Καθαρισμός οικοπέδων 2025. Παράταση της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων. Ποια είναι τα πρόστιμα, πως βεβαιώνονται και πως εισπράττονται
Αριθμ. ΥΠ 1226 – ΦΕΚ Τεύχος Β 2333/13.05.2025
Παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποχρέωσης καθαρισμού οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
αποφασίζουμε:
Άρθρο πρώτο
Παρατείνεται η προθεσμία της περ. δ) της παρ. 3 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27) ως προς την καταληκτική ημερομηνία υποχρέωσης καθαρισμού, έως τις 15 Ιουνίου 2025.
Άρθρο δεύτερο
Παρατείνεται η προθεσμία της περ. 26 της υποπαρ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α’ 114), περί της αρμοδιότητας των Δήμων να μεριμνούν για την εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού από τους κατά νόμο υπόχρεους, ως προς την καταληκτική ημερομηνία υποχρέωσης καθαρισμού, έως τις 15 Ιουνίου 2025.
Άρθρο τρίτο
Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Αριθμ. 22687 – ΦΕΚ Τεύχος Β 2015/25.04.2025
Παράταση της προθεσμίας του τρίτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
αποφασίζουμε:
Άρθρο πρώτο
Παρατείνεται η προθεσμία του τρίτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27) ως προς την καταληκτική ημερομηνία υποβολής υπεύθυνης δήλωσης των υπόχρεων της παρ. 3 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 έως τις 15 Ιουνίου 2025.
Άρθρο δεύτερο
Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Η πλατφόρμα δήλωσης και καταγγελιών
Οι πολίτες μπορούν να δηλώνουν ηλεκτρονικά τον καθαρισμό των οικοπέδων και να υποβάλλουν καταγγελίες στην ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://akatharista.apps.gov.gr/
Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων λήγει την 15 Ιουνίου 2025 (Παράταση)
Καθαρισμός οικοπέδων. Υπόχρεοι, πρόστιμα, δηλώσεις, προθεσμία
Αριθμ. 21837 οικ. Φ.700.20/2024 – ΦΕΚ Τεύχος Β 2695/09.05.2024
Έγκριση της υπ’ αρ. 20/2024 Πυροσβεστικής Διάταξης «Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και σε εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα».
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
αποφασίζουμε:
Την Έγκριση της υπ’ αρ. 20/2024 Πυροσβεστικής Διάταξης με θέμα: «Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και σε εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα».
Άρθρο 1
Αντικείμενο – Πεδίο Εφαρμογής
1. Οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε:
(α) Περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων,
(β) περιοχές εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο,
(γ) εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω περ. (α) και (β), κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας και
(δ) εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα, για τις εκτάσεις που δεν υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τον δασικό χάρτη της περιοχής και κατόπιν ενημέρωσης της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, υποχρεούνται να προβαίνουν σε καθαρισμό των ανωτέρω χώρων κατά το χρονικό διάστημα από την 1η μέχρι την 30η Απριλίου εκάστου έτους και να τους συντηρούν καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως 31 Οκτωβρίου, για την αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της.
2. Από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας εξαιρούνται οι διαμορφωμένοι, συντηρημένοι κήποι ή φυτευμένες επιφάνειες ακάλυπτων χώρων κτιρίων, πολυκατοικιών, κ.α. των περιοχών και εκτάσεων της παρ. 1.
Άρθρο 2
Διαδικασία καθαρισμού
Ο απαιτούμενος καθαρισμός περιλαμβάνει:
α. Υλοτομία και απομάκρυνση των ξερών και σπασμένων δέντρων και κλαδιών, καθώς και των κλαδιών που βρίσκονται σε άμεση επαφή με κτίσμα.
β. Απομάκρυνση της καύσιμης φυτικής ύλης που βρίσκεται στην επιφάνεια του εδάφους όπως ενδεικτικά το φυλλόστρωμα, τα ξερά χόρτα και τα κατακείμενα ξερά κλαδιά.
γ. Αποκλάδωση της βάσης της κόμης των δέντρων και αύξηση του ύψους έναρξής της από την επιφάνεια του εδάφους, ανάλογα με την ηλικία και το είδος του δέντρου.
δ. Αραίωση της θαμνώδους βλάστησης ως προς την κάλυψη του εδάφους.
