Στην διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επικέντρωσε την προσοχή του το έκτο και τελευταίο επεισόδιο της αποκαλυπτικής σειράς ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ «Ελληνική Χρεοκοπία» με την υπογραφή των Άρη Πορτοσάλτε και Τάσου Τέλλογλου.
Το επεισόδιο της «Ελληνικής Χρεοκοπίας» που ακολουθεί αφορά το Μνημόνιο που έφερε και εφάρμοσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Παρά το γεγονός ότι ζητήσαμε από εκείνους, οι οποίοι το διαπραγματεύθηκαν και το διαχειρίσθηκαν, να τοποθετηθούν, όπως και έκαναν οι προκάτοχοί τους, αντιστοίχως με τα δικά τους Μνημόνια, οι κυβερνητικοί ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ αρνήθηκαν να σταθούν μπροστά στην ιστορία, που οι ίδιοι διαμόρφωσαν.
«Έχει εμπεδωθεί η αντίληψη ότι το παλιό προσωπικό μαζί με τους ξένους, οι οποίοι επιβουλεύονταν τη χώρα μας, μερικοί από αυτούς ήδη από τη δεκαετία του ’40, οι Γερμανοί οδήγησαν τη χώρα μας στην καταστροφή και την οδήγησαν στην καταστροφή γιατί στην πραγματικότητα υπήρχε άλλη λύση. Και εδώ θέλω να επιμείνω σε αυτό, μέχρι και σήμερα η ιδέα ότι υπήρχε άλλη λύση μετά και από το πρώτο, μετά και από το δεύτερο Μνημόνιο, μετά και από το τρίτο Μνημόνιο, από την πλειοψηφία της κοινής γνώμης δεν έχει εγκαταλειφθεί», είπε ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Νίκος Μαραντζίδης.
«Ο ΣΥΡΙΖΑ του 2015 τον Ιανουάριο ανέβηκε στην εξουσία με τρία πράγματα τα οποία δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα. Το ένα ήταν ότι ήθελε να πραγματοποιήσει το πρόγραμμά του. της Θεσσαλονίκης το περίφημο. Το δεύτερο ήταν ότι είχε δεσμευτεί να κρατήσει τη χώρα στο ευρώ και το τρίτο ήταν ότι δεν μπορούσε να αντέξει το πολιτικό κόστος μιας κωλοτούμπας. Κάποιο από αυτά τα τρία έπρεπε να υποχωρήσει και περιμέναμε όλοι ότι αυτό που θα υποχωρούσε ήτανε η δέσμευση στο κυβερνητικό πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, διότι απλούστατα δεν μπορούσε να είναι δυνατή ή αν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί, η χώρα θα βρισκότανε εκτός ευρώ», τόνισε ο καθηγητής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος.
Ο ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε ότι ήταν έτοιμος να επιλέξει κυβερνητικό εταίρο αφού ο Αλέξης Τσίπρας διάλεξε τους ΑΝΕΛ σε λιγότερο από 48 ώρες με βάση την κοινή αντιμνημονιακή τους κληρονομιά. Επέλεξε και τον υπουργό του επί των Οικονομικών, τον καθηγητή Γιάνη Βαρουφάκη.
Στις 20 Φεβρουαρίου μετά από πολύωρη διαπραγμάτευση και με την έντονη συμμετοχή της Κομισιόν, ειδικά του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και του Πιέρ Μοσκοβισί η ελληνική κυβέρνηση δέχεται μια 4μηνη παράταση του υφισταμένου 2ου προγράμματος ως τις 30 Ιουνίου. Χωρίς λεφτά που ο κ. Βαρουφάκης έλεγε ότι δεν τα χρειαζόμαστε. Οι δύο πλευρές συμφωνούν η Αθήνα να αντικαταστήσει τα μέτρα του Μνημονίου με τα οποία δεν συμφωνεί με δικές της προτάσεις ως τις 30 Απριλίου.
Ο υπουργός Οικονομικών παρά τις κινήσεις του πρωθυπουργού να διασκεδάσει φήμες ότι δεν στέκει καλά στη θέση του φαίνεται να είναι ανασφαλής. Στις 25 Μαρτίου ο Βαρουφάκης γίνεται αντικείμενο λατρείας στα Χανιά. Και εκεί λέει τον πόνο του.
Στην άτυπη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στη Ρίγα της Λετονίας ο Βαρουφάκης μένει μόνος του και για να υπερασπισθεί τον εαυτό του αποκαλύπτει ότι έχει ηχογραφήσει τις συζητήσεις.
Η 30η Απριλίου περνάει χωρίς να έχει υπάρξει συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών της. Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση «τραβάει» όλα τα διαθέσιμα των φορέων του Δημοσίου, που διατηρούνται στην Τράπεζα της Ελλάδας, για να συνεχίσει να μπορεί να κάνεις τις πληρωμές της.
Από την πλευρά της η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ πιέζει για το ενδεχόμενο να μην υπάρξει αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις και να χρειαστεί η χώρα να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα.
