Φίλοι και εχθροί των ΗΠΑ θα αρχίσουν να οικοδομούν μια διαφορετική εμπορική τάξη πραγμάτων που μπορεί να αρέσει στις ΗΠΑ λιγότερο από αυτήν που διέλυσαν
«Η Αμερική χάθηκε!», είχε πει ανάστατος ο βασιλιάς Γεώργιος Γ’ του Ηνωμένου Βασιλείου αναψηλαφώντας τις αιτίες και τις συνέπειες της Αμερικανικής Επανάστασης. Άραγε ο σημερινός επίδοξος μονάρχης των ΗΠΑ θα μετανιώσει επίσης κάποια ημέρα που έχασε τον κόσμο;
Απίθανο. Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο Politico ο Jamie Dettmer, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι άνθρωπος που παραδέχεται τα λάθη του – ούτε μετανοεί.
Παρότι το χρηματιστήριο των ΗΠΑ «βυθίστηκε» μετά την ανακοίνωσή του για την επιβολή σαρωτικών δασμών σε 180 χώρες την Τετάρτη, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι σύντομα θα ανακάμψει και θα ανθίσει. Ότι έρχονται ημέρες δόξας για την Αμερική. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, εν τω μεταξύ, κατηγόρησε τους επικριτές της κυβέρνησης Τραμπ ως κοντόφθαλμους, σημειώνοντας: «Το χρηματιστήριο θα βιώσει άνθιση για μεγάλο χρονικό διάστημα διότι επανεπενδύουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».
Αλλά η βαρβαρότητα που επέδειξε ο Τραμπ, βασιζόμενος σε γελοίους υπολογισμούς και απόλυτα λανθασμένα στοιχεία, είναι εξίσου εξωφρενική με τις περιοριστικές εμπορικές πρακτικές που εφάρμοσε ο Βασιλιάς Γεώργιος Γ’ στις αμερικανικές αποικίες – και τουλάχιστον ο Βρετανός μονάρχης είχε το ελαφρυντικό ότι παρουσίαζε κρίσεις κλινικής παράνοιας.
Η διακήρυξη οικονομικής ανεξαρτησίας του Τραμπ και ο εναγκαλισμός του προστατευτισμού του 19ου αιώνα ισοδυναμούν με απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο – και πιθανότατα, ακούσια, θα έχει ως αποτέλεσμα να αποφασίσει ο υπόλοιπος κόσμος, μολονότι οδυνηρά και αργά, να οικοδομήσει μια νέα παγκόσμια εμπορική τάξη πραγμάτων που θα αντικαταστήσει αυτήν που οικοδόμησε η Αμερική και ευημέρησε αλλά τώρα έχει εγκαταλείψει.
Θα έχει επίσης γεωπολιτικές συνέπειες, καθώς πολλές χώρες ήδη εξετάζουν το ενδεχόμενο σύναψης νέων διμερών εμπορικών συμφωνιών ή πώς θα επεκτείνουν τις περιφερειακές εμπορικές συνεργασίες τους.
Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, για παράδειγμα, επιδιώκουν να ενισχύσουν τους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα και μιλούν για επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη μιας τριμερούς συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου. Ενώ τα μέλη της Ένωσης Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Συνολικής και Προοδευτικής Συμφωνίας για τη Διασυνοριακή Εταιρική Σχέση στην Περιοχή του Ειρηνικού επιδιώκουν την επιτάχυνση της συνεργασίας τους.
Εν τω μεταξύ, οι Αμερικανοί και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου είναι σίγουροι ότι η «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ, όπως ο ίδιος τη χαρακτήρισε, θα προκαλέσει ένα ισχυρό οικονομικό σοκ – το οποίο είναι πιο πιθανό να οδηγήσει σε παγκόσμια ύφεση.
Η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα έχει μέχρι στιγμής απλώς προειδοποιήσει ότι οι δασμοί του Τραμπ ενέχουν «σημαντικό κίνδυνο» για την παγκόσμια οικονομία. Ωστόσο, οι αναλυτές της JPMorgan αναθεώρησαν επί τα χείρω τις εκτιμήσεις τους, δίνοντας πιθανότητες 60% πλέον για μια παγκόσμια ύφεση – από 40% προηγουμένως – προειδοποιώντας τους πελάτες της επενδυτικής τράπεζας ότι ο αντίκτυπος θα μπορούσε να «μεγεθυνθεί από τα αντίποινα, τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και το σοκ στην ψυχολογία».
Φυσικά, πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα απαντήσουν οι χώρες στους δασμούς του Τραμπ. Τα αντίποινα, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να προκαλέσουν αντίμετρα από την πλευρά του Τραμπ, προκαλώντας έναν πόλεμο «οφθαλμός αντί οφθαλμού» που θα επιδεινώσει τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Αλλά οι απαντήσεις τους θα εξαρτηθούν επίσης από τον πραγματικό τελικό στόχο του Τραμπ – και αυτός δεν είναι σαφής.
Η ασυνέπεια και το χάος είναι εγγενή στον τελικό στόχο που κρύβεται πίσω από αυτήν τη στρατηγική, αντανακλώντας, εν μέρει, ένα κενό στη συλλογική πολιτική της κυβέρνησής του.
Είναι οι δασμοί ένα διαπραγματευτικό τέχνασμα για τη σύναψη συμφωνιών ευνοϊκών για τις ΗΠΑ; Σύμφωνα με τον γιο του Τραμπ, Έρικ, αυτό επιδιώκει ο πατέρας του: «Δεν θα ήθελα να είμαι η τελευταία χώρα που θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί μια εμπορική συμφωνία με τον @realDonaldTrump. Ο πρώτος που θα διαπραγματευτεί θα βγει κερδισμένος — ο τελευταίος απόλυτα χαμένος. Βλέπω το ίδιο έργο σε όλη μου τη ζωή», έγραψε σε ανάρτησή του.