ε. Απομάκρυνση τυχόν άλλων εγκαταλελειμμένων καυστών, αναφλέξιμων, εκρήξιμων ή εύφλεκτων υλικών, αντικειμένων και απορριμμάτων.
στ. Ασφαλή συλλογή και μεταφορά όλων των υπολειμμάτων καθαρισμού.
Άρθρο 3
Μέριμνα υπόχρεων
1. Οι υπόχρεοι για την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης, όπως αυτοί καθορίζονται, οφείλουν μέχρι την 30η Απριλίου κάθε έτους να προβαίνουν στην υποβολή αυτής στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27), μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υ.Κ.Κ.Π.Π.), ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους. Για το πρώτο έτος σύστασης του μητρώου ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής υπεύθυνης δήλωσης των υπόχρεων ορίζεται η 31η Μαΐου 2024.
2. Σε κάθε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας δήλωσης καθαρισμού, τεκμαίρεται ως παρασχεθείσα η συναίνεση του υπόχρεου στην διενέργεια καθαρισμού του οικοπέδου του από τον οικείο δήμο.
3. Οι ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές, μισθωτές και υπομισθωτές των εκτάσεων του άρθρου 1 οφείλουν να συναινούν και να επιδεικνύουν ανοχή στους δειγματοληπτικούς ή έκτακτους ελέγχους, αυτοψίες και ενέργειες των αρμοδίων οργάνων του οικείου Δήμου και της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Άρθρο 4
Μέριμνα – Αρμοδιότητες Δήμων
1. Ο οικείος Δήμος, μεριμνά για την ενημέρωση των υπόχρεων, έως την 31η Μαρτίου εκάστου έτους, με κάθε πρόσφορο μέσο, για το περιεχόμενο της υποχρέωσης καθαρισμού, όπως με ανάρτηση στην ιστοσελίδα και στον πίνακα ανακοινώσεων του οικείου Δήμου, αποστολή ενημερωτικού υλικού στην ταχυδρομική ή ηλεκτρονική διεύθυνση του υπόχρεου ή τυχόν αντικλήτου του, ενημερώσεις στα καταστήματα του Δήμου ή των Δημοτικών Διαμερισμάτων, σε τοπικούς φορείς και συλλόγους, σε συνεργασία με την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία.
2. Ο οικείος Δήμος, καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ήτοι από 1η Μαΐου έως και 31 Οκτωβρίου, μεριμνά για τη διενέργεια αυτεπάγγελτης αυτοψίας, εξέτασης καταγγελιών για διαπίστωση εκπλήρωσης ή μη των υποχρεώσεων των υπόχρεων του άρθρου 1, ή/και τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υ.Κ.Κ.Π.Π.), το οποίο και ενημερώνει για τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών.
3. Για την ανεύρεση των στοιχείων των υπόχρεων, ο οικείος Δήμος δύναται να ανατρέχει στα δεδομένα που αντλούνται από την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Εθνικού Μητρώου τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27), από τα αρχεία του, από τα δεδομένα του Εθνικού Κτηματολογίου κ.λπ.
4. Ειδικά για περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων για καθαρισμό τους, ο οικείος Δήμος, ταυτόχρονα με την επιβολή του προστίμου του άρθρου 6 της παρούσας, αιτείται προς την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία τη διενέργεια αυτοψίας, αποστέλλοντας το Παράρτημα Α της παρούσας, για τη βεβαίωση τυχόν συνδρομής υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς και βάσει αυτής προβαίνει σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων για την άρση του κινδύνου.
5. Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, ο οποίος διαπιστώνεται με σχετικό έγγραφο της οικείας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (παρ. 3 του άρθρου 5), επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας των προηγούμενων εδαφίων, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο Δήμο για την άμεση άρση του κινδύνου.
