομοφωνίας για συμμετοχή τρίτης χώρας έκανε και ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ, όπου μίλησε για την άρση του casus belli από την πλευρά της Τουρκίας.
Ένα ερώτημα που τίθεται, πάντως, και θα αποτελέσει δοκιμασία στο πεδίο για την υλοποίηση του κανονισμού και της επιδίωξης της Τουρκίας να συμμετέχει στο ευρωπαϊκό εξοπλιστικό πρόγραμμα, είναι αν όντως η γείτονα μπει στη διαδικασία να επιδιώξει διμερή συμφωνία με την Ε.Ε.
Εκφράζεται από διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές προβληματισμός για το ενδεχόμενο μιας προσπάθειας να παρακαμφθούν οι όποιοι περιορισμοί με τουρκικές εταιρείες, οι οποίες θα διεκδικήσουν συμμετοχή στα εξοπλιστικά προγράμματα μέσω κοινοπρακτικών σχημάτων με εταιρείες άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τα οποία σχήματα θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον «Δούρειο Ίππο» για να ξεπεραστούν τα εμπόδια. Ήδη υπάρχουν κάποιες συμφωνίες με Ιταλία και Ισπανία, όπου δημιουργούνται νέα εταιρικά σχήματα, για τα οποία εκφράζονται αμφιβολίες ότι μπορούν να αποκλειστούν, με βάση το πλαίσιο που υιοθετείται.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