«Αυτό πίεζα, συνεχώς. Αυτό έλεγα από το πρωί μέχρι το βράδυ. Σχέδιο για έξοδο από την ευρωζώνη. Στο τραπέζι αυτή η εναλλακτική λύση, ότι αν ξεπεράσετε κάποιες κόκκινες γραμμές εμείς είμαστε διατεθειμένοι και το εννοούμε να φύγουμε από την ευρωζώνη και αυτός ο δρόμος δεν είναι καταστροφή. Είναι διέξοδος για την Ελλάδα και της δίνει προοπτική», σημείωσε ο πρώην υπουργός και πρώην μέλος της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Λαφαζάνης.
Ένα μήνα πριν το δημοψήφισμα του Ιουνίου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος προειδοποιεί την κυβέρνηση ότι χωρίς συμφωνία με τους δανειστές ο Μάριο Ντράγκι, διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα κόψει τη στήριξη του στις ελληνικές τράπεζες.
«Θα προτιμούσα ο ιστορικός να το πει αυτό, γιατί έτυχε και ήμουνα διοικητής τότε, άρα δεν πρέπει να μιλάω για τον εαυτό μου και για την Τράπεζα της Ελλάδος. Πιστεύω, όμως, ότι συμβάλλαμε στο να παραμείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη», τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας.
Τον Ιούνιο ενώ οι δύο πλευρές φαίνεται να είναι κοντά στην συμφωνία έχοντας κλείσει πολλά κεφάλαια της διαπραγμάτευσης ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας ενώ διαπραγματεύεται απευθείας με τους δανειστές χωρίς τον Βαρουφάκη γυρίζει στο τέλος του μήνα στην Αθήνα και αμέσως προκηρύσσει δημοψήφισμα.
Ο πιο ισχυρός άνθρωπος στο Μέγαρο Μαξίμου μετά τον ίδιο τον πρωθυπουργό ο Νίκος Παππάς είναι αισιόδοξος εκείνη την νύχτα. Οι πολίτες ερμηνεύουν την προκήρυξη του δημοψηφίσματος με τον δικό τους τρόπο, ακόμα και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Την επόμενη μέρα της προκήρυξης του δημοψηφίσματος αποσύρουν από τις τράπεζες 1 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση αναγκάζεται να επιβάλλει περιορισμούς στα χρήματα που μπορούν να σηκώσουν οι καταθέτες από τους λογαριασμούς τους.
«Όταν λοιπόν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε τον Ιανουάριο του 2015 έπρεπε να γίνουν κατά τη γνώμη μου δύο κινήσεις, στο πλαίσιο ότι ‘’ναι θέλουμε συμφωνία, αλλά θέλουμε μια συμφωνία διαφορετική, ώστε να εξασφαλίζονται τα συμφέροντα και της εργαζόμενης πλειοψηφίας’’. Η μία κίνηση θα ήταν, από τότε η προστασία των τραπεζών με ελέγχους κεφαλαίων, capital controls, οι οποίοι θα ήτανε πολύ καλύτεροι εκείνη την εποχή που δε θα ‘χανε φύγει τα 44 δισεκατομμύρια που φύγανε μέχρι τον Ιούλιο από τα 40 ευρώ και την κατάσταση με το κλείσιμο των τραπεζών, όπως έγινε ξαφνικά. Διότι αυτό ήταν προβλεπόμενο. Και το δεύτερο ζήτημα ήταν χωρίς κάποια παύση πληρωμών ή οτιδήποτε μία αναστολή πληρωμών για μία περίοδο μέχρι να υπάρξει συμφωνία και να δοθούν κι αυτές οι δόσεις σε ένα νέο πλαίσιο», είπε ο καθηγητής του ΕΜΠ και πρώην μέλος της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, Γιάννης Μηλιός.
Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες παρουσιάζεται μεγάλη κινητικότητα αλλά καμία διάθεση να βοηθηθεί η ελληνική κυβέρνηση έως ότου γίνει το δημοψήφισμα. To «Όχι» ψηφίζεται από το 62,5% του εκλογικού σώματος. Πρόεδρος της ΝΔ αναλαμβάνει ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Το πολιτικό προσωπικό, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, βρίσκονται σε μεγάλη πίεση.
«Η χώρα βρισκόταν πράγματι στο χείλος του γκρεμού. Δεν μπορούσε να φανταστεί κανείς πώς θα είναι το αύριο. Γιατί Κυριακή βράδυ με τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος εκλήθην να αναλάβω. Πρέπει να σας πω ότι κυβέρνηση δεν υπήρχε. Και αυτό δεν το λέω εγώ, το λέει ο Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος ο ίδιος είπε δημοσίως ότι το μόνο αξιόπιστο θεσμικό πρόσωπο με το οποίο συζητούσε και μπορούσε να εγγυηθεί την πορεία της χώρας ήταν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας», σημείωσε ο ευρωβουλευτής και πρώην πρόεδρο της ΝΔ, Βαγγέλης Μεϊμαράκης.