Άρθρο 5
Αρμοδιότητες Πυροσβεστικών Υπηρεσιών
1. Σε περίπτωση που από τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου από όργανα της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ή/και τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων στους υπόχρεους που υπέβαλαν θετική δήλωση στο Εθνικό Μητρώο τήρησης μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (Υ.Κ.Κ.Π.Π.), διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, ενημερώνουν με κάθε πρόσφορο μέσο (έγγραφο, μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κ.λπ.), τον οικείο Δήμο, προκειμένου να ακολουθηθεί από αυτόν η διαδικασία, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 4 και 6 της παρούσας, και σε κάθε περίπτωση ενημερώνουν για τα αποτελέσματα των ελέγχων το Εθνικό Μητρώο. Μετά τη διενέργεια αυτοψίας συντάσσεται το Υπόδειγμα του Παραρτήματος Β.
2. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, δια των οργάνων της, προβαίνει κατόπιν αίτησης του οικείου δήμου, στη διενέργεια αυτοψίας σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους της παρ. 4 του άρθρου 4 της παρούσας, και εφόσον διαπιστώνεται η συνδρομή υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς στους ως άνω χώρους, σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης των χαρακτηριστικών παραμέτρων της περιοχής επιρροής του χώρου λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά, τις κλιματολογικές συνθήκες, τη συχνότητα συμβάντων πυρκαγιάς, την κλίση, τη βλάστηση και τη φυτική καύσιμη ύλη του χώρου και της ευρύτερης περιοχής, την πυκνότητα του δομημένου περιβάλλοντος τις υποδομές και δίκτυα, τη γειτνίαση με ευαίσθητες εγκαταστάσεις (όπως ενδεικτικά νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων κ.τ.λ.), καθώς και με δάση, δασικές εκτάσεις, πάρκα, άλση κ.τ.λ., αποστέλλεται στον οικείο Δήμο συμπληρωμένο το Παράρτημα Γ’ της παρούσας.
3. Σε επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς, μετά από βεβαίωση της αρμόδιας Πυροσβεστικής Υπηρεσίας προς τον οικείο Δήμο, επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση της διαδικασίας του άρθρου 4 της παρούσας, ο επείγων αυτεπάγγελτος καθαρισμός από τον οικείο Δήμο προς το σκοπό άμεσης άρσης του κινδύνου (παρ. 5 του άρθρου 4). Για τη διαπίστωση της επείγουσας περίπτωσης και της συνδρομής άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της, λαμβάνονται υπόψη τα κριτήρια του Παραρτήματος Δ της παρούσας, που ενδεικνύουν τον επείγοντα χαρακτήρα και την ιδιαίτερα υψηλή επικινδυνότητα, όπως είναι ενδεικτικά (α) ο δείκτης επικινδυνότητας 4 (πολύ υψηλός) ή 5 (κατάσταση συναγερμού), σύμφωνα με τον Ημερήσιο Χάρτη πρόβλεψης Κινδύνου πυρκαγιάς που εκδίδει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.) του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, (β) η σε εξέλιξη πυρκαγιά στην ευρύτερη περιοχή, (γ) τα Τακτικά και τα Έκτακτα Δελτία Επιδείνωσης Καιρού ή τα Έκτακτα Δελτία Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων, σύμφωνα με τα οποία, οι μετεωρολογικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εκδήλωση ή την εξάπλωση πυρκαγιάς στην περιοχή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, λαμβάνοντας υπόψη, εφόσον κρίνει απαραίτητο, και τα κριτήρια που αναφέρονται στην παρ. 2 του παρόντος άρθρου.
Άρθρο 6
Κυρώσεις
1. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων στην εκπλήρωση της υποχρέωσης καθαρισμού και συντήρησης καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, επιβάλλεται ή καταλογίζεται αντίστοιχα εξ ολοκλήρου στον/στους υπόχρεους από τον οικείο Δήμο:
α. Πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών του ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, με ελάχιστο ποσό τα διακόσια (200) ευρώ,
β. η δαπάνη του αυτεπάγγελτου καθαρισμού του χώρου και απομάκρυνσης των υλικών.
2. Κατά του προστίμου ο ενδιαφερόμενος δύναται να υποβάλει ένσταση στον δήμο εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα (10) ημερών.
3. Μετά το πέρας της δεκαήμερης προθεσμίας ή εφόσον η ένσταση δεν έχει γίνει αποδεκτή, ο οικείος Δήμος υποχρεούται εντός πέντε (5) ημερών να προβεί σε αυτεπάγγελτο καθαρισμό των χώρων αυτών, κατά προτεραιότητα βάσει του κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.
