Του Στέφανου Νικολαΐδη
Η συζήτηση γύρω από το casus belli της Τουρκίας αναζωπυρώθηκε μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, ότι όσο η Άγκυρα δεν αίρει την απειλή πολέμου, η Αθήνα δεν πρόκειται να δώσει το «πράσινο φως» για την ένταξή της στον ευρωπαϊκό μηχανισμό άμυνας SAFE.
Ωστόσο, το ζήτημα της επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο, θέμα για το οποίο η Τουρκία εγείρει την απειλή του casus belli, είναι πιο περίπλοκο και δεν περιορίζεται μόνο στον τουρκικό παράγοντα.
Όπως εξηγεί στο skai.gr ο καθηγητής και διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, υπάρχει ένα βασικό τρωτό σημείο στην ελληνική επιχειρηματολογία: η δυσαρμονία μεταξύ των 10 ναυτικών μιλίων εναέριου χώρου και των 6 ναυτικών μιλίων χωρικών υδάτων.
«Αυτό θα πρέπει να εναρμονιστεί, προφανώς προς τα πάνω και όχι προς τα κάτω», σημειώνει χαρακτηριστικά, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η λογική κίνηση θα ήταν η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 10 μίλια.
Γιατί το Αιγαίο δεν είναι απλώς «ελληνοτουρκική υπόθεση»
Το Αιγαίο είναι μια κλειστή θάλασσα που συνδέεται με τη Μαύρη Θάλασσα — επίσης κλειστή — και αποτελεί πύλη εμπορικής και στρατιωτικής διέλευσης προς τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι πέρα από την Ελλάδα και την Τουρκία, μεγάλες δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Κίνα, έχουν ζωτικά συμφέροντα στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον κ. Φίλη, αν η Ελλάδα προχωρούσε σε καθολική επέκταση στα 12 μίλια, τα διεθνή ύδατα στο Αιγαίο θα περιορίζονταν δραστικά, γεγονός που θα περιόριζε την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και θα εξαρτούσε τη διέλευση πλοίων αποκλειστικά από την άδεια μίας χώρας.
«Σήμερα μπορεί να υπάρχει κανονική κυβέρνηση, αλλά αύριο μπορεί να υπάρξει μία αντικανονική που θα κάνει κατάχρηση αυτής της κατάστασης», προειδοποιεί.
Η πρόταση των «διαδρόμων»
Η λύση, κατά τον ίδιο, θα μπορούσε να είναι η δημιουργία διεθνών διαδρόμων ελεύθερης ναυσιπλοΐας σε κρίσιμα σημεία, όπως μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης και μεταξύ Κάσου και Κρήτης, ώστε να διασφαλιστεί η υποστήριξη ή τουλάχιστον η ανοχή των μεγάλων δυνάμεων.
Αν και η Τουρκία διατηρεί το casus belli για την επέκταση των χωρικών υδάτων, ο κ. Φίλης θεωρεί ότι η μη εφαρμογή της επέκτασης δεν οφείλεται απαραίτητα μόνο στον φόβο για τουρκική στρατιωτική αντίδραση.
«Ο κυριότερος λόγος είναι ότι μια τέτοια μεγαλειώδης πράξη χρειάζεται εξωτερική νομιμοποίηση. Αν δεν έχεις την υποστήριξη ή την ανοχή των εταίρων σου και αν τα συμφέροντά τους συγκρούονται με την επιλογή σου, τότε θα βρεθείς σε διεθνή απομόνωση», εξηγεί.
Με άλλα λόγια, ακόμα κι αν η Τουρκία δεν ενεργοποιούσε την απειλή πολέμου, η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας — λόγω εμπορικών και στρατιωτικών συμφερόντων — θα μπορούσε να καταστήσει την ελληνική ενέργεια πρακτικά ανενεργή.
«Γκρίζες ζώνες» και SAFE
Το ζήτημα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο λόγω της τουρκικής αμφισβήτησης κυριαρχίας σε νησιά και βραχονησίδες. Η Άγκυρα επιμένει να θέτει θέμα «γκρίζων ζωνών» και να ζητά παραπομπή στη Χάγη.
Για τον κ. Φίλη, αυτό καθιστά αδιανόητη την ένταξη της Τουρκίας σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα όπως το SAFE, πριν υπάρξει σαφής και αδιαμφισβήτητος καθορισμός των ευρωπαϊκών συνόρων.
«Θα έχω την Τουρκία να συμμετέχει σε ένα πρόγραμμα υπεράσπισης ευρωπαϊκών συνόρων τα οποία η ίδια δεν αναγνωρίζει;», διερωτάται.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