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας συγκαλεί σύσκεψη των εκπροσώπων όλων των κομμάτων, στην οποία αποφασίζεται να εξουσιοδοτηθεί ο υπουργός των Οικονομικών να ξαναδιαπραγματευθεί με τους εταίρους μετά το «Όχι» του δημοψηφίσματος. Στη Βουλή τα κόμματα της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν αυτή την κίνηση.
«Δεν εμπιστευόντουσαν την κυβέρνηση οι δανειστές. Δεν υπήρχε θεσμικός συνομιλητής εκείνη την ώρα. Και όπως μας είπε ο Ολάντ και σας λέω και η κυρία Μέρκελ και ο Γιούνκερ και οι υπόλοιποι, εάν δεν έπαιρνε ψήφο για να διαπραγματευθεί, θα βγαίναμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από το Eurogroup, από το Eurozone. Το ότι πήρε 253 και όχι 153, αφήστε το εάν δεν έπαιρνε καθόλου, είπαν ότι βοήθησε στο να πάρει μία συμφωνία κατά κάποιο τρόπο θετική. Αν πήγαινε με τους 153 θα έπαιρνε συμφωνία που ούτε ο ίδιος δε θα μπορούσε να τη ψηφίσει», είπε ο Ευάγγελος Μεϊμαράκης.
Ο εκπρόσωπος της Ελλάδας πηγαίνει στο συμβούλιο με άγνοια κινδύνου. Στην συνεδρίαση του Euro Working Group ο υφυπουργός του Σόιμπλε, Τόμας Στέφεν παρουσιάζει ένα έγγραφο που προβλέπει προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Ο Σόιμπλε εξηγεί δύο χρόνια αργότερα στον Αλέξη Παπαχελά τον στόχο του.
Όμως η απειλή για έξοδο από το ευρώ, έστω και προσωρινή, δεν ήταν ούτε μπλόφα ούτε μονομανία του Σόιμπλε. Ήταν η επίσημη πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης, όπως είχε ακούσει ήδη τρία χρόνια πριν από τον Αύγουστο του 2012 ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς από το στόμα της ίδιας της Άνγκελα Μέρκελ. Το 2016, έναν χρόνο μετά το δραματικό καλοκαίρι του 2015, ο Αλέξης Τσίπρας θα παραδεχθεί ότι είχε «Plan B». Αυτό θα οδηγούσε ουσιαστικά στο τύπωμα νέων δραχμών.
Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης που είναι ακόμα υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης όταν γίνονταν οι διαπραγματεύσεις, λέει σήμερα ότι ο Σόιμπλε μπλοφάριζε. «Πρόταση δεν είχε κάνει ποτέ. Μπλόφα είχε κάνει ο Σόιμπλε. Στο αυτί έλεγε του ενός και του άλλου που συνομιλούσαν ότι να υπάρχει και μία άλλη δυνατότητα. Βεβαίως σαν οικονομολόγος ο Σόϊμπλε έβλεπε, όπως έβλεπε όλο το οικονομικό περιβάλλον του, ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Δεν έχει προοπτική η Ελλάδα με αυτό το πρόγραμμα και ότι πράγματι μια έξοδος από την ευρωζώνη, οικονομικά, ήταν η ορθολογική λύση, διότι θα έδινε στην Ελλάδα τη δυνατότητα να κάνει μια μεγάλη υποτίμηση, να αναδιαρθρώσει την οικονομία της, να στερεώσει την προοπτική της και επομένως όλη η προσαρμογή να μη γίνει σε βάρος των μισθών και των συντάξεων. Αυτό το έβλεπαν όλοι», είπε ο Παναγιώτης Λαφαζάνης.
Ο Φρανσουά Ολάντ ήξερε καλά το γερμανικό «Plan B». Και ομολογεί σε μια συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ότι ό,τι είχε αρχίσει σαν μια απειλή για να υλοποιηθεί το πρόγραμμα γινόταν όλο και πιο σοβαρό. Ο Τσίπρας λέει αργότερα στον Αλέξη Παπαχελά ότι η υπόσχεση του στους ψηφοφόρους του ήταν να διαπραγματευθεί σκληρά.
Στο έγγραφο Στέφεν η γερμανική κυβέρνηση για να μην πραγματοποιήσει την απειλή της για προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ ζητά ούτε λίγο ούτε πολύ να μεταφερθούν περιουσιακά στοιχεία αξίας ύψους 50 δισ. του ελληνικού Δημοσίου σε ένα ταμείο εκτός Ελλάδος για 99 χρόνια. Είναι ό,τι έχει προταθεί προηγουμένως και έχουν απορρίψει οι Γιώργος Παπανδρέου, Λουκάς Παπαδήμος και Αντώνης Σαμαράς. Ο Τσίπρας πηγαίνει στις 12 Ιουλίου 2015 στις Βρυξέλλες και διαπραγματεύεται επί 17 ολόκληρες ώρες. Στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων βρίσκεται η δημιουργία αυτού ακριβώς του ταμείου. Στο τέλος η ελληνική πλευρά δέχεται τη δημιουργία του αλλά στην ελληνική επικράτεια.