4. Η δαπάνη και το πρόστιμο αποτελούν έσοδα του οικείου Δήμου και εισπράττονται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
5. Σε περίπτωση μη ανεύρεσης των στοιχείων των υπόχρεων, ακολουθείται η διαδικασία των προηγούμενων παραγράφων του παρόντος άρθρου εξαιρουμένης της διαδικασίας επιβολής προστίμου και των προθεσμιών που αναφέρονται σε αυτήν.
6. Στους υπόχρεους που δεν υποβάλλουν τη δήλωση του άρθρου 3, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους χιλίων (1.000) ευρώ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 53Α του ν. 4662/2020.
7. Η υποβολή ψευδούς δήλωσης του άρθρου 3 στο Εθνικό Μητρώο, ως προς την τήρηση της σχετικής υποχρέωσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 53Α του ν. 5075/2023, τιμωρείται, σύμφωνα με το άρθρο 53Α του ν. 4662/2020 με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή εκατόν ογδόντα (180) έως τριακόσιες εξήντα (360) ημερήσιες μονάδες. Το ύψος της κάθε ημερήσιας μονάδας δεν μπορεί να είναι κατώτερο από εβδομήντα (70) ευρώ, ούτε ανώτερο από εκατό πενήντα (150) ευρώ.
Άρθρο 7
Τελικές διατάξεις
1. Με την παρούσα δεν θίγονται οι διατάξεις:
α. Της υπό στοιχεία 12030 Φ.109.1/10.5.1999 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’ 713), καθώς και λοιπές νομοθετικές ή κανονιστικές διατάξεις που αφορούν στις αρμοδιότητες ή στις υποχρεώσεις Υπουργείων, Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας, Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων φορέων ή σε θέματα συνεργασίας μεταξύ εμπλεκόμενων φορέων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
β. Της υπό στοιχεία 21545 οικ. Φ.700.9/2024 απόφασης του Υφυπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Έγκριση της υπ’ αρ. 9/2024 πυροσβεστικής διάταξης με θέμα: Καθορισμός μέτρων και μέσων για την πρόληψη και αποφυγή εκδήλωσης πυρκαγιών σε δάση, δασικές, χορτολιβαδικές και αγροτικές εκτάσεις, πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών, περιοχές με ειδικό καθεστώς προστασίας, λοιπούς χώρους που βρίσκονται πλησίον των εκτάσεων αυτών καθώς και σε οικοπεδικούς χώρους» (Β’ 2387).
γ. Της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/55904/2019/ 19.5.2023 κοινής υπουργικής απόφασης «Κανονισμός πυροπροστασίας ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων» (Β’ 3475), αναφορικά με τις υποχρεώσεις των υπόχρεων, όπως εκπόνηση της αξιολόγησης της επικινδυνότητας, υποβολή τεχνικής έκθεσης, λήψη των απαιτούμενων από την τεχνική έκθεση μέτρων και υποβολή δήλωσης του ιδιοκτήτη.
δ. Της πυροπροστασίας κτιρίων και εγκαταστάσεων, της δασικής νομοθεσίας περί προστασίας δασών και των δασικών εκτάσεων, προστασίας του περιβάλλοντος, αγροτικής, αρχαιολογικής, περιβαλλοντικής, πολεοδομικής ή άλλης ειδικότερης νομοθεσίας.
2. Οι υπόχρεοι οφείλουν να ακολουθούν τα προβλεπόμενα των διατάξεων του ν. 4819/2021 (Α’ 129) και της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/199776/2429/2021 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’ 5888), αναφορικά με τις υποχρεώσεις των πολιτών για τα απόβλητα κηπουρικών εργασιών και τις υποχρεώσεις ως προς την καθαριότητα των πεζοδρομίων.
Άρθρο 8
Παραρτήματα
1. Προσαρτώνται στην παρούσα απόφαση και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτής τα παραρτήματα Α’, Β’, Γ’ και Δ’. Ειδικότερα:
Παράρτημα Α’. Υπόδειγμα Φύλλου Ελέγχου για Δήμους
Παράρτημα Β’. Υπόδειγμα Φύλλου Ελέγχου για Πυροσβεστική Υπηρεσία (Π.Υ.)