Και ο ίδιος ο Τραμπ όμως έχει εμφανιστεί ανοιχτός σε εμπορικές διαπραγματεύσεις, λέγοντας την Πέμπτη ότι είναι έτοιμος για συνομιλίες με άλλες χώρες σχετικά με τους δασμούς, εάν προσφέρουν ένα εξαιρετικο αντάλλαγμα.
Ωστόσο, αυτό έρχεται σε αντίθεση με τους συμβούλου του Λευκού Οίκου, οι οποίοι λένε ότι οι δρακόντειοι δασμοί δεν αποτελούν διαπραγματευτική τακτική. Ο κορυφαίος σύμβουλος του Τραμπ σε θέματα εμπορίου, Πίτερ Ναβάρο, για παράδειγμα, δήλωσε στο CNBC ότι οι δασμοί δεν είναι υπό διαπραγμάτευση: «Δεν πρόκειται για διαπραγμάτευση… Πρόκειται για μια εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης».
Εν τω μεταξύ, και οι ίδιοι υπολογισμοί με βάση τους οποίους επιβλήθηκαν οι δασμοί είναι επίσης παράλογοι, βασιζόμενοι σε έναν αμφίβολο τύπο που προκύπτει από τη διαίρεση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ με εκάστοτε χώρα με το συνολικό ύψος των εισαγωγών από αυτήν τη χώρα και στη συνέχεια διαιρώντας εκ νέου το αποτέλεσμα διά δύο.
Επομένως, είναι όντως οι δασμοί απλώς ένας τρόπος να αντιμετωπιστούν τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ, όπως υποτίθεται ότι στοχεύει ο εν λόγω μαθηματικός τύπος; Φαίνεται ότι αποτελεί κοινή πεποίθηση εντός της κυβέρνησης Τραμπ ότι τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ μπορεί μόνο κακό να κάνουν – ότι αποτελούν υπαιτιότητα των κακόβουλων εμπορικών εταίρων που επωφελούνται από τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη το αντεπιχείρημα ότι τα ελλείμματα είναι συνέπεια του υπερβολικά ισχυρού δολαρίου, των μη βιώσιμων κρατικών δαπανών και της τάσης των Αμερικανών να αποταμιεύουν, να επενδύουν λίγα και να ξοδεύουν πολλά.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι δασμοί δεν θα καταφέρουν απαραίτητα να αντιστρέψουν τα ελλείμματα.
Μήπως τότε πρόκειται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη συνολική φορολογική πολιτική του Τραμπ, επιτρέποντάς του να παρατείνει τις φοροελαφρύνσεις που θέσπισε το 2017, οι οποίες λήγουν φέτος; Ή μήπως πρόκειται να γυρίσουμε ενδεχομένως πίσω στον 19ο αιώνα, όταν η κυβέρνηση χρηματοδοτούνταν σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα των δασμών;
«Ο πλούτος μας βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδο από το 1870 έως το 1913. Τότε ήμασταν μια χώρα των δασμών», είχε δηλώσει ο Τραμπ τον Φεβρουάριο – άποψη που απηχούσε και η ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων κατά τη διακήρυξη της οικονομικής ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, την Τετάρτη.
Αλλά η φορολόγηση του υπόλοιπου κόσμου για τη μείωση των εγχώριων φόρων στις ΗΠΑ δεν πρόκειται να έχει αποτέλεσμα. Οι δασμοί δεν αρκούν για να χρηματοδοτήσουν την κυβέρνηση των ΗΠΑ – ακόμη και αν ο κρατικός μηχανισμός μειωθεί σημαντικά. Επίσης, το αποτέλεσμά τους είναι πολύ λιγότερο προβλέψιμο από αυτό των φόρων εισοδήματος.
Άρα, θα μπορούσαν οι δασμοί απλώς να στοχεύουν στην παροχή κινήτρων για την εκ νέου ενίσχυση της αμερικανικής μεταποίησης, όπως υποσχέθηκε ο Τραμπ την Τετάρτη, ισχυριζόμενος ότι «οι θέσεις εργασίας και τα εργοστάσια θα επιστρέψουν πίσω στη χώρα μας»;
Αυτό ισχυρίστηκε ο Βανς νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα – αν και σίγουρα δεν το πίστευε το 2017, όταν προειδοποίησε ότι οι πολιτικές προστατευτισμού δεν θα συνεισέφεραν ιδιαίτερα στην επιστροφή της εργοστασιακής δραστηριότητας στις ΗΠΑ και στην αύξηση των θέσεων εργασίας «λόγω των αυτοματισμών και των νέων τεχνολογικών αλλαγών».
Τελικά, όλοι οι λόγοι που επικαλούνται ο Τραμπ και οι κορυφαίοι σύμβουλοί του για να εξηγήσουν την άκρως επιθετική στρατηγική του Αμερικανού προέδρου -από τη μείωση των φόρων έως τη μείωση των ελλειμμάτων και την επιστροφή των επιχειρήσεων- καθιστούν δυσκολότερο στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ να καταλήξουν πώς πρέπει να αντιδράσουν.
Να χαμογελάσουν και να την αποδεχθούν ή να αντεπιτεθούν; Ό,τι κι αν αποφασίσουν, οι φίλοι και οι εχθροί των ΗΠΑ πιθανότατα θα αρχίσουν να οικοδομούν μια διαφορετική παγκόσμια εμπορική τάξη πραγμάτων – η οποία μπορεί να είναι πολύ λιγότερο αρεστή στην Αμερική από αυτήν που μόλις διέρρηξε οριστικά.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