Η συμφωνία εισάγει την Ελλάδα στην εποχή του τρίτου Μνημονίου που φέρνει ο Τσίπρας. Η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ εγκαταλείπει το κόμμα και την κοινοβουλευτική ομάδα τον Αύγουστο του 2015 μετά από μια ολονύκτια συνεδρίαση της ολομέλειας της Βουλής παραμονή Δεκαπενταύγουστου για πολύ γερά νεύρα. Το μνημόνιο περνάει με τις ψήφους της αντιπολίτευσης καθώς 47 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αρνούνται να ακολουθήσουν τον Τσίπρα.
«Ξέρετε κύριε Πορτοσάλτε, εγώ πιστεύω ότι δεν είχε άλλη εναλλακτική εκείνη την ώρα ο κύριος Τσίπρας. Έχασε 40-42 βουλευτές σε εκείνη την ψηφοφορία. Άρα έχασε τη δεδηλωμένη. Ή λοιπόν θα ήταν όμηρος δικός μας που εμείς το θέλαμε μεν αυτό και θα μπορούσαμε να τον καθοδηγήσουμε, ή θα πήγαινε για εκλογές, οπότε άλλη λύση εκείνη την ώρα δεν νομίζω ότι υπήρχε, οδηγήθηκε στις εκλογές. Όμως, επειδή φαίνεται ότι και στους δανειστές μας είχε τάξει πολλά περισσότερα και είχε δεσμευθεί και σε άλλα ζητήματα και οι δανειστές εκείνη την ώρα του επέτρεψαν την εκλογή η οποία φαινόταν ότι θα την κέρδιζε διότι δεν είχαν αλλάξει δραματικά οι απόψεις των πολιτών μέσα σε ένα εξάμηνο», σημείωσε ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης.
Ο Αλέξης Τσίπρας προκηρύσσει εκλογές. Είναι το τίμημα της μη τήρησης των υποσχέσεων του, όπως εξήγησε το 2017 ο Βόλγκανγκ Σόιμπλε στον Αλέξη Παπαχελά. Ο Τσίπρας κερδίζει τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015. Αναλαμβάνει την ευθύνη να εφαρμόσει το μνημόνιο που έχει υπογράψει. Επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να κόψει τις παλιές τουλάχιστον συντάξεις κάνει μια ασφαλιστική μεταρρύθμιση που βασίζεται σε μια μεγάλη αύξηση των εισφορών. Μαζί με τους φόρους οικοδομούν ένα μεγάλο αντικίνητρο για τον κόσμο της δημιουργίας, ιδιαίτερα στη μεσαία τάξη.
«Η εφαρμογή του τρίτου Μνημονίου ήτανε μια διαρκής προσπάθεια όχι μόνο προσαρμογής της χώρας στις απαιτήσεις του Μνημονίου και των αγορών αλλά προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ και του συνασπισμού που είχε οικοδομήσει στις ανάγκες και στα δεδομένα της πραγματικότητας. Και αυτή η δύσκολη προσαρμογή αποτυπωνότανε σε αυτές τις διαρκείς καθυστερήσεις, τη διγλωσσία, από τη μια πλευρά η κυβέρνηση δια του πρωθυπουργού ή του υπουργού Οικονομικών να λέει θα γίνει αυτό και μετά να εμφανίζονται υπουργοί άλλοι και να κάνουν το αντίθετο. Χρειάστηκε μεγάλο διάστημα για να μπορέσει να μετακινηθεί ο Αλέξης Τσίπρας, να διανύσει την απόσταση από το 2015 στο 2017 ή στο 2018. Και ακόμα μεγαλύτερη απόσταση και χρόνος και προσπάθεια για τα υπόλοιπα στελέχη να τον ακολουθήσουν. Αυτό βεβαίως αποτυπωνόταν σε έλλειμμα αξιοπιστίας της χώρας και σε μεγαλύτερο κόστος των μεταρρυθμίσεων και των μέτρων», ανέφερε ο καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος.
Αργότερα ένας υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ ο Γιώργος Χουλιαράκης που εχει αγωνισθεί για να μείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη παραδέχεται ότι υπήρχε και ιδεολογικός λόγος για αυτήν την επιλογή. Επιστήμονες όπως ο Γιώργος Παγουλάτος πιστεύουν ότι η πολιτική αυτής της τριετίας περισσότερο σηματοδότησε την επιβάρυνση όσων είχαν καταφέρει να επιπλεύσουν παρά την ανακούφιση όσων βούλιαξαν κοινωνικά.
«Το πρόβλημα είναι ότι η υπερφορολόγηση σκοτώνει τις κότες που κάνουν το χρυσό αυγό και αυτό είναι κάτι που το πληρώνει όλη η οικονομία. Και κατεξοχήν το πληρώνουν οι πιο αδύναμοι που βρίσκουν μειωμένες δυνατότητες απασχόλησης ή που βρίσκουν ότι ό,τι νέες θέσεις ανοίγουν είναι στον τομέα της μερικής απασχόλησης και των 350 ευρώ», είπε ο Γιώργος Παγουλάτος.