Παράρτημα Γ’. Υπόδειγμα Φύλλου Ελέγχου για Πυροσβεστική Υπηρεσία (Π.Υ.) – Υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς σε περιφραγμένους ή επαρκώς περιτοιχισμένους χώρους.
Παράρτημα Δ’. Επείγουσες περιπτώσεις άμεσου και ιδιαίτερα υψηλού κινδύνου πρόκλησης ή ταχείας επέκτασης πυρκαγιάς.
2. Με απόφαση του Αρχηγού Πυροσβεστικού Σώματος δύναται να τροποποιείται κάθε τεχνικό και λεπτομερειακό θέμα αναφορικά με τα Παραρτήματα Α’, Β’, Γ’ και Δ’ της παρούσας.
Άρθρο 9
Καταργούμενες διατάξεις
Από την έναρξη ισχύος της παρούσας καταργείται η υπό στοιχεία 18851 οικ.Φ.700.20/ 7.4.2023 απόφαση του Υφυπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Έγκριση της υπ’ αριθμ. 20/2023 πυροσβεστικής διάταξης με θέμα: «Καθορισμός προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων που βρίσκονται σε περιοχές εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων, εντός ορίων οικισμών χωρίς εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, σε εκτάσεις που βρίσκονται εντός ακτίνας 100 μ. από τα όρια των ανωτέρω περιοχών, καθώς και σε εκτός σχεδίου γήπεδα με κτίσμα» (Β’ 2549)
Αριθμ. ΥΠ 1402 – ΦΕΚ Τεύχος Β 2689/30.05.2025
Καθορισμός της διαδικασίας βεβαίωσης και είσπραξης του προστίμου, της διαδικασίας ένστασης και κάθε άλλης αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27).
ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ – ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ – ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
Αντικείμενο – Πεδίο εφαρμογής
Αντικείμενο της παρούσας είναι ο καθορισμός της διαδικασίας επιβολής, βεβαίωσης και είσπραξης του προστίμου της παρ. 5 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27), της διαδικασίας υποβολής ένστασης και κάθε άλλης αναγκαίας λεπτομέρειας, σύμφωνα με την παρ. 10 περ. β’ του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020, για την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων περί του Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Άρθρο 2
Αρμόδιες Αρχές για τη διενέργεια ελέγχων
Αρμόδιες αρχές διενέργειας ελέγχων για τη διασφάλιση εφαρμογής της παρούσας και τη βεβαίωση του προβλεπόμενου διοικητικού προστίμου της παρ. 5 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27), είναι:
α) Οι δήμοι, ως προς την Ψηφιακή Υπηρεσία Δήλωσης Υπόχρεων ιδιωτών καθαρισμού της εδαφικής περιφέρειας κάθε δήμου. Ειδικότερα, οι δήμοι διενεργούν ετησίως δειγματοληπτικούς ελέγχους, σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με πέντε τοις εκατό (5%) επί του συνολικού αριθμού των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί κάθε έτος για την εδαφική τους περιφέρεια. Πριν την διενέργεια των ελέγχων τους, τα αρμόδια όργανα των δήμων αξιολογούν την σοβαρότητα της ανάγκης για καθαρισμό εκάστου ακινήτου της εδαφικής τους περιφέρειας βάσει κριτηρίων αξιολόγησης κινδύνου, και
β) το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ.), μέσω των κατά τόπο
αρμόδιων οργάνων του, ως προς την ψηφιακή υπηρεσία καταγγελιών πολιτών. Ειδικότερα, το Π.Σ. διενεργεί ελέγχους ιδιοκτησιών για τις οποίες έχουν υποβληθεί καταγγελίες περί μη τήρησης των μέτρων προληπτικής πυροπροστασίας.
Άρθρο 3
Διενέργεια ελέγχων από τους Δήμους
1. Σε κάθε δήμο διενεργούνται δειγματοληπτικοί έλεγ-χοι σε υπόχρεους δήλωσης στο Μητρώο σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με πέντε τοις εκατό (5%) των συνολικά υποβληθεισών δηλώσεων για ιδιοκτησίες κείμενες εντός των ορίων της εδαφικής τους περιφέρειας.
