Του Στέφανου Νικολαΐδη
Το «πρέπει να γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας» που δήλωσε αποκλειστικά στον ΣΚΑΪ και τον Μανώλη Κωστίδη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, δεν είναι μια απλή θετική τοποθέτηση για την επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Στην πραγματικότητα, αποτελεί πολυεπίπεδο μήνυμα με αποδέκτες την Αθήνα, την Ουάσινγκτον, αλλά και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, ενόψει των κρίσιμων γεωπολιτικών εξελίξεων το 2026.
Η Άγκυρα βολιδοσκοπεί την Ελλάδα ως προς τη διάθεση, το πλαίσιο και τις «κόκκινες γραμμές» ενόψει της Πολυμερούς Συνόδου των Χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, του λεγόμενου 5Χ5.
Η Τουρκία θέλει να έχει καθαρή εικόνα για:
- το επίπεδο των διμερών σχέσεων πριν μπει σε μια πολυμερή διαδικασία
- τις προθέσεις της Αθήνας, που έχει αναλάβει πρωτοβουλία μέσω της πρότασης Μητσοτάκη
- το πώς μπορεί να επηρεάσει η ίδια την αρχιτεκτονική του 5Χ5
Υπό αυτό το πρίσμα, το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) λειτουργεί ως εργαλείο στα χέρια της Άγκυρας για να ελέγξει τον ρυθμό και το βάθος της προσέγγισης, πριν βρεθεί μπροστά σε μια πολυμερή δυναμική που δεν θα ελέγχει εξ ολοκλήρου.
H μεγάλη τουρκική ένσταση: Η Κύπρος στο 5Χ5
Η Άγκυρα έχει προεξοφλήσει ότι θα θέσει σκληρή ένσταση για ενδεχόμενη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς τα Κατεχόμενα.
Για την Τουρκία, όποιο σχήμα Ανατολικής Μεσογείου θεωρηθεί «νομιμοποιητικό» της Κυπριακής Δημοκρατίας χωρίς συμμετοχή Τουρκοκυπρίων και ψευδοκράτους είναι απαράδεκτο.
Επομένως, το ΑΣΣ λειτουργεί ως μαξιλάρι χρόνου για την Άγκυρα, ώστε:
- να καθυστερήσει το 5Χ5
- να προετοιμάσει την επιχειρηματολογία της
- να επιχειρήσει να μεταφέρει την πίεση προς την πλευρά Αθηνών–Λευκωσίας
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν λέει τίποτα ποτέ τυχαία. Οι δηλώσεις του στο Reuters ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος άρσης των κυρώσεων CAATSA και ότι Τουρκία–ΗΠΑ «εργάζονται ήδη» στο θέμα, δεν είναι αποκομμένες από τις δηλώσεις στον ΣΚΑΪ.
Το μήνυμα του Φιντάν προς την Ουάσινγκτον είναι:
- «Η Τουρκία συνεργάζεται, συμμετέχει σε πρωτοβουλίες, δεν είναι ο ταραχοποιός της περιοχής»
- «Βοηθήστε μας στην ατζέντα των S-400 / CAATSA / F-35»
- «Η Άγκυρα συμβάλλει στην εξομάλυνση της Ανατολικής Μεσογείου»
Η συγκυρία δεν είναι τυχαία: η Τουρκία ελπίζει ότι κατά τη δεύτερη θητεία Τραμπ θα βρεθεί λύση για S-400, F-35 και κυρώσεις — και οι θετικές κινήσεις προς την Αθήνα αποτελούν μέρος της ευρύτερης στρατηγικής επαναπροσέγγισης με τις ΗΠΑ.
Γιατί ο Φιντάν θέλει να καθυστερήσει το 5Χ5
Παρά το «ναι» στο ΑΣΣ, ο Φιντάν επιδιώκει να τραβήξει χρονικά την πολυμερή Σύνοδο.
Για την Τουρκία, η στιγμή δεν είναι ιδανική: οι συσχετισμοί στην περιοχή δεν την ευνοούν, η Αίγυπτος και το Ισραήλ βρίσκονται πιο κοντά στην Ελλάδα, η ενεργειακή συγκυρία ενισχύει νότιους παίκτες, η Τουρκία βρίσκεται ακόμη μακριά από τα F-35 και εκτός SAFE.
Άρα, με το ΑΣΣ επιδιώκει:
- τεχνική τόνωση της θετικής ατζέντας
- χρονικό κέρδος μέχρι να αλλάξουν οι περιφερειακοί συσχετισμοί
- έλεγχο του ρυθμού της διπλωματικής διαδικασίας
Ακόμη και οι χθεσινές δηλώσεις του Γιώργου Γεραπετρίτη στο Doha Forum, ότι η Ελλάδα μπορεί να λειτουργεί ως έντιμος διαμεσολαβητής και αξιόπιστος συνομιλητής στη Μέση Ανατολή, ενισχύουν την ελληνική διεθνή θέση — κάτι που η Τουρκία παρακολουθεί στενά.
Άλλωστε, η Αθήνα, μέσω της πρωτοβουλίας της για το 5Χ5, προσφέρει όχι μόνο μια πλατφόρμα διαλόγου που αυξάνει τον ρόλο της στην περιοχή, αλλά και ένα πλαίσιο στο οποίο η Τουρκία δεν έχει πλήρη έλεγχο. Με άλλα λόγια, μια διπλωματική διαδικασία που απαιτεί από την Άγκυρα να δείξει καλή θέληση.
Το ΑΣΣ είναι το «ελεγχόμενο» περιβάλλον όπου η Τουρκία νιώθει πιο άνετα να κάνει κινήσεις ή εν πάση περιπτώσει να «ανοίξει» περισσότερα χαρτιά, χωρίς όμως να φανερώσει όλα της τα φύλλα.
Το «ναι» Φιντάν δεν είναι άνοιγμα, είναι στρατηγική τοποθέτηση
Πίσω από τη θετική δήλωση του Χακάν Φιντάν στον ΣΚΑΪ, η Τουρκία:
- μετράει τις προθέσεις της Ελλάδας πριν από το 5Χ5
- προετοιμάζει το έδαφος για τη μεγάλη ένσταση στο Κυπριακό
- εκπέμπει μήνυμα συνεργασίας προς τις ΗΠΑ
- επιδιώκει καθυστέρηση της πολυμερούς διαδικασίας
- ενισχύει την τεχνική θετική ατζέντα για να κερδίσει χρόνο
Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, που αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2026, δεν είναι απλώς ένας διμερής θεσμός. Στο μυαλό του Φιντάν, είναι μοχλός πίεσης, εργαλείο χρονικής διαχείρισης και πλατφόρμα μηνυμάτων προς όλους τους παίκτες.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