Μαζί με την προκαταβολή φόρου η φορολογία μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές καθιστά σε πολλές περιπτώσεις τους ελεύθερους επαγγελματίες συνέταιρους του κράτους.
«Όταν εμείς τελειώναμε το τέλος του ’14, το ΔΝΤ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεπε για τα επόμενα χρόνια διπλάσια ποσοστά ανάπτυξης από αυτά τα οποία σήμερα προβλέπει για τα προσεχή χρόνια το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Αυτή είναι η φωτογραφία της διαφοράς του τι θα πει μειώνω φόρους. Αλλά για να το κάνεις αυτό δεν μπορείς να κάνεις άσκοπες δαπάνες και ιδιαίτερα κομματικές δαπάνες και ιδιαίτερα δαπάνες τις οποίες αποφασίζει μέσα το Μαξίμου για εκείνους που θεωρεί ότι είναι δικοί του άνθρωποι και πρέπει αυτοί και μόνον εκείνοι να πάρουν τα λεφτά άσχετα από τη συνολική ανάπτυξης της οικονομίας. Αυτή είναι η τραγωδία που ζούμε σήμερα», είπε ο πρώην πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς.
Εκτός από το ασφαλιστικό η συγκέντρωση της κρατικής περιουσίας σε ένα υπερταμείο είναι η σημαντικότερη αλλαγή που φέρνει το τρίτο Μνημόνιο. «Δεν χρειαζόταν τρίτο Μνημόνιο. Δεν χρειαζόταν τέταρτο. Δεν χρειαζόταν να χάσουν οι τράπεζες 20 δισεκατομμύρια από το χαρτοφυλάκιό τους, 20 δισ. Δεν χρειαζότανε να υποθηκεύσουμε ολόκληρη τη δημόσια περιουσία της χώρας για 99 χρόνια», τόνισε ο Αντώνης Σαμαράς.
Η ζημιά της διαπραγμάτευσης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 ξεπερνάει αυτό το ποσό των 20 δισ. Ο κατ’ εξοχήν αρμόδιος είναι ο Κλάους Ρέγκλινγκ πρόεδρος του ευρωπαϊκού μηχανισμού που έχει δανείσει την χώρα μας. Αυτός κάνει τον εξής υπολογισμό το 2016 στη Σία Κοσιώνη σύμφωνα με την οποία η ζημιά άγγιξε τα 100 δισ. ευρώ. Ο πρωθυπουργός απορρίπτει αυτούς τους υπολογισμούς μιλώντας στον Αλέξη Παπαχελά το καλοκαίρι του 2016.
«Εμείς πάντα συναρτούσαμε τους στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων με το ρυθμό ανάπτυξης. Το θέμα είναι ότι τώρα η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει στο περιβόητο 3,5% πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το 2022 και αυτό πήρε και το έκανε υπερ-πλεόνασμα που έφτασε κάποια στιγμή να είναι 5,2% του ΑΕΠ χωρίς να έχει θέσει ως όρο τον ρυθμό ανάπτυξης», υπογράμμισε ο πρώην υπουργός, Ευάγγελος Βενιζέλος.
Την ίδια ώρα στην Ευρώπη η πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι στην οποία δεν συμμετείχε τελικά η Ελλάδα έχει δημιουργήσει 10 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.
Πάντως οι αλλαγές πολιτικής που επιβάλλονται από τη νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία σε μια σειρά άλλων πεδίων ίσως να αποδειχθεί στο μέλλον πολύ πιο ζημιογόνα από την πολιτική στα δημόσια οικονομικά.
Η πλειοψηφία της τελευταίας τριετίας επιχείρησε για παράδειγμα να χρησιμοποιήσει τους θεσμούς με έναν τρόπο που έδειχνε ότι ούτε αντιλαμβάνεται πώς λειτουργούσαν ούτε και σεβόταν την λειτουργία τους. Η υπόθεση Γεωργίου-κληρονομιά από το παρελθόν είναι αλήθεια- αποτελεί ένα μνημείο για αυτό .Ο επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ, Ανδρέας Γεωργίου κατηγορήθηκε διότι εφάρμοζε τους κανόνες της ΕΕ για την αποτύπωση της κατάστασης των δημόσιων οικονομικών. Τρεις φορές απηλλάγη και τρεις φορές διότι διατάχθηκε η ανάσυρση της υπόθεσής του για να εξυπηρετηθεί το αφήγημα του λαού θύματος.
«Ο Γεωργίου, λοιπόν, έβαλε μέσα στο έλλειμμα, συνυπολόγισε με το έλλειμμα τα ελλείμματα 17 παγίως ζημιογόνων κρατικών επιχειρήσεων, διότι έτσι πρόσταζαν οι νόμοι της Eurostat», είπε η οικονομολόγος, Μιράντα Ξαφά.