2. Για την επιλογή των ακινήτων που πρόκειται να ελεγχθούν, τα αρμόδια όργανα των δήμων ιεραρχούν την ανάγκη καθαρισμού των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων και γηπέδων αναλόγως με την θέση τους, όπως ενδεικτικά:
(α) Μικτής ζώνης δάσους – οικισμού,
(β) εντός ή πλησίον εκτάσεων με ειδικό καθεστώς προστασίας (όπως Εθνικά Πάρκα, εθνικοί δρυμοί, περιοχές Natura, καταφύγια άγριας ζωής, προστατευόμενα τοπία και προστατευόμενοι φυσικοί σχηματισμοί, αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους κ.λπ.),
(γ) με γειτνίαση με δάση, δασικές εκτάσεις, πάρκα, άλση, κ.τ.λ.,
(δ) με δυσκολία στις οδούς απομάκρυνσης πληθυσμού και πρόσβασης οχημάτων έκτακτης ανάγκης,
(ε) με γειτνίαση με ευαίσθητες εγκαταστάσεις (νοσοκομεία, σχολεία, μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων παιδικές κατασκηνώσεις, περιοχές μεγάλης συγκέντρωσης πληθυσμού, κ.τ.λ.),
(στ) εντός και πλησίον βιομηχανικών πάρκων και εγκαταστάσεων με επικίνδυνα, εύφλεκτα, χημικά υλικά κ.λπ.,
(ζ) με εναέρια καλώδια υψηλής ή μεσαίας τάσης,
(η) με συχνότητα συμβάντων πυρκαγιάς,
(θ) με μικρή πυκνότητα δομημένου περιβάλλοντος και ύπαρξης πολλών οικοπεδικών και ακάλυπτων χώρων και γηπέδων με συνέχεια και πυκνότητα της φυτικής καύσιμης ύλης.
3. Στα ανωτέρω κριτήρια συνυπολογίζονται σε κάθε περίπτωση η ευφλεκτότητα του είδους της δασικής βλάστησης, η συνέχεια και η πυκνότητά της.
4. Οι αρμόδιοι υπάλληλοι καταχωρούν τα αποτελέσμα-τα των δειγματοληπτικών ελέγχων στην ηλεκτρονική εφαρμογή του Εθνικού Μητρώου του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27).
5. Σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια δειγματολη-πτικού ελέγχου διαπιστωθεί η μη τήρηση της υποχρέωσης καθαρισμού, ο δήμος προβαίνει αρμοδίως στον αυτεπάγγελτο καθαρισμό του χώρου, στον καταλογισμό στον υπόχρεο της σχετικής δαπάνης καθαρισμού, καθώς και στην επιβολή των κυρώσεων της υποπερ. 26 της περ. β’ της παρ. Ι του άρθρου 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006, Α’ 114).
6. Σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια δειγματοληπτικού ελέγχου διαπιστωθεί η υποβολή ψευδούς δήλωσης ως προς τον καθαρισμό ορισμένης ιδιοκτησίας, ο δήμος ενημερώνει αμελλητί τις αρμόδιες εισαγγελικές και δικαστικές αρχές.
Άρθρο 4
Έλεγχοι Ηλεκτρονικής πλατφόρμας Καταγγελιών από το Πυροσβεστικό Σώμα
1. Στο πλαίσιο των διενεργούμενων ελέγχων το Π.Σ., δια των αρμοδίων υπαλλήλων του προβαίνει στην αξιολόγηση και έλεγχο των υποβληθεισών καταγγελιών στην Ψηφιακή υπηρεσία καταγγελιών πολιτών του Εθνικού Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Προστασίας.
2. Για την αξιολόγηση των καταγγελιών, τα αρμόδια όρ-γανα του Πυροσβεστικού Σώματος λαμβάνουν υπόψιν το σύστημα ενδεικτικών κριτηρίων ιεράρχησης ελέγχων του άρθρου 3 της παρούσας.
3. Ως «Αρχειοθετημένες» χαρακτηρίζονται στην ηλε-κτρονική πλατφόρμα οι καταγγελίες που είναι προδήλως αβάσιμες, αστήρικτες, ακατάληπτες, αόριστες ή αθεμελίωτες και οι καταγγελίες που αφορούν σε ακίνητα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27). Οι λοιπές καταγγελίες αξιολογούνται ως «Τυπικές», «Σοβαρές», «Πολύ σοβαρές» ή «Επείγουσες», ανάλογα με τον αριθμό των κριτηρίων που συντρέχουν για κάθε περίπτωση και εξετάζονται κατόπιν διενέργειας αυτοψίας.
4. Οι αρμόδιοι υπάλληλοι καταχωρούν τα αποτελέ-σματα ολοκλήρωσης των ελέγχων στην ηλεκτρονική εφαρμογή καταγγελιών του Εθνικού Μητρώου του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020.
5. Σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια ελέγχου για την εξέταση της καταγγελίας διαπιστωθεί η μη τήρηση της υποχρέωσης καθαρισμού, το αρμόδιο όργανο ελέγχου οφείλει να ενημερώσει τον οικείο δήμο προκειμένου να προβεί στις ενέργειες της παρ. 5 του άρθρου 3.
6. Σε περίπτωση που κατά τη διενέργεια ελέγχου κα-ταγγελίας διαπιστωθεί η υποβολή ψευδούς δήλωσης ως προς τον καθαρισμό ορισμένης ιδιοκτησίας, η αρμόδια Π.Σ. ενημερώνει αμελλητί τις αρμόδιες εισαγγελικές και δικαστικές αρχές.
Άρθρο 5
Διαδικασία επιβολής προστίμου και υποβολής ένστασης
1. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται παράβαση από τους υπόχρεους της παρ. 3 του άρθρου 53Α του ν. 4662/2020 (Α’ 27) των προβλεπόμενων στην παρ. 4 περί υποχρέωσης τους για υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων πυροπροστασίας των ιδιοκτησιών τους στο Εθνικό Μητρώο επιβάλλεται με αιτιολογημένη πράξη της κατά περίπτωση αρμόδια αρχής του άρθρου 2 της παρούσας, διοικητικό πρόστιμο χιλίων (1000) ευρώ.
2. Το πρόστιμο της παρ. 1 επιβάλλεται είτε από τους αρμόδιους Δήμους είτε από το Π.Σ., μία φορά για κάθε ακίνητο, εις ολόκληρο στους υπόχρεους ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές του οικοπεδικού ή ακάλυπτου χώρου.
3. Η Πράξη Επιβολής Προστίμου συντάσσεται από το αρμόδιο όργανο του άρθρου 2 της παρούσας, εις τριπλούν, βάσει των Υποδειγμάτων των Παραρτημάτων Α και Β, όπως προσαρτώνται στην παρούσα απόφαση (Έντυπο Πράξης Επιβολής Προστίμου), και τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας. Ένα (1) αντίγραφο της Πράξης Επιβολής Προστίμου κοινοποιείται στον υπόχρεο, ένα (1) τηρείται στο αρχείο της αρμόδιας Υπηρεσίας και ο νόμιμος τίτλος βεβαίωσης (στέλεχος) αποστέλλεται, στην περίπτωση μη εξόφλησης, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία του άρθρου 4 της παρούσας. Η κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου στους υπόχρεους διενεργείται είτε α) αυτοπροσώπως, οπότε και υπογράφουν ότι έλαβαν γνώση στο σώμα της οικείας πράξης, είτε β) με θυροκόλληση, είτε γ) με κάθε πρόσφορο ψηφιακό μέσο.
Στην περίπτωση επιβολής προστίμου από δήμο, η
Πράξη Επιβολής κοινοποιείται στον υπόχρεο α) με δημοτικό υπάλληλο και συναφή εγγραφή σε ειδικό βιβλίο ή β) με θυροκόλληση εάν δεν δέχεται να υπογράψει ο υπόχρεος ή γ) με ψηφιακό μέσο εφόσον αυτός έχει γνωστοποιήσει (στο ΕΜΕΠ ή στην ΑΑΔΕ ή στον δήμο) την ηλεκτρονική του διεύθυνση.
4. Στην Πράξη Επιβολής Προστίμου καταχωρίζονται, υποχρεωτικά, η εκδούσα αρχή, ο αριθμός και η ημερομηνία έκδοσης της πράξης, τα προσδιοριστικά στοιχεία της ταυτότητας του παραβάτη (Ονοματεπώνυμο, Διεύθυνση, Α.Φ.Μ., Δ.Ο.Υ., Αριθμός Δελτίου Ταυτότητας ή Διαβατηρίου), περιγραφή της διαπιστωθείσας παράβασης, ο χρόνος ελέγχου της παράβασης, τα στοιχεία του ακινήτου που αφορά (ταχυδρομική διεύθυνση, ΚΑΕΚ κ.τ.λ.), και το ποσό του επιβαλλόμενου προστίμου.