«Το θέμα δεν ήτανε το έλλειμμα, άλλωστε η μέτρηση αυτή του Γεωργίου που λέμε γίνεται αφότου έχουμε ήδη μπει στο Μνημόνιο. Το ζήτημα ακόμη και αυτό που κατηγορούν τον Γεωργίου, η διαφορά δηλαδή, είναι πάρα πολύ μικρή και στην πραγματικότητα των αγορών, στην πραγματικότητα της οικονομίας δε θα έκανε ποτέ καμία διαφορά. Επομένως, απ ‘αυτή την άποψη δεν υπάρχει κάποιο θέμα που να συναρτάται με το πως μετρήθηκαν τα ελλείμματα. Τα ελλείμματα, δυστυχώς, υπήρχαν και για να μειωθούν τα ελλείμματα τα δημοσιονομικά, δυστυχώς, η μόνη λύση είναι η επιβολή μέτρων λιτότητας, δεν υπάρχει άλλη» σημείωσε ο δημοσιογράφος του ΣΚΑΪ, Μπάμπης Παπαδημητρίου.
Η αντίληψη αυτή για τους θεσμούς καταλήγει στην δημιουργία μιας πλειοψηφίας για να περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών με βουλευτές που έχουν εκλεγεί με τον μικρότερο εταίρο του κυβερνητικού συνασπισμού αλλά από την άλλη άκρη του πολιτικού φάσματος. Αλλά και στα άλλα ζητήματα που έπαιξαν ρόλο στην ελληνική κρίση η σημερινή πλειοψηφία ακολουθεί μερικές από τις χειρότερες παραδόσεις της Γ Ελληνικής Δημοκρατίας.
Το 2012 η τότε υπουργός Παιδείας έχει προωθήσει αλλαγές στα ΑΕΙ που υποστηρίζονται από τα 2/3 της Βουλής και εισάγουν έναν νέο τρόπο διοίκησης και αξιολόγησης των πανεπιστημιακών μονάδων. Οι αλλαγές υπονομεύονται εκ των έσω και ξηλώνονται εντελώς από τους υπουργούς και την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόσφατα η νέα πλειοψηφία συγχωνεύει ΑΕΙ και ΤΕΙ για να δημιουργήσει νέες θέσεις πανεπιστημιακών και αμφίβολης ποιότητας ευκαιρίες μεγαλύτερης πρόσβασης σε τριτοβάθμια εκπαίδευση.
«Όταν ήρθε ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ, ο κύριος Μπαλτάς έφερε πράξεις νομοθετικού περιεχομένου και άλλαξε. Με τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου για το Μνημόνιο άλλαζε και τα άρθρα του νόμου και τότε κατεδαφίστηκε τελείως. Οι δυνάμεις, λοιπόν, είναι πολλές, δεν είναι απλά μόνο οι μικρές πλειοψηφίες ή οι φωνασκούσες πλειοψηφίες, Αυτές οι μειοψηφίες βρίσκουν δύναμη σε κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες και εκεί όταν δεν υπάρχουν ισχυρές αντιδράσεις, αντιστάσεις μάλλον, νομίζω όλα μπορούν να καταρρεύσουν» είπε η πρώην υπουργός, Άννα Διαμαντοπούλου.
Και συνέχισε: «Θα σας στενοχωρήσω να σας πω ότι είμαστε η μοναδική χώρα του ΟΟΣΑ, όχι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτά τα στοιχεία έχουν παρουσιαστεί. Δηλαδή, πανεπιστήμια τα οποία λειτουργούν σαν κρατικές υπηρεσίες, ειδικά τώρα που όλα περνούν πια από τον υπουργό, ακόμα και το πώς θα διοργανωθούν τα μεταπτυχιακά είναι στα χέρια του υπουργού, δεν υπάρχουν αντίστοιχα δείγματα και επαναλαμβάνω σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ. Η συζήτηση και θα σας πω ότι τώρα με την συνένωση των ΤΕΙ με τα ΑΕΙ, τα οποία γίνονται σε μία νύχτα, χωρίς καμία αξιολόγηση τελείως διαφορετικά τμήματα χωρίς καμία σχέση μεταξύ τους δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει να κάνει πια με την αξιολόγηση της ποιότητας των πανεπιστημίων μας και θα το βρούμε μπροστά».
Και στον άλλο μεγάλο τομέα πολιτικής που πληρώνεται από φόρους των πολιτών στον τομέα της Υγείας οι ιδιωτικές πληρωμές των πολιτών μεταξύ τους και πληρωμές κάτω από το τραπέζι σε ένα υποτίθεται δημόσιο σύστημα αυξήθηκαν την περίοδο αυτή της τελευταίας τριετίας λέει ένας από τους κατ’ εξοχήν ειδικούς των οικονομικών της Υγείας.
«Το φαινόμενο είναι αναλλοίωτο μέσα στο χρόνο. Δηλαδή, οι εναλλαγές των κυβερνήσεων ή το ιδεολογικό πρόσημο των κυβερνήσεων δεν επηρέασε αυτό το φαινόμενο, διότι είναι ένας πυρήνας σκληρός, που σχετίζεται με την αδυναμία να έχουμε ένα δημόσιο σύστημα σύγχρονο και αποτελεσματικό και ευκίνητο, αλλά και με την προσήλωση των νοικοκυριών, τη δίκαιη προσήλωση, ότι θέλουν τις ελευθερίες τους, θέλουν τις επιλογές τους και θέλουνε την έγκαιρη προσοχή και την ποιότητα από τις υπηρεσίες Υγείας και αυτό το πληρώνουν με έναν τρόπο, θα ‘λεγα σκληρό, αιματηρό. Γιατί ένα μεγάλο μέρος των νοικοκυριών, κυρίως των φτωχών νοικοκυριών και των νοικοκυριών που έχουνε μέλη με χρόνια νοσήματα, όπως είναι τα νεοπλάσματα, οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης, υφίστανται μεγάλη πίεση, η οποία ωθεί σε καταστροφικές δαπάνες για την Υγεία. Δηλαδή, ξοδεύουν πάνω από το 20% του συνολικού εισοδήματος και μέρος αυτών οδηγείται στην πτώχευση, δηλαδή μετά τις δαπάνες για την Υγεία πέφτει κάτω από το όριο της φτώχιας», τόνισε ο ομότιμος καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Γιάννης Κυριόπουλος.
Τρεις άνθρωποι από αυτούς που μιλήσαμε εντόπισαν το πρόβλημα των πρώτων 4,5 δεκαετιών της Γ Ελληνικής Δημοκρατίας στην νοοτροπία που μπλοκάρει πολλές μικρές αλλαγές, οι οποίες δεν γίνονται στην ώρα τους.
«Εμείς, η γενιά μου, απέτυχε δυστυχώς», είπε ο πρώην υπουργός, Γιάννης Βαρβιτσιώτης. «Πρέπει να δεις γιατί είσαι ανίκανος τις πολλές μικρές μεταβολές», τόνισε ο πρώην υπουργός, Τάσος Γιαννίτσης. «Η μεγαλύτερη ντροπή για το πολιτικό μας σύστημα είναι ότι χρειάστηκε να φορτώσουμε στους ξένους απολύτως αυτονόητες πολιτικές. Θέλω να με πιστέψετε το 90% των πραγμάτων που γράφτηκαν στα Μνημόνια, το 90%, όλοι οι βουλευτές της ελληνικής Βουλής το συζητάγαμε στο εντευκτήριο πολύ καιρό πριν ότι έπρεπε να γίνουν. Έλειπε το πολιτικό θάρρος για να γίνουν και στην αρχή τρομαγμένος ο πολιτικός κόσμος μας τι έκανε; Κρύφτηκε πίσω από τους κακούς ξένους για να κάνουμε πράγμα που όλοι γνωρίζαμε ότι έπρεπε να γίνουν στην Ελλάδα», ανέφερε ο πρώην υπουργός και βουλευτής της ΝΔ, Άδωνις Γεωργιάδης.
Ο θεμελιωτής της Γ Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε αποτιμήσει με τον εξής δωρικό τρόπο το έργο του: «Είχα τρεις στόχους. Να δώσω στον Έλληνα δουλειά. Να τον βγάλω από την φτώχεια. Να εξασφαλίσω τη χώρα και να αλλάξω την νοοτροπία των Ελλήνων. Τους δύο πρώτους στόχους τους πέτυχα. Ο Έλληνας χόρτασε. Έπαψε να πεινάει. Η χώρα εξασφαλίστηκε με την ένταξη της στην Ευρώπη. Τον τρίτο στόχο δεν τον πέτυχα».
«Πάνε πολύ βαθιά στις νοοτροπίες των ανθρώπων. Δεν υπάρχει πιο ισχυρή δύναμη όσον αφορά την εικόνα μας για τον εαυτό μας από την κυριακάτικη θεία λειτουργία. Γιατί εκεί είναι και το μέλλον μας στον άλλο κόσμο που παίζεται. Δεν είναι μόνο το δίωρο 8 με 10, που μετά βγαίνουμε με το κινητό και κάνουμε άλλες δουλειές. Έχει μεγάλη σημασία να πάμε στο βάθος γιατί είμαστε μια κοινωνία με μεγάλη κουλτούρα. Έχουμε μεγάλη κουλτούρα και μικρή ιστορία. Μεγάλο παρελθόν και μικρή ιστορία. Μεγάλο παρελθόν σημαίνει όλους αυτούς τους αιώνες. Μικρή ιστορία κάνουμε πολύ λίγα γι’ αυτά. Εάν λοιπόν δεν μεγαλώσει. Δεν γίνει πιο έντονη η προσπάθεια μας να δουλέψουμε με το παρελθόν μας είμαστε καταδικασμένοι. Δηλαδή κάνουν άλλοι για λογαριασμό μας, αξιοποιούν αυτές τις κληρονομίες, οι Άγγλοι, οι Γάλλοι, οι Γερμανοί, οι Αμερικάνοι, οι Ολλανδοί, οι Βέλγοι. Εμείς υστερούμε απολύτως και γι’ αυτό το λόγο επικαλούμαστε σε απόλυτο κενό την μεγάλη ιστορία και είμαστε απολύτως αδαής γι’ αυτό το πράγμα και για το παρόν μας. Δεν έχουμε τη δυνατότητα αξιοποιήσεως ενός παρελθόντος ώστε το παρόν να γίνει δημιουργικό», είπε ο φιλόσοφος, Στέλιος Ράμφος.