5. Εντός προθεσμίας πέντε (5) εργάσιμων ημερών από την κοινοποίηση της Πράξης Επιβολής Προστίμου, ο παραβάτης δύναται να υποβάλει ένσταση στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας του οργάνου που επέβαλε το πρόστιμο. Μετά την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας υποβολής ένστασης, το πρόστιμο οριστικοποιείται. Στην περίπτωση άσκησης ένστασης, αυτή μπορεί να γίνει δεκτή με αιτιολογημένη απόφαση του Προϊσταμένου της Υπηρεσίας που επέβαλε το πρόστιμο κατ’ αποδοχή λόγων που σχετίζονται με την έλλειψη υποχρέωσης υποβολής δήλωσης.
6. Η απόφαση επί της ένστασης εκδίδεται εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την υποβολή της. Σε περίπτωση απόρριψης της ένστασης, το πρόστιμο οριστικοποιείται. Η απόφαση επί της ένστασης κοινοποιείται στον αιτούντα διοικούμενο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ως άνω παρ. 3.
Άρθρο 6
Βεβαίωση και είσπραξη προστίμων
1. Τα διαπιστωθέντα πρόστιμα από τον αρμόδιο δήμο, βεβαιώνονται ταμειακά και εισπράττονται ως έσοδά του από αυτόν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το αντίτιμο του προστίμου καταβάλλεται εντός δέκα πέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της Πράξης Επιβολής Προστίμου, με καταβολή στον τραπεζικό λογαριασμό του Δήμου και αναγραφή αιτιολογίας κατάθεσης «Α/Α Πράξης Επιβολής Προστίμου» ή στο ταμείο του Δήμου. Σε περίπτωση άσκησης ένστασης, η προθεσμία εντός της οποίας ο παραβάτης υποχρεούται να εξοφλήσει το πρόστιμο αναστέλλεται από την ημέρα υποβολής της ένστασης μέχρι και την κοινοποίηση της απόφασης επ’ αυτής.
2. Το επιβαλλόμενο, κατά τις διατάξεις της παρούσας, πρόστιμο από το Πυροσβεστικό Σώμα εισπράττεται κατά τα οριζόμενα στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, ως εξής:
α) Εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της Πράξης Επιβολής Προστίμου, μέσω ηλεκτρονικού παράβολου (e-παράβολο) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ), που εκδίδεται είτε απευθείας από την ιστοσελίδα https://www.gsis.gr/eparavolo (Φορέας Ελληνικό Δημόσιο ή αρμόδιος φορέας επιβολής προστίμου), είτε από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.), είτε από τις Τράπεζες, είτε από τις κατά τόπους Δ.Ο.Υ. Σε περίπτωση άσκησης ένστασης, η προθεσμία εντός της οποίας ο παραβάτης υποχρεούται να εξοφλήσει το πρόστιμο αναστέλλεται από την ημέρα υποβολής της ένστασης μέχρι και την κοινοποίηση της απόφασης επ’ αυτής.
β) Σε περίπτωση εκπνοής της προθεσμίας καταβολής
του προστίμου του εδαφίου α), η αρμόδια Πυροσβεστική Αρχή, εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών, αποστέλλει χρηματικό κατάλογο στην ΑΑΔΕ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 του ν. 4978/2022 (Α’ 190) και στην παρ. 1 του άρθρου 58 του ν. 5100/2024 (Α’ 49), για τη βεβαίωση και είσπραξη του διοικητικού προστίμου.
γ) Τα βεβαιωθέντα πρόστιμα, εισπράττονται ως δημόσια έσοδα στον Αναλυτικό Λογαριασμό Εσόδων (Α.Λ.Ε) 1560989001 «Λοιπά Πρόστιμα και Χρηματικές Ποινές» του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.
Άρθρο 7
Έναρξη ισχύος
Η ισχύς της παρούσας αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Δημοσιεύτηκε στον Οδηγό του Πολίτη (https://www.odigostoupoliti.eu)