«Επειδή δεν υπήρχε αστική τάξη. Επειδή δεν υπήρχαν κεφάλαια. Επειδή οι προύχοντες της τουρκοκρατίας πήγαν όλοι στο πολιτικό σύστημα και διαμόρφωσαν πολιτικές πελατείες, αυτές τις πελατείες της εξέθρεψαν πληθωριστικά. Και αυτός ένας στρατός ολόκληρος, υποαπασχολούμενων, αμειβόμενων, πλεονασματικών, αντιπαραγωγικών δημοσίων υπαλλήλων εγκλώβισε και αιχμαλώτισε το πολιτικό σύστημα και διεκδικώντας όλο και περισσότερα κατά κάποιο τρόπο έβαλε μια δυναμική χρεοκοπίας. Προφανώς στη συνέχεια οι πλειοδοσίες της μεταπολίτευσης και η ιδεολογία αυτού, που εγώ ονομάζω καμία φορά, της λαολειχίας, όλοι να γλείψουν τον άσφαλτο λαό στον οποίο πρέπει να γίνονται παροχές οδήγησαν περαιτέρω σε μία πραγματικότητα όπου οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις πορεύονταν σε μια λογική χαζοχαρούμενης δημοσιονομίας. Μίας δημοσιονομίας ερήμην της πραγματικότητας και των πραγματικών δεδομένων. Και ως εκ τούτου ναι υπό μία έννοια οι πλειοδοσίες οι πολιτικές ευνόησαν αυτό το τελικό αποτέλεσμα», τόνισε ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Παντείου, Θανάσης Διαμαντόπουλος.
Ο λαϊκισμός σαν στοιχείο του πολιτικού μας πολιτισμού επί πέντε σχεδόν δεκαετίες γιγαντώθηκε μέσα στα χρόνια της χρεοκοπίας. Και τελικά κυριάρχησε στην αναμέτρηση των πολιτικών σχεδίων που προτάθηκαν στους πολίτες. «Δεν υπάρχει καμία απαίτηση απ΄αυτόν τον μέσο λαϊκό άνθρωπο. Δεν λέει ο Παπανδρέου ή όποιος γεννήτωρ, όποιος νονός του μέσου λαϊκού ανθρώπου ότι βεβαίως εσύ έχεις εξουσίες. Βεβαίως εσένα ακούμε. Εσύ μας οδηγείς αλλά πρέπει να είσαι και ενάρετος. Να μην τα τρως στα μπουζούκια λέω. Αυτό δεν υπάρχει. Και γι’ αυτό είναι συμπαθέστερος ο Ανδρέας στους δικούς του ανθρώπους γιατί ακούν το μήνυμα ότι για στάσου τσάμπα είναι η επιτυχία. Και ως εκ τούτου οι γενεές που δημιουργούνται επί Ανδρέα είναι γενεές που απαιτούν και δεν δίνουν. Δηλαδή έχουν την αίσθηση, την εντύπωση ότι υπάρχει μία υποχρέωση της κοινωνίας», τόνισε ο ομότιμος καθηγητής Ιστορίας, Θάνος Βερέμης.
«Το ερώτημα που αφορά και τη χώρα μας είναι αν ο λαϊκισμός μπορεί να είναι μία δύναμη που να βελτιώνει τη Δημοκρατία υπό την έννοια να μας κάνει να βλέπουμε τα αδύνατα σημεία της Δημοκρατίας ώστε να κάνουμε βήματα μπροστά ή εξελίσσεται σε καταστροφική δύναμη και αντί ο αέρας απλώς να κινήσει τα πανιά του ανεμόμυλου να τα καταστρέψει όλα και τον μύλο μαζί», ανέφερε ο Νίκος Μαραντζίδης.
Δέκα χρόνια μετά την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου η Ελλάδα είναι μια διαφορετική χώρα. Δεν είμαστε ωστόσο σίγουροι ότι είναι και μια καλύτερη χώρα. Ορισμένοι θεσμοί της ενισχύθηκαν. Οι περισσότεροι αδυνάτισαν και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού με ταλέντο ζει οριστικά στο εξωτερικό. Με πολύ κόπο διασφαλίσαμε ότι οι σημαντικότερες κατακτήσεις της Γ Ελληνικής Δημοκρατίας, το ευρωπαϊκό μας κεκτημένο, η ένταξη μας δηλαδή στην ΕΟΚ και το ευρώ, έμειναν άθικτες. Αλλά θα χρειασθεί ακόμα μεγαλύτερος κόπος από όλους μας για να προστατεύσουν οι γενιές που έρχονται αυτό το κεκτημένο στις επόμενες δεκαετίες του 21ου αιώνα.

Πηγή